به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، با وجود تولید بالای گاز در کشورمان، در ماه‌های سرد سال، با ناترازی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب در روز مواجه می شویم. به نظر بسیاری از کارشناسان، دلیل این موضوع افزایش مصرف گاز در بخش خانگی به صورت روزافزون و غیر مدیریت شده است.ناترازی گاز به محدودیت دسترسی صنایع و نیروگاه‌ه‌ها به گاز منجر می‌شود که عدم‌النفعی بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار برای کشور دارد.

بر این اساس، نیاز است به سمت اعمال راهکارهایی به منظور رفع این ناترازی حرکت کنیم و مدیریت مصرف را در دستور کار داشته باشیم.به زعم کارشناسان، تعرفه گذاری پلکانی گاز یکی از بهترین روش ها برای کنترل مصرف است. در این روش، مصارف غیرضرور مشمول یارانه نمی شود و با قیمت واقعی و صادراتی محاسبه می شود.

اجرای فاز یک و دو تعرفه گذاری پلکانی در دوسال اخیر

دولت طی سال جاری و سال قبل فاز اول و دوم تعرفه گذاری پلکانی گاز را به اجرا گذاشت که به زعم کارشناسان نتایج مثبتی برای کشور دارد. طبق مصوبه دولت در خرداد ماه امسال، قیمت سه پله اول تعرفه گاز خانگی، نسبت به تعرفه‌های سال ۹۴ تغییری نکرده است.

طبق اعلام شرکت ملی گاز ایران، حدود ۷۶ درصد مردم در سه پله مصرف قرار دارند که حدود ۵۰ درصد از مصرف کل گاز در بخش خانگی را به خود اختصاص می‌دهند.  فاصله بازه هر پله در تعرفه قدیم ۷۵ متر مکعب بوده ولی در تعرفه جدید این عدد ۱۰۰ متر مکعب است.

کارشناسان حوزه انرژی معتقدند که  ما در کشورمان حساسیتی نسبت به میزان استفاده از انرژی و از جمله گاز نداریم. در بخش خانگی مصرف گاز، مصارف بالا و غیرمدیریت شده به بروز ناترازی گاز در کشور منجر شده است. به نحوی که در زمستان مجبور به قطع گاز صنایع می شویم و عدم النفع بالایی را تحمل می کنیم. گفت و گوی قدس با رضا پدیدار  عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران و  هادی حق شناس کارشناس حوزه انرژی را در زیر می خوانید.

مصرف گاز به ۶۸۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده است

هادی حق شناس کارشناس اقتصادی با اشاره به این موضوع که در زمان اوج مصرف گاز در کشورمان طی روزهای اخیر میزان مصرف گاز به ۶۸۰ میلیون متر مکعب در روز رسید، تصریح کرد: آمار شرکت ملی گاز ایران مبنی بر اینکه با اجرای تعرفه گذاری پلکانی به کاهش ۲۵ میلیون متر مکعبی مصرف روزانه گاز در کشور رسیده ایم، نشان می دهد که توانسته ایم به میزان ۳ الی ۴ درصد مصرف در روزهای بسیار سرد کاهش مصرف داشته باشیم که بسیار خوب است.

وی ادامه داد: روش تعرفه گذاری پلکانی بیشتر هدفش مدیریت مصرف مشترکان بدمصرف است. کسانی که از خانه ها و ویلاهای بسیار بزرگ استفاده می کنند و اصرار دارند خانه ها و استخرهایشان همیشه گرم باشد، هدف بهینه سازی هستند و باید مصارف شان کنترل شود.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: در این روش تعرفه گذاری، اقشار ضعیف و متوسط جامعه از معافیت برخوردار می شوند و از گاز با قیمت یارانه ای بهره می برند. حق شناس گفت: این روش بسیار منطقی است که پرمصرف ها هزینه واقعی گاز را پرداخت کنند و مشترکان کم مصرف از یارانه برخوردار شوند و معافیت داشته باشند.

تاثیر تعرفه گذاری پلکانی در مدیریت مصرف انرژی

وی ادامه داد: تعرفه گذاری پلکانی قطعاً در مدیریت مصرف انرژی در کشور اثر دارد و کارآیی اش در کشور ثابت شده است. اما نباید فقط به اجرای این روش برای بهینه سازی مصرف بسنده کنیم. لازم است سیاست های مختلفی را به موازات یکدیگر به اجرا بگذاریم.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: مبحث ۱۹ ساختمان سازی باید با جدیت در کشور مورد توجه قرار بگیرد و لازم است شهرداری ها در این زمینه کنترل بیشتری اعمال کنند. نباید اجازه دهیم کیفیت ساختمان سازی در کشور به هدررفت انرژی منجر شود.

حق شناس گفت: قطعاً تعرفه و قیمت اثرگذاری بالایی در بهینه سازی مصرف گاز در کشور دارد. به این ترتیب، مشترکان حساسیتی نسبت به استفاده از گاز خواهند داشت و از هدررفت آن جلوگیری می کنند.وی خاطرنشان کرد: در تعرفه گذاری پلکانی هدف این نیست که میزان رفاه مورد نیاز و معمول خانوارها آسیب ببیند. مشترکانی که در چارچوب الگو از گاز استفاده می کنند، مشمول یارانه می شوند و از معافیت قبوض بهره می برند، تنها بدمصرف ها اضافه پرداختی خواهند داشت و هزینه گاز را به صورت آزاد و واقعی پرداخت خواهند کرد.

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: این تصور بسیار غلط است که ما صاحب منابع عظیم نفت و گاز هستیم و نیازی به بهینه سازی مصرف نداریم. این منابع، سرمایه های بین نسلی هستند و با هزینه بالا از زیر زمین استخراج می شوند و به دست مصرف کنندگان می رسند. بهینه سازی مصرف انرژی یک امر حیاتی است و باید با جدیت دنبال شود.

در تعیین پله ها باید دقت لازم را داشته باشیم

 رضا پدیدار، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به این موضوع که تعرفه گذاری پلکانی می تواند کمک زیادی به کنترل مصرف گاز در کشور بکند، تصریح کرد: بهینه سازی مصرف یک امر اساسی است و باید با استفاده از سیاستگذاری های صحیح به این سمت حرکت کنیم.

وی ادامه داد: تعرفه گذاری پلکانی یک روش معقول برای دریافت هزینه گاز مصرفی خانوارهاست. این روش در کل دنیا رواج دارد و نتایج مثبتش به اثبات رسیده است. به ویژه کشورهای حوزه اسکاندیناوی توانسته اند با استفاده از این روش موفقیت های زیادی در حوزه کنترل مصرف کسب کنند.

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: تعرفه گذاری پلکانی گاز به این معناست که پرمصرف ها هزینه واقعی را می پردازند. به نحوی که دولت برای مصارف غیرمعمول یارانه پرداخت نمی کند. اما هزینه گاز کم مصرف ها و کسانی که در چارچوب الگو از گاز استفاده می کنند، با قیمت یارانه ای محاسبه می شود.

پدیدار گفت: در تعیین پله ها باید دقت لازم را داشته باشیم. به نحوی که مشترکان معمولی و اقشار ضعیف و متوسط جامعه تحت فشار قرار نگیرند. مصارف معمولی باید دچار اضافه پرداخت نشوند. باید دقت کنیم که فقط مصارف غیرضرور و نامتعارف بهای واقعی گاز را بپردازند و کسانی که در چارچوب الگو از گاز استفاده می کنند، قیمت یارانه ای را بپردازند.

توجه به میزان مصرف و درآمد خانوارها

وی ادامه داد: به درستی در روش تعرفه گذاری پلکانی میزان مصرف و درآمد خانوارها مدنظر قرار دارد. کسانی که مصارف غیرمتعارف دارند و از وضعیت مالی خوبی برخوردارند، باید هزینه واقعی گاز را بپردازند.این کارشناس انرژی در خصوص این تصور که ما کشوری دارای ذخایر عظیم نفت و گاز هستیم و نیازی به بهینه سازی مصرف نداریم، خاطرنشان کرد: گاز و دیگر حامل های انرژی از ارزش بالایی در جهان برخوردار هستند. آن ها ارزش صادراتی زیادی دارند. ضمناً استخراج گاز پروسه ای زمان بر و هزینه بر است. با توجه به تمام این واقعیات نیاز است بهینه سازی مصرف با جدیت در دستور کار قرار بگیرد.

وی ادامه داد: در طرح های کنترل مصرف هدف این نیست که سطح رفاه خانوارها پایین بیاید، بلکه هدف این است که از مصارف غیرضرور جلوگیری کنیم و استفاده صحیح از انرژی را داشته باشیم.به گفته این کارشناس انرژی، در کنار اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی باید به فرهنگ سازی های صحیح در زمینه استفاده از گاز نیز بپردازیم. رسانه ها می توانند در این زمینه کمک کننده باشند. از سوی دیگر، بهینه سازی وسایل گازسوز نیز می تواند اثرگذار باشد.