هوش مصنوعی، جدیدترین پدیده در دنیای فناوری اطلاعات به شمار می رود و شاخه‌ای از علوم رایانه است که با شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر توانسته علوم مختلف را تحت تاثیر قرار دهد و هدف اصلی آن تولید ماشین‌های هوشمندی است که  بتواند همانند انسان فکر کند و توانایی تقلید از رفتار انسان را داشته باشد.

 هوش مصنوعی در دنیا کاربردهای متنوع و فراوانی دارد؛ از این تکنولوژی در زمینه‌های مختلفی برای اتوماتیک کردن و یا هوشمند کردن فرآیندها استفاده می‌شود و بدون تردید حوزه پزشکی نیز می‌تواند از این پدیده برای خدمت رسانی بهتر به جامعه در عرصه سلامت، بهداشت فردی و اجتماعی، بهبود نتایج معالجه بیماران و در عین حال کاهش هزینه درمان بیشترین استفاده را ببرد.  

پزشکی از راه‌دور هزینه درمان بیماران را کاهش می‌دهد

استاد گروه مدیریت و فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اجرای یک طرح تحقیقاتی با موضوع «کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی از راه دور» اظهار داشت: تله مدیسین منجر به کاهش مراجعات، هزینه و راحتی بیشتر در دریافت خدمات برای بیماران می‌شود. همچنین هوش مصنوعی سرعت و دقت ارائه خدمات را بیشتر و خطاها را کمتر می‌کند. بنابراین ترکیب این دو فناوری مزایای زیادی برای بیماران خواهد داشت.

 عباس شیخ طاهری؛ دبیر هسته پژوهشی هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال که در حوزه های به کارگیری یادگیری ماشین در حوزه سلامت، سلامت دیجیتال، و نظام‌های مدیریت داده‌ها و اطلاعات سلامت در قالب برنامه‌های ثبت بیماری و پیامدهای سلامت تحقیقات پژوهشی داشته است، در این زمینه می گوید: در هسته پژوهشی هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال که از ۴ سال پیش شکل گرفته، سعی شده است تا در راستای اولویت‌های تحقیقاتی و اهداف کلان دانشگاه فعالیت شود.

به گفته وی، در این هسته تحقیقاتی، درحوزه سلامت دیجیتال و پزشکی از راه دور، حوزه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، سامانه‌های بهداشت عمومی و ثبت بیماری‌ها، سلامت همراه و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات سلامت فعالیت می‌شود.

شیخ طاهری به همکاری با گروه‌های بالینی مختلف در داخل و خارج دانشگاه برای راه اندازی این برنامه‌ها، تولید اپلیکیشن‌های حوزه سلامت و ارائه مدل‌های هوش مصنوعی (عمدتا یادگیری ماشین) برای تشخیص بیماری یا پیش بینی پیامد بیماران به‌خصوص پیامدهای کوتاه مدت یا بلندمدت مراقبت و استانداردهای مربوط به فناوری‌های اطلاعات سلامت و به طور مشخص تر استانداردهای ترمینولوژی و کدینگ اشاره کرد و اظهار داشت: در قالب این هسته تاکنون با بیش از ۱۰ دانشگاه کشور و مراکزی مانند وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت همکاری داشته و در راه اندازی بیش از ۱۵ برنامه ثبت بیماری و پیامد سلامت مشارکت داشته ام.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: هوش مصنوعی یکی از روندهای جدید در حوزه سلامت است که در بسیاری از موارد می‌تواند به کمک بیماران و تیم سلامت بیاید. از طرفی، تله مدیسین از طریق ارائه خدمات از راه دور می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها، کاهش مسافرت‌ها و آسایش بهتر و بیشتر در دریافت خدمات شود و به نظر می‌رسد ترکیب این دو حوزه بتواند مزایای بیشتری برای تیم سلامت و بیماران ایجاد کند.

شیخ طاهری ادامه داد: ترکیب این دو حوزه موضوع جدیدی است که در چند سال گذشته و به‌خصوص بعد از کرونا رواج پیدا کرده است. دلیل انجام این مطالعه شناسایی روندهای نوظهور ترکیب این دو فناوری برای ارائه خدمات بهتر به بیماران بوده است.

وی با بیان اینکه کشورهایی چون آمریکا و اسپانیا در این عرصه پیشتاز هستند، افزود: در مطالعاتی که در دانشگاه علوم پزشکی ایران صورت گرفت، روندهای نوظهور ترکیب این دو فناوری در جهان مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود در چه حوزه‌های پزشکی امکان اجرای این ترکیب فناورانه وجود دارد و نتایج آن در ارائه مراقبت‌ها به بیماران چگونه بوده است.

وی با بیان اینکه با برخی مراکز در حال مذاکره با برخی مراکز هستیم تا در صورت امکان، فناوری موردنظر را به صورت کاربردی در این مراکز طراحی کنیم، توضیح داد: تله مدیسین می‌تواند منجر به کاهش مراجعات، کاهش هزینه، راحتی بیشتر در دریافت خدمات برای بیماران شود.

دبیر هسته پژوهشی هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال تاکید کرد: با هوش مصنوعی می‌توان سرعت ارائه خدمات، دقت خدمات را بیشتر و خطاها را کمتر کرد. بنابراین انتظار می‌رود که ترکیب این دو فناوری با هم بتواند مزایای زیاد برای بیماران فراهم کند همانطور که در مطالعات گذشته نیز تاکید شده است.

شیخ طاهری خاطر نشان کرد: هسته پژوهشی هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال با وجود آنکه از سوی برخی متخصصان و دانشجویان درحال پیگیری است، تاکنون منابع و امکانات مشخصی نداشته و از منابع محدود موجود استفاده کرده است؛ در صورتی که پروژه‌های مربوط به فعالیت‌های این هسته نیاز به منابع و امکانات بیشتری دارد.

استاد گروه مدیریت و فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: از آنجایی که فعالیت‌ها و لاین‌های پژوهشی این هسته به طور مستقیم در راستای اولویت‌های دانشگاه است، حمایت از چنین فعالیت‌هایی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.