اگر در سال ۲۰۲۳، احساس فرسودگی کرده باشید به بی راه نرفته و در درک این احساس تنها نیستید. سال جاری میلادی که امروز پرونده آن برای همیشه بسته می شود، پر از چالش در صحنه جهانی بود. به نظر می‌رسد تنش‌هایی که طی سال ۲۰۲۳ شاهدش بودیم و احتمالا سال جدید میلادی هم برخی از آنها را به ارث خواهد برد حاصل از هم گسیختگی نظام تاریخ مصرف گذشته قدیمی غرب محور و کش و قوس هایی برای جایگزین شدن نظم نوین جهانی باشد. سال جاری شاهد فوران و ادامه یافتن جنگ‌های جدید و افزایش رقابت‌های ژئوپلیتیکی در عرصه جهانی بودیم تا جایی که دیدار سران کشورهای رقیب حتی اگر مذاکرات آنها پیشرفت ملموس کمی داشت، به اخبار صفحه اول رسانه‌ها تبدیل می‌شد و کرامت انسانی توسط مدعیان حقوق بشر با کشته شدن زنان و کودکان و غیرنظامیان در نوار غزه به سخره گرفته می‌شد. در مجموع، باید گفت وزن خبرهای ناگوار بر اخبار خوب در سال ۲۰۲۳ چربش داشت. گروه بین الملل روزنامه قدس بیست رویداد برتر جهانی سال جاری را از میان صدها رویداد مهم این سال پر التهاب انتخاب کرده است که در ادامه می‌خوانید. تبعات بسیاری از این رویدادها در سال ۲۰۲۴ و شاید پس از آن ادامه خواهند داشت.
۱۹ ژانویه- ۲۹ دی ۱۴۰۱
تظاهرات علیه قانون بازنشستگی در فرانسه
اعترضات مردمی در فرانسه در مخالفت با لایحه اصلاح مزایای بازنشستگی فرانسه آغاز و در ادامه تبدیل به اعتصابات گسترده شد. این لایحه که توسط امانوئل ماکرون ارائه شده بود قصد داشت سن بازنشستگی را از ۶۲ به ۶۴ سال افزایش دهد؛ اعتصابات منجر به اختلال گسترده در امور شهری از جمله جمع‌آوری زباله‌ها از خیابان‌ها و لغو فعالیت وسایل حمل و نقل عمومی شد.
۳ فوریه – ۱۴ بهمن ۱۴۰۱
رهگیری بالن‌های چین توسط آمریکا
ایالات متحده اعلام می کند که بالن های جاسوسی چینی را بر فراز قاره آمریکا ردیابی می کند، یکی از آنها از یوکان به سمت کارولینای جنوبی پیش از اصابت گلوله روز بعد، و دومی بر فراز کلمبیا و برزیل شناور است. این رویداد با شناسایی و شلیک بعدی اشیاء در ارتفاع بالا در جاهای دیگر دنبال می‌شود
۶ فوریه – ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
زمین لرزه ترکیه و سوریه
زمین لرزه‌ای به قدرت ۷.۸ ریشتر مناطق جنوبی و مرکزی ترکیه و بخش‌های شمالی و غربی سوریه را لرزاند و پس از آن پس لرزه‌ای به قدرت ۷.۷ ریشتر در همان روز رخ داد که منجر به کشته و زخمی شدن بسیاری در دو کشور و بروز خسارات گسترده شد؛ در این زمین لرزه بیش از ۵۹ هزار نفر کشته و ۱۲۱ هزار تن مجروح شدند.
۱۰ مارس -۱۹ اسفند ۱۴۰۱
شی جین پینگ دوباره رئیس جمهور چین شد
انتخابات ریاست جمهوری چین با انتخاب دوباره شی جین پینگ توسط کنگره ملی خلق چین همراه بود؛ اعضای کنگره در چهاردهمین نشست خود به اتفاق آرا شی جین پینگ را برای سومین دوره پنج ساله به عنوان رئیس جمهور جمهوری خلق چین انتخاب کردند. اصلاحات قانون اساسی چین در سال ۲۰۱۸ به شی اجازه می‌دهد بطور نامحدودی ریاست دولت را برعهده بگیرد.
۱۰ مارس- ۱۹ اسفند ۱۴۰۱
برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان
علی شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل و فصل نهایی موضوعات دوجانبه با مساعد بن‌محمد العیبان همتای سعودی در چین انجام داد که در نهایت منجر به از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی پس از وقفه ۷ ساله شد. تصمیم دو کشور از سوی همه کشورهای منطقه به جز رژیم صهیونیستی مورد استقبال قرار گرفت.
۱۷ مارس – ۲۶ اسفند
حکم جنجالی دادگاه لاهه
دادگاه کیفری بین‌المللی در لاهه حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و ماریا لووا بلووا، کمیسر حقوق کودکان روسیه را صادر کرد. دادگاه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حکم به دلیل مشارکت مشکوک پوتین در «اخراج غیرقانونی و انتقال کودکان» از مناطق اشغالی اوکراین به روسیه صادر شده است. این اولین حکم بازداشت رهبر یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد بود.
۲۶ مارس- ۶ فروردین ۱۴۰۱
اعتراضات اصلاحات قضایی در سرزمین‌های اشغالی
اعتراضات خودجوش در مقیاس وسیع در سراسر سرزمین های اشغالی در پی اخراج یوآو گالانت وزیر دفاع کابینه از سوی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم آغاز شد. گالانت از طرح بازنگری قضایی دولت انتقاد کرده بود. طرح اصلاحات قضایی درحالی مناقشه‌برانگیز شد که مخالفان می‌گویند این طرح برای حمایت از بنیامین نتانیاهو، طراحی شده و باعث تضعیف استقلال دستگاه قضایی می‌شود.
۴ آوریل – ۱۵ فروردین ۱۴۰۱
فنلاند سی و یکمین عضو ناتو شد
فنلاند سی و یکمین عضو ناتو شد و مرزهای ناتو با روسیه را دو برابر کرد. فنلاند با تحویل اسناد عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا رسما عضو ناتو شد. بلینکن در سخنانی با اشاره به روند تسریع شده پیوستن فنلاند به پیمان آتلانتیک شمالی به دلیل جنگ اوکراین، عضویت این کشور را روزی تاریخی برای ناتو دانست.
۱۵ آوریل – ۲۶ فروردین ۱۴۰۲
آغاز جنگ داخلی در سودان
درگیری در سراسر سودان بین نیروهای مسلح سودان به رهبری ژنرال عبدالفتاح البرهان و نیروهای شبه نظامی موسوم به پشتیبانی سریع به رهبری ژنرال محمد حمدان دقلو، معروف به حمیدتی درگرفت. گفته می‌شود درگیری بین این دو گروه نظامی به دلیل رقابت بر سر منابع و نیروها رخ داده و هر کدام از این دو گروه حامیان خارجی با نفوذی دارند.
۷ مه – ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
بازگشت سوریه به اتحادیه عرب
سوریه پس از تعلیق از سال ۲۰۱۱، دوباره به اتحادیه عرب پذیرفته شد. وزیران خارجه کشورهای عربی پس از ۱۲ سال تعلیق عضویت، تصمیم به بازگشت سوریه به این اتحادیه گرفتند. اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۱ و همزمان با شروع مبارزه دمشق با تروریست‌های چندملیتی مورد حمایت محور غربی- عبری، عضویت این کشور را به حال تعلیق درآورد و تحریم‌های سیاسی و اقتصادی علیه آن وضع کرده بود.
۲۸ مه – ۷ خرداد ۱۴۰۲
پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حالی برگزار شد که رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف جمهور با ۵۲.۱۸ درصد آرا، کمال قلیچداراوغلو نامزد مورد حمایت ائتلاف ملت موسوم به احزاب میز ششگانه را شکست داد و برای سومین بار به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد. شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرد در جریان دور دوم انتخابات بیش از ۸۵ درصد مردم این کشور رای دادند.
۲۳ ژوئن – ۲ تیر ۱۴۰۲
کودتای واگنر علیه پوتین
گروه واگنر به رهبری یوگنی پریگوژین درگیری مسلحانه را با ارتش روسیه آغاز و چند شهر روسیه را تصرف کرد اما در روزهای بعد پس از میانجی‌گری الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس صلح بین طرفین برقرار شد و نیروهای واگنر عقب نشینی کردند. رهبر گروه واگنر مدعی بود که سربازان وزارت دفاع روسیه مواضع اگروه واگنر را گلوله‌باران می‌کنند بنابراین تلاش کرد از این طریق از وزیر دفاع روسیه انتقام بگیرد.پریگوژین چند ماه بعد در یک صانحه هوایی جان باخت.
۴ جولای – ۱۳ تیر ۱۴۰۲
عضویت ایران در پیمان شانگهای
در بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام و ایران نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای شد. قطعاً عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به دلیل شاخصه‌ها و ظرفیت‌های قابل توجه این سازمان مزایای بسیاری برای کشورمان در پی خواهد داشت.
۲۶ جولای – ۴ مرداد ۱۴۰۲
کودتا علیه دولت غربگرا در نیجر
فرماندهان نظامی نیجر، محمد بازوم رئیس‌جمهور وقت این کشور را بازداشت و سرنگونی دولت وی را اعلام و حکومت نظامی تشکیل دادند. این پنجمین کودتای نظامی از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۶۰ است. پس از سرنگونی دولت غربگرا، اکثر متحدان خارجی اقتصادی و امنیتی نیجر از جمله فرانسه این کشور را تحریم کردند؛ شورای نظامی از همه نیروهای خارجی خواسته این کشور را ترک کنند.
۲۵ آگوست - ۳ شهریور
حضور پر سر و صدای ترامپ در دادگاه
دونالد ترامپ، رییس جمهوری پیشین آمریکا در این روز خود را به مقامات قضایی ایالت جورجیا به اتهام برنامه ریزی غیرقانونی برای تغییر نتایج انتخابات ۲۰۲۰ در آن ایالات تسلیم کرد. در بازداشت ترامپ، از وی انگشت‌نگاری و عکس برداری می‌شود. ژست او در عکس بازداشتی که اخم کرده و با ابرهای در هم گشیده به دوربین زل زده احتمالا از مشهورترین عکس بازداشت در سراسر جهان است.
۱۹ سپتامبر – ۲۸ شهریور ۱۴۰۲
مناقشه قره باغ کوهستانی
آذربایجان حمله نظامی را علیه جمهوری آرتساخ مورد حمایت ارمنستان در قره باغ کوهستانی آغاز کرد که با پیروزی سریع آذربایجان به پایان رسید. تظاهرات در ارمنستان آغاز شد، آرتساخ انحلال نهادهای دولتی را اعلام کرد و بیش از ۱۰۰ هزار ارمنی ساکن در قره باغ کوهستانی مجبور به ترک این منطقه شدند.
۷ اکتبر – ۱۵ مهر ۱۴۰۲
آغاز عملیات طوفان الاقصی
مقاومت فلسطین عملیات طوفان الاقصی را در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی و هتک حرمت مسجدالاقصی آغاز کردند و مناطقی از اراضی اشغالی را با راکت هدف قرار دادند و پس از آن به صورت زمینی وارد سرزمین‌های اشغالی شدند. در این عملیات، بیش از ۱۴۰۰ اسرائیلی کشته و ۳ هزار نفر از آنان زخمی و چندین نفر به اسارت نیروهای مقاومت در آمدند؛ این عملیات که شکستی بی‌سابقه برای اسرائیل ارزیابی شد با اعلان جنگ اسرائیل با غزه همراه شد.
۱۹ نوامبر – ۲۸ آبان ۱۴۰۲
انتخابات ریاست جمهوری در آرژانتین
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در آرژانتین در حالی با مشارکت ۷۶ درصدی مردم این کشور پایان یافت که بر اساس نتایج رسمی، «خاویر میلی» با کسب ۵۶ درصد آرا در مقابل «سرخیو ماسا» وزیر اقتصاد سابق این کشور که فقط موفق به کسب ۴۴ درصد آرای شرکت‌کنندگان در این انتخابات شد، پیروز شد.
۳ دسامبر – ۱۲ آذر ۱۴۰۲
بحران گویانا اسکیبا
اختلافات سرزمینی و مرزی بین ونزوئلا و گویان بر سر مالکیت بر منطقه نفت خیز «اِسِکیبو» با دخالت غرب به نفع گویان در حال جدی‌تر شدن است و این مساله امکان آغاز یک جنگ دیگر را در این منطقه بیشتر کرده است. مناقشه دو کشور بعد از یک همه‌پرسی در سوم دسامبر در ونزوئلا بر سر این منطقه مرزی موسوم به منطقه اسکیبو مجددا تشدید شد.
۱۶ دسامبر – ۲۵ آذر ۱۴۰۲
درگذشت امیر کویت
«نواف الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت در سن ۸۶ سالگی درگذشت و برادر ناتنی اش «مشعل الاحمد الجابر الصباح» جانشین وی شد. دیوان امیری کویت نیز در بیانیه‌ای دلیل فوت او را بیماری عنوان کرد. نواف احمد از ابتدای ماه نوامبر در بیمارستان بستری شده بود. تلاش‌های او منجر به توافق «العلا» و پایان تنش میان قطر و عربستان سعودی و امارات شد.
نظر شما