مرتضی علیزاده کارگردان فیلم سینمایی «بی‌بدن» از آثار راه‌یافته به چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، درباره آخرین مراحل آماده‌سازی این فیلم گفت: با فشردگی تمام، این روزها مشغول آخرین مراحل پس‌تولید فیلم هستم تا برای رونمایی در جشنواره آماده شود. تمام تلاش خود را می‌کنیم که فیلم در موعد مقرر و با بهترین کیفیت آماده نمایش شود.
این کارگردان درباره خبرهای منتشرشده مبنی‌بر اقتباس این فیلم از پرونده واقعی «آرمان و غزاله» در برخی رسانه‌ها، تأکید کرد: واقعیت این است که در این مرحله نمی‌توانم به‌صورت مستقیم تأیید کنم که فیلم من درباره یک پرونده واقعی است چراکه داستان اصلی فیلم، ساخته و پرداخته ذهن ماست و همه اجزای آن منطبق بر واقعیت نیست. آنچه می‌توانم بگویم این است که این فیلم براساس فضای حاکم بر برخی پرونده‌های جنایی موجود در دستگاه قضایی ایران در سال‌های اخیر ساخته شده است.
وی افزود: مشابه داستانی که ما در فیلم «بی‌بدن» روایت کرده‌ایم، پیش‌تر رخ داده و پرونده مفتوحه و یا مختومه بسیاری با سوژه مشابه در این زمینه وجود داشته و دارد. در عین حال اصلا این موضوع را تأیید نمی‌کنم که فیلم من، درباره یک پرونده واقعی خاص است. به‌خصوص که زمینه روایت فیلم ما، بیشتر جنایی و اجتماعی است. به تعبیری ما یک داستان اجتماعی را در بستر یک اتفاق جنایی روایت کرده‌ایم و اصراری نداشتیم که به‌طور مستقیم درباره یک پرونده صحبت کنیم.
«بی‌بدن» را براساس یک پرونده واقعی نساخته‌ام
کارگردان «بی‌بدن» ادامه داد: من نمی‌توانم ذهن مخاطب فیلم خودم را کانالیزه کنم که به سمت و سوی یک سوژه واقعی برود یا نرود. مثل این است که حافظ را امروز زنده کنیم تا منظورش از باده و زلف یار در اشعارش را برای‌مان تشریح کند! او هر چه هم بگوید، ما برداشت خودمان را داشته و داریم و حتی حافظ هم نمی‌تواند برداشت و ذهنیت ما را جهت‌دهی کند. این چیزی شبیه به همان تئوری مرگ مولف است.
وی افزود: بالاخره من فیلمی ساخته‌ام و مخاطب هم می‌تواند روایت آن را به پرونده‌های واقعی منطبق بداند و هم می‌تواند به گونه‌ای دیگر به آن نگاه کند. این رویکرد دیگر در اختیار من نیست. آنچه می‌توانم به عنوان کارگردان «بی‌بدن» تأکید کنم این است که آن را بر اساس یک پرونده واقعی نساخته‌ام. قطعا در فرآیند تحقیق و پژوهشی که با کاظم دانشی برای فیلمنامه این فیلم داشتیم، چندین پرونده قضایی واقعی را مطالعه کردیم و به سوژه‌های متعددی نگاه داشتیم. از این نظر می‌توان داستان فیلم را تجمیعی از همه مشاهدات ما از چند پرونده واقعی دانست.
بالاخره من فیلمی ساخته‌ام و مخاطب هم می‌تواند روایت آن را به پرونده‌های واقعی منطبق بداند و هم می‌تواند به گونه‌ای دیگر به آن نگاه کند. این رویکرد دیگر در اختیار من نیست. آنچه می‌توانم به عنوان کارگردان «بی‌بدن» تأکید کنم این است که آن را بر اساس یک پرونده واقعی نساخته‌ام
علیزاده درباره غیبت اولین فیلمش در بخش «سودای سیمرغ» هم گفت: قطعا حضور در جشنواره فیلم فجر مانند دیگر رویدادهای هنری، برای هر هنرمندی یک مزیت نسبی محسوب می‌شود. در عین حال هم برای من و هم برای همه اعضای گروهم، راه نیافتن فیلم «بی‌بدن» به بخش سودای سیمرغ، محل سوال است. این به معنای گلایه نیست، بلکه فقط برای‌مان سوال ایجاد شده که چرا یک فیلم اجتماعی با این ساختار نباید در بخش «سودای سیمرغ» باشد؟ به‌خصوص که معتقدیم از منظر فنی هم فیلم‌مان چیزی کم ندارد.
وی افزود: شرایط به‌گونه‌ای است که هنوز فیلم رونمایی نشده، در برخی رسانه‌ها علیه آن حاشیه‌سازی کرده‌اند و این‌ها نشان‌دهنده فضایی است که شکل‌گیری آن برای شخص من، واقعا جای سوال دارد. فارغ از این موضوع، جشنواره فیلم فجر، قطعا رویداد محترم و معتبری است که قطعا کسب جایزه در آن هم برای همه حائز اهمیت است. در عین حال معتقدم فیلمساز نباید نگاهش به سمت جوایز باشد.
این کارگردان تأکید کرد: هنوز نمی‌دانم باتوجه به حجم بالای پس‌تولیدی که داریم، آیا می‌توانیم نسخه نهایی را به جدول اکران جشنواره برسانیم یا نه. به‌نوعی همه کارها را داریم دقیقه نودی طی می‌کنیم و خدا کند بتوانیم فیلم را به جشنواره برسانیم. نسخه‌ای از فیلم که هیأت انتخاب دید، در حدود ۶۸ دقیقه بود و باتوجه به روایت‌های مختلفی که درباره دلایل غیبت فیلم در بخش سودای سیمرغ شنیده‌ایم، نمی‌توانم به‌صورت قطعی درباره این موضوع اظهارنظر کنم. شخصا هم خیلی درگیر این موضوع نبوده‌ام و شاید هم باید منتظر بمانم و فیلمم در مرحله اکران عمومی بتواند با عموم مردم ارتباط برقرار کند.
علیزاده درباره حواشی مطرح شده مبنی‌بر در میان بودن موضوع عدم حضور این فیلم در بخش سودای سیمرغ، در چالش‌های میان شهرداری تهران و جشنواره فجر برای تعیین مکان میزبانی هم گفت: شخصا چنین اعتقادی ندارم و لااقل مستند به بیانیه رسمی موسسه تصویر شهر که موضع شهرداری هم محسوب می‌شد، ماجرا شکل دیگری داشته است. به‌عنوان کارگردان فیلم طبیعتا اطلاع بیشتری هم از این موضوعات ندارم.
حاشیه‌سازان هنوز فیلم را ندیده‌اند
کارگردان «بی‌بدن» با اشاره مجدد به جزییات مطرح شده از این فیلم در یکی از رسانه‌ها تأکید کرد: آنچه در آن گزارش روایت شده، مرتبط با فیلمنامه اولیه‌ای است که ما به شورای پروانه ساخت ارشاد داده بودیم و مشخص بود که نویسنده گزارش نسخه نهایی فیلم را ندیده است. جالب اینکه آن فیلمنامه اولیه، چند اصلاحیه خورده است اما بی‌تقوایی این رسانه این بود که خبرنگارش براساس همان نسخه اولیه فیلمنامه، گزارش‌نویسی کرده بود. یعنی برای فیلمی که ندیده بودند، اینگونه حاشیه‌سازی کردند و باعث شدند ما در ملتهب‌ترین ایام تولید فیلم، درگیر حواشی شویم.
بی‌تقوایی این رسانه این بود که خبرنگارش براساس همان نسخه اولیه فیلمنامه، گزارش‌نویسی کرده بود. یعنی برای فیلمی که ندیده بودند، اینگونه حاشیه‌سازی کردند و باعث شدند ما در ملتهب‌ترین ایام تولید فیلم، درگیر حواشی شویم
علیزاده درباره نگارش فیلمنامه «بی‌بدن» توسط کاظم دانشی و نسبت این فیلم با فیلم «علف‌زار» که پیش‌تر این کارگردان آن را به جشنواره فجر رسانده بود هم گفت: من شخصا به داستان‌های ملتهب و جنایی علاقه‌مندم و فیلم‌کوتاه «خوانا بنویسید» را هم در همین حال و هوا در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران داشتم. تلاشم در اولین فیلم سینمایی‌ام این بود که داستانی متفاوت را در فضایی تازه روایت کنم. تفاوت این فیلم با فیلم «علف‌زار» هم می‌تواند این باشد که ما تأکید بیشتری روی جنبه‌های اجتماعی یک پرونده جنایی داشتیم. در فیلم کاظم دانشی چنین رویکردی را شاهد نبودم و شاید همراهی ما در این فیلم، به چنین رویکردی منجر شده است.
وی افزود: کاظم دانشی پتانسیل بسیار بالایی در نگارش و پژوهش در حوزه سوژه‌های قضایی دارد و در این فیلم هم دست به دست هم دادیم تا سوژه «بی‌بدن» به سرانجام برسد. قطعا این فیلم شباهت‌هایی با دنیای فیلمسازی کاظم دانشی هم خواهد داشت اما تفاوت‌هایی هم دارد. اصلی‌ترین این تفاوت‌ها هم مربوط به همین رویکرد اجتماعی فیلم می‌شود. از جنبه مسائل قضایی و جنایی اما فضای دو فیلم می‌تواند شباهت‌هایی به هم داشته باشد.
این کارگردان درباره حضور مشترک پژمان جمشیدی در دو فیلم «بی‌بدن» و «علف‌زار» هم گفت: پژمان جمشیدی در فیلم من، نقشی کاملا متفاوت را با تمام نقش‌هایی که تا به امروز داشته است، ایفا می‌کند. فکر می‌کنم آن پیش‌داوری‌ای که برخی به دنبال تکرار نقش او در «علف‌زار» هستند، در زمان رونمایی فیلم، جوابش را می‌گیرد و خیلی از ذهنیت‌ها درباره او را فیلم برهم خواهد زد. پژمان جمشیدی انسان بسیار باهوشی در حوزه تصویر است و معتقدم مخاطبان از تماشای کاراکتر او در فیلم «بی‌بدن» شگفت‌زده خواهند شد.
علیزاده درباره تعامل با قوه قضاییه برای ساخت «بی‌بدن» هم توضیح داد: تعامل بسیار خوبی در این زمینه با ما داشتند. فیلم‌نامه‌هایی از این دست توسط مرکز رسانه‌ای قوه قضاییه بررسی می‌شود و وقتی مشکلی با آن نداشته باشند، در فرآیند تولید آن، تعامل بسیار خوبی دارند. ما هم هیچ مشکلی در زمینه تعامل با قوه قضاییه برای این فیلم نداشتیم. اصلاحیه‌هایی هم که این قوه می‌دهد، از منظر سانسور نیست. ما بالاخره یک سری قوانین حقوقی در کشور داریم که قوه قضاییه تأکید دارد این قوانین به‌درستی در فیلم‌های سینمایی منعکس شود. ما در مقام فیلمساز بیشتر متوجه مسائل دراماتیک هستیم اما دوستان قوه قضاییه، درباره این جزییات حقوقی ما را راهنمایی می‌کردند تا فیلم نهایی دچار مشکل حقوقی نباشد.
نظر شما