اگرچه طلاق امری ناپسند و دارای آثار مخرب فردی و اجتماعی می باشد؛ اما در پاره ای از موارد که ادامه زندگی زناشویی، هم از نظر زن و مرد و هم از نظر فرزندان و جامعه زیان آور بوده، می توان آن را به عنوان یک استثنا پذیرفت. البته باید برای جلوگیری از تزلزل خانواده، موارد آن را محدود نمود. در حقوق امروز ایران، طلاق به عنوان یکی از روش های انحلال نکاح دائم، دارای شرایط اساسی، تشریفات، اقسام و آثاری است که یکی از تشریفات مربوط به آن، اجازه یا حکم دادگاه در قالب گواهی عدم امکان سازش می باشد. اخذ این گواهی در مواردی که طلاق به صورت توافقی یا به درخواست زوج صورت بگیرد، ضروری است و البته این گواهی متفاوت از حکم طلاق است.

گواهی عدم امکان سازش

این گواهی به معنای تایید عدم توافق و سازش میان زوجین است. زمانی که زوجین به مرحله ای برسند که قادر به برقراری صلح و توافق برای ادامه زندگی نباشند، می بایست برای طلاق به دادگاه مراجعه و گواهی عدم امکان سازش را تحصیل نمایند.

در چه مواردی گواهی عدم امکان سازش صادر می شود؟

همانطور که می دانید طلاق به سه صورت انجام می شود که شامل طلاق به درخواست زن، طلاق توافقی و طلاق به درخواست مرد است. صدور گواهی عدم امکان سازش تنها در خصوص مورد دوم و سوم ضروری است.

طلاق به درخواست مرد

زمانی که مردی می خواهد همسر خود را طلاق دهد، باید از طریق دفاتر خدمات قضایی و یا توسط وکیل دادگستری اقامه دعوی طلاق نماید. دادگاه صالح به رسیدگی، موضوع را به داوری ارجاع و سعی در برقراری صلح وسازش میان زوجین می کند. زمانی که میان زن و شوهر سازشی حاصل نگردد، گواهی عدم امکان سازش صادر می گردد. به عبارتی دادگاه به مرد این اجازه را می دهد تا با مراجعه به دفترخانه طلاق، به انجام آن مباردت ورزد.

طلاق توافقی

در این خصوص قانون حمایت از خانواده، مصوب ۱۳۹۲ بیان می دارد " درصورتی که زوجین متقاضی طلاق توافقی باشد، دادگاه باید موضوع را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع دهد" در واقع دادگاه با ارجاع به مرکز مشاوره سعی در برقراری صلح و سازش میان زوجین دارد و در صورتی که نتیجه ای نداشته باشد و صلح و سازشی برقرار نشود، گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند.

مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش

طبق قانون، این گواهی تا سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رای یا همان گواهی قطعی، اعتبار دارد و چنانچه ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ (نه صدور آن) به دفاتر ثبت طلاق تسلیم نشود، اعتباری نخواهد داشت اگر زوجین هنوز تصمیم به طلاق داشته باشند، باید مجدد به دادگاه مراجعه و گواهی جدید کسب کنند.

وظیفه ارائه گواهی عدم امکان سازش به دفاتر طلاق در مدت مذکور، بر عهده شخصی است که درخواست آن گواهی را نموده و دادگاه نیز درخواست او را پذیرفته است. در نتیجه اگر گواهی به درخواست مرد صادر شده است، مرد باید ظرف مدت سه ماه گواهی را به دفتر ثبت طلاق تحویل دهد. اما اگر گواهی صادر شده بابت طلاق توافقی باشد، هر یک از زوجین می توانند نسبت به تحویل آن به دفترخانه اقدام کنند.

تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش

به بیان ساده، حکم طلاق زمانی صادر می شود که زن به دادگاه خانواده درخواست طلاق بدهد بدون آنکه حق طلاق را در ضمن عقد ثبت کرده باشد. به عبارت بهتر، وکالت در طلاق نداشته باشد. در این صورت برای تحقق طلاق می بایست مواردی را که در قانون برای طلاق اشاره شده را در دادگاه اثبات نماید. مانند عدم استنکاف و عجز شوهر از پرداخت نفقه. دادگاه در صورت بررسی و قبول، حکم طلاق را صادر می کند که به منزله جدایی زوجین است. اما در گواهی عدم امکان سازش همانطور که گفته شد صرفا اجازه دادگاه برای طلاق بوده و هنوز جدایی بین زوجین اتفاق نیفتاده است. بنابراین مادامی که برای ثبت آن به دفترخانه مراجعه نکنند، طلاقی صورت نگرفته است.

فائزه مجردیان- خبرنگار تحریریه جوان قدس