صادرات گاز به عنوان یک ماده ی ارزشمند می تواند ارزآوری بالایی برای کشورمان داشته باشد. اما متاسفانه میزان مصرف در کشور ما به حدی بالاست که تولید داخلی کفاف آن را نمی دهد و در برخی از ماه های سرد سال با ناترازی روبرو می شویم.

با توجه به آنچه در بالا گفته شد، گاز مازاد چندانی برای صادرات باقی نمی ماند و برخی مواقع برای صادرات گاز به عراق و ترکیه که با آن ها قرارداد داریم به مشکل می خوریم. در نهایت مجبور می شویم برق صنایع مهمی مانند سیمان، پتروشیمی ها و... را قطع کنیم.

عدم النفعی که از تعطیلی صنایع ایجاد می شود، ضربه ی شدیدی به اقتصاد ملی می زند. از طرف دیگر، به خاطر نبود گاز مجبور می شویم در نیروگاه ها از فرآورده های نفتی به جای گاز استفاده کنیم که عدم صادرات آن ها نیز به کشور ضرر می زند. جلوی تمامی این ضررها وقتی گرفته می شود که سیاست های بهینه سازی مصرف با جدیت دنبال شود.

به زعم بسیاری از کارشناسان، تعرفه گذاری پلکانی روشی معقول و موثر برای مدیریت مصرف است. به نحوی که پرمصرف ها مجبور به کاهش مصرف خود می شوند و اگر نخواهند مصرف شان را بهینه کنند، باید هزینه ی آن را به صورت واقعی تری پرداخت کنند. نظرات ایمان زنگنه، عضو انجمن اقتصاددانان ایران را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می خوانید.

زنگنه در خصوص این موضوع که در تعرفه گذاری پلکانی گاز فقط قرار است پرمصرف ها هزینه ی مصارف لاکچری و غیرضرور خود را بپردازند، تصریح کرد: این امری بدیهی است که به موازات افزایش مصرف، هزینه ی گاز مصرفی خانوارها بالا برود.

وی ادامه داد: کسانی که در چارچوب الگو از گاز مصرف می کنند، نگرانی ای نخواهند داشت  قبوض شان حتی ممکن است شامل بخشودگی شود. اما کسانی که مصارف غیرضرور دارند، باید راهکارهایی را در پیش بگیرند. ممکن است برخی به فکر کاهش مصرف بیفتند. برخی دیگر ممکن است به استفاده انرژی های جایگزین روی بیاورند.

عضو انجمن اقتصاددانان ایران خاطرنشان کرد: در شرایطی که مشترکان پرمصرف به فکر بهینه سازی مصرف نیستند. قطعاً در شرایطی که به لحاظ انرژی در مضیقه هستیم، باید سیاست هایی مانند تعرفه گذاری پلکانی را در پیش بگیریم.

زنگنه گفت: در اجرای فاز دوم تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها در بخش گاز خانگی، تفکیکی بین مصرف کنندگان قائل می شویم. الگوی مصرف مشخص است و برخی مشترکان در داخل الگو از گاز استفاده می کنند که با اضافه پرداختی قبوض مواجه نمی شوند. اما کسانی که مصارف غیرضرور دارند، بدیهی است که باید هزینه ی آن را بپردازند و با قبوض میلیونی مواجه شوند.

وی ادامه داد: حتی در زمان اوج مصرف که با محدودیت روبرو هستیم، دریافت اضافه مصرف از مصارف غیرضرور کفایت نمی کند. در این وضعیت، نمی توانیم اجازه دهیم پرمصرف ها هر چقدر می خواهند از گاز استفاده کنند و هزینه اش را بپردازند و برخی مشترکان با قطعی گاز مواجه شوند. در گام اول باید پرمصرف ها با قبوض بالا روبرو شوند و در مرحله ی بعد باید محدودیت مصرف را اعمال کنیم.

عضو انجمن اقتصاددانان ایران خاطرنشان کرد: در شرایطی که با ناترازی گاز مواجه هستیم و به لحاظ تأمین گاز خانوارها مشکل داریم، همکاری همگان ضروری است. در وضعیتی که پرمصرف ها توجهی به بهینه سازی مصرف ندارند، ناگزریم سیاست های محدودکننده را به اجرا بگذاریم.

وی ادامه داد: در بخش گاز تعرفه گذاری پلکانی می تواند اثرگذاری بالایی داشته باشد. بر اثر افزایش هزینه ی قبوض به موازات فاصله گرفتن از الگوی استاندارد مصرف، مشترکان در نحوه ی مصرف گاز تجدیدنظر خواهند کرد و این امر برایمان مزیت دارد.

وی ادامه داد: اخذ قیمت واقعی و آزاد گاز از پرمصرف ها که عمدتاً جزو اقشار مرفه جامعه هستند، به مدیریت مصرف منجر می شود و اتفاق خوبی است. در شرایط فعلی تحریمی با ناترازی گاز مواجه هستیم که مشکلات عدیده ای به دنبال دارد. با توجه به این واقعیات نیاز است به اعمال روش هایی مانند تعرفه گذاری پلکانی بپردازیم و مدیریت مصرف را در دستور کار قرار دهیم.