اما تا به امروز با وجود ارائه طرح‌های مقطعی ازجمله طرح تقسیط هزینه‌های سفر، بنزین مسافرتی، سفرکارت ملی، یارانه سفر و... اتفاق کاربردی دیگری در این زمینه رخ نداده است.
کارشناسان معتقدند رونق بیشتر گردشگری داخلی و فراهم کردن امکان مسافرت ارزان برای خانواده‌ها نیازمند توجهی فرابخشی است، درغیر این صورت همچنان با سفرهای تهاجمی در تعطیلات مناسبتی، آن‌هم به شکل سفرهای باکیفیت بسیار پایین مواجه خواهیم بود.
این‌ها که سفر نیست؛ جابه‌جایی است!
عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری کشور با بیان اینکه برخلاف نظر برخی، سفرهای داخلی ما نسبت به کشورهای دیگر بسیار داغ و آن‌قدر زیاد است که بدون هیچ برنامه‌ریزی انجام می‌شود، می‌گوید: هرچند این سفرها به نظر بنده گردشگری نیست، بلکه صرفاً یک جابه‌جایی است، اما به دلیل اینکه هزینه زیادی برای افراد نداشته باشد این‌گونه به سفر می‌روند و بحث اقامت، خوراک و... برایشان خیلی مهم نیست که همین موضوع مشکلاتی را برای مقصدها پیش می‌آورد.
محمدحسین ایمانی خوشخو در گفت‌وگو با قدس با اشاره به اینکه برای همین سفرهایی که در کشور ما رایج است می‌توان برنامه‌ریزی کلان انجام داد، ادامه می‌دهد: ما سال‌هاست می‌گوییم از تجربه کشورهای دیگر استفاده کنیم. مثلاً کمپ‌های گردشگری که برخی کشورها در بیرون از شهرها دارند، می‌تواند یک راه حل باشد تا مردمی که گروهی و یا خانوادگی سفر می‌کنند با ارزان‌ترین قیمت از آن‌ها استفاده کنند.
وی با بیان اینکه در گردشگری، سفر بدون برنامه‌ریزی را سفر نمی‌دانیم، می‌افزاید: مگر سفر برای تجدید قوا نیست؛ اگر سفر طوری بود که پس از آن به یک هفته مرخصی نیاز داشتیم تا استراحت کنیم، یعنی مشکلی وجود دارد؛ چرا این اتفاق باید رخ دهد؟
وی ادامه می‌دهد: درهیچ جای دنیا مسافرت مردم این‌طور نیست؛ سفرهای ما به‌گونه‌ای است که مردم می‌گویند «برویم ببینیم چه می‌شود»؛ اگر سفرها برنامه‌ریزی شده باشد مقاصد تا ۶ ماه باید از این سفرها بهره‌مند شوند؛ ولی چون برنامه‌ریزی نداریم نه مقاصد و نه مسافران، هیچ بهره‌ای از این سفرها نمی‌برند.
هدایت مردم به مسیرهایی که کمتر سابقه سفر دارند می‌تواند یکی از راه حل‌ها برای سفر ارزان‌قیمت قلمداد شود. ما نمی‌توانیم بگوییم دولت پول بدهد تا سفر ارزان‌تر تمام شود، مثل بُن‌های سفری که در گذشته داده می‌شد و هیچ نتیجه‌ای نداشت.
برای تحقق وعده سفر ارزان‌قیمت باید به تجربه کشورهای دیگر توجه کنیم؛ در این‌گونه سفرهای ارزان‌قیمت باید امکانات ویژه را آماده کنیم؛ حتماً شهرداری‌ها باید بانی شوند و دولت به آن‌ها کمک کند، همچنین از بخش خصوصی استفاده کنند تا کمپ‌هایی برقرار شود، کمپ‌هایی با اقامتگاه‌های موقت ولی امن و حمل‌ونقل عمومی که می‌تواند در بخش اقامت کمک کند.
آموزش و سواد گردشگری نداریم
وی با بیان اینکه ما آموزش گردشگری به شکل عمومی کم داریم و سواد گردشگری در کشور بسیار پایین است، می‌گوید: نباید این‌گونه باشد که از خانه خارج شویم و خودمان را به یک جایی برسانیم و یک هفته را سپری کنیم و برگردیم. آموزش‌ها می‌تواند کمک کند از امکانات اندک، بهترین استفاده را داشته باشیم.
مردم به هر قیمتی که شده در این ایام از خانه خارج می‌شوند، اما اینکه کجا می‌روند، کجا می‌خوابند، چه می‌خورند و تفریحاتشان چیست، هیچ کدام مشخص نیستعضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری کشور نام این سفرهای داخلی در ایام پیک سفر را «سونامی گردشگری» می‌خواند و ادامه می‌دهد: گردشگری ما رها شده است و وقتی این‌گونه باشد، باید منتظر همه‌گونه عواقب آن بود. ما جزو کشورهای نادری هستیم که سفر داخلی بسیار زیاد داریم و این مثل موج رودخانه‌ای است که دارد می‌آید و اگر مجراهای این رودخانه را درست هدایت نکنند سال به سال بیشتر طغیان خواهد کرد.
خوشخو با پیش‌بینی اینکه با این اوضاع، نوروز امسال یکی از فاجعه‌بارترین روزها را به لحاظ حجم سفر خواهیم داشت، می‌گوید: تجربه چند ماه گذشته نشان می‌دهد مردم حتی از دو روز آخر هفته هم نمی‌گذرند و روانه جاده‌ها می‌شوند؛ حالا با تعطیلات نوروز و با توجه به تجربه سال‌های گذشته، دوباره این سونامی در راه خواهد بود.
رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی با بیان اینکه برای مواجهه با بحران احتمالی، دستگاه‌های مسئول باید برنامه‌ریزی کنند تا میزان تلفات کم شود، ادامه می‌دهد: مردم به هر قیمتی که شده در این ایام از خانه خارج می‌شوند، اما اینکه کجا می‌روند، کجا می‌خوابند، چه می‌خورند و تفریحاتشان چیست، هیچ کدام مشخص نیست، این‌ها یک‌مرتبه اتفاق می‌افتد و همه را مقابل عمل انجام شده قرار می‌دهد.
وی با انتقاد از طرح افزایش تعطیلات آخر هفته به بهانه رونق گردشگری می‌گوید: مشکل ما تعداد روزها نیست، الان در تمام پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها جاده‌های ما شلوغ است، بنابراین اینکه برای تشویق مردم به سفر، دو روز تعطیل کنیم خیلی تأثیرگذار نخواهد بود. اگر می‌گفتیم دو روز در خانه بمانند و بیشتر استراحت کنند قابل توجیه بود، اما آیا برای رونق سفرها با افزایش تعطیلات بسترها و زیرساخت‌ها هم آماده می‌شود؟ نباید همیشه طرف تقاضا را ببینیم، باید دید آیا توان عرضه امکانات لازم برای پذیرایی را هم داریم.
وی عنوان می‌کند: الان اتوبان‌های ما مانند قیف بزرگی شده که از این طرف راحت وارد و از آن طرف به‌سختی خارج می‌شوند، امکانات شهرهای گردشگرپذیر ما مانند ۱۵ یا ۲۰ سال پیش است و شاید حتی امکان وسعت آن‌ها هم وجود نداشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: بنابراین دو طرف باید دیده شود؛ ما می‌گوییم تعطیلات بیشتر برای سفر بیشتر درست نیست، چراکه سفرها الان هم زیاد است و توجیه افزایش تعطیلات برای افزایش سفر، بحران سفرهای تهاجمی را رقم خواهد زد که موجبات تلفات جاده‌ای را هم فراهم خواهد کرد.
سفر ارزان پشتوانه قانونی می‌خواهد
یک استاد دانشگاه و کارشناس گردشگری هم با اشاره به اینکه گردشگری و سفر ارزان یک مطالبه ملی برای رفع روحیه خسته و زندگی تکراری و تزریق نشاط به جامعه است، می‌افزاید: سفر ارزان پشتوانه قانونی می‌خواهد، یعنی مسئولان و دست اندرکاران تدوین قوانین در دولت و مجلس با هماهنگی وزارت گردشگری بتوانند آیین‌نامه‌هایی را تدوین کنند که دست قوانین را باز بگذارند و بودجه‌های خوبی را به این موضوع تخصیص دهند.
مرتضی خاکسار با اشاره به اینکه ارزان‌سازی سفر باید یکی از مؤلفه‌های اصلی و مورد توجه سازمان گردشگری باشد تا بتواند سفر کردن را به عنوان یک اقدام مألوف برای همه طبقات اجتماعی فراهم کند، به خبرنگار ما می‌گوید: این مسئله، نافی سفرهایی با سطح خدمات متفاوت و ذائقه و سلایق سایر افراد نیست، اما باید شرایطی فراهم شود تا تمام گروه‌ها و طبقات اجتماعی با هر سطحی از درآمد بتوانند به‌راحتی به سفر بپردازند.
وی با اشاره به اینکه اماکن اقامتی بسیاری توسط سازمان‌ها و نهادها در سراسر ایران ایجاد شده که تنها در پیک سفرها میهمان می‌پذیرند و در بقیه روزهای سال خالی از مسافر هستند، ادامه می‌دهد: دولت می‌تواند در یک دستورالعمل همکاری با ادارات، درخصوص بهره‌گیری از هتل‌ها و اقامتگاه‌های این سازمان‌ها برای استفاده عموم برنامه‌ریزی کند.
این استاد دانشگاه به ضرورت طراحی کارت یا کوپن سفر برای رونق گردشگری و بالا بردن سطح نشاط در جامعه اشاره کرده و می‌گوید: می‌توان با طراحی کارت سفر و اعطای آن به مردم از ظرفیت این اماکن اقامتی، هتل‌ها و میهمانپذیرها در کشور استفاده کرد. بازپرداخت اعتبار شارژ شده در این کارت هم می‌تواند به شیوه‌های مختلف برنامه‌ریزی شود، ضمن اینکه هزینه‌های سفر را نیز می‌توان به صورت اقساطی از حقوق کارمندان کسر کرد.
وی با تأکید براینکه سفر ارزان زمانی محقق می‌شود که بتوانیم کارت‌های سفر توزیع کنیم تا همه، حتی اقشار متوسط رو به پایین جامعه هم بتوانند از این تسهیلات استفاده کنند، می‌گوید: از سوی دیگر باید به فعالان بخش گردشگری، بوم‌گردی‌ها و مجتمع‌های تفریحی سرویس‌ها، معافیت‌ها و تسهیلات ارزانی داده شود تا آن‌ها بتوانند کمی نرخ ارائه تسهیلات را پایین بیاورند؛ یعنی برای مشارکت و استفاده از تمهیدات گردشگری با برنامه‌ریزی دولت، نمایندگان وزارت گردشگری و کمیسیون‌های تخصصی گردشگری در مجلس این یارانه‌ها و بودجه‌ها به‌طور قانونی گرفته و ابلاغ شود.
وی ادامه می‌دهد: اگر دولت در یک بازه زمانی ۱۰ساله یارانه از خودش بدهد و گردشگری ما راه بیفتد، مشکل فروش نفت و درآمدهای ناخالص ارزی نخواهیم داشت و کشور در یک افق زمانی مشخص، از این انزوا بیرون خواهد رفت.
در نقطه آغاز رونق گردشگری هستیم
این کارشناس ارشد گردشگری با بیان اینکه ما در نقطه آغاز تلاش برای رونق گردشگری قرار داریم، می‌گوید: اگر بخواهیم برای رونق بخش گردشگری کاری کنیم باید همانند فصل پیک سفر و ایام نوروز که برای معرفی جاذبه‌های گردشگری بروشور توزیع می‌کنیم، این کار را در ۱۲ماه سال به‌طور منظم برنامه‌سازی کنیم تا مردم تشویق شوند و سفر ارزان برنامه‌ریزی شود.
ایران کریدور گردشگری دنیاست، ایران یک کشور نیست، یک قاره است، هر استان ما یک کشور است؛ اگر در این قسمت‌ها برنامه‌ریزی بهینه انجام شود، ما کریدور گردشگری دنیا می‌شویمخاکسار با اشاره به اینکه بیشتر مشکل ما هتل‌ها و بوم‌گردی‌هاست که مشتری ندارند، ادامه می‌دهد: گردشگری ما با یک برنامه‌ریزی سیاسی منطقه‌ای و ملی می‌تواند نرخ ارائه خدمات گردشگری را پایین بیاورد و خدمات ارزان‌تر گردشگری را برای مردم و البته گردشگران خارجی فراهم کند.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه در یک بازه زمانی مشخص، سفرهای داخلی برخی اوقات گران‌تر از سفرهای خارجی تمام می‌شود، می‌گوید: ما باید تدبیر کنیم؛ شهری مثل وان ترکیه علاوه بر ارزانی، آموزش زبان فارسی را برای اصناف خودش گذاشته تا مردم ارتباط قوی‌تری با گردشگران ایرانی داشته باشند و به نوعی جادبه برای گردشگران فراهم می‌کند.
وی با تأکید براینکه گردشگری باید از اساس تقویت شود، می‌افزاید: در این میان، بودجه‌های تبلیغاتی باید تقویت شود؛ ایران کریدور گردشگری دنیاست، ایران یک کشور نیست، یک قاره است، هر استان ما یک کشور است؛ اگر در این قسمت‌ها برنامه‌ریزی بهینه انجام شود، ما کریدور گردشگری دنیا می‌شویم.
خاکسار با بیان اینکه صدا و سیما، وزارت گردشگری، مجلس و... همه باید به کمک گردشگری بیایند، می‌گوید: گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، منبع درآمد ارزی و تنها صنعت سبز و بدون دود است و تمام جی‌دی‌پی‌های اقتصادی دولت‌ها و کشورها روی آن حساب می‌کنند، مانند ترکیه، امارات و... که ۸۰درصد بودجه‌شان براساس گردشگری است.
نظر شما