به گزارش گروه فرهنگی قدس، نشست خبری شصتمین دوسالانه هنر ونیز ۲۰۲۴ با حضور محمد خراسانی‌زاده مدیر کل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر و رییس پایون رسمی ایران در دوسالانه هنر، امیر عبدالحسینی دبیر ارشد هنری پایون، شعیب حسینی دبیر هنری، جعفر واحدی مدیرعامل موسسه توسعه هنرهای تجسمی و دبیر اجرایی پاویون، محمد زرویی نصرآباد مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و عبدالحمید قدیریان و مرتضی اسدی دو تن از هنرمندان حاضر در این بی ینال امروز ۲۰ فروردین ماه در موزه هنرهای معاصر با تشریح ویژگی‌های پایون ایران در این دوره از دوسالانه ونیز برپا شد.
خراسانی‌زاده با اشاره به پیشینه‌ای از تاریخ برگزاری بی ینال ونیز آن را مهمترین رویداد عرصه تجسمی دنیا خواند و گفت: بی ینال ونیز از آن جهت اهمیت ویژه‌ای دارد که ۱۲۹ سال است پابرجاست و ۵۹ بار برگزار و در طی ادوار مختلف سرآمد برپایی رویدادهای دیگر هنری نیز شده و جایی برای معرفی و عرض اندام اتفاقات مهم تجسمی دنیا است. خوشبختانه این شرایط فراهم شد تا برای دهمین بار بتوانیم نمایندگی جمهوری اسلامی را در این رویداد هنری داشته باشیم و علیرغم همه چالش‌هایی که وجود داشت و دشواری‌هایی که در تامین بودجه با آن روبرو بودیم اما این اتفاق محقق شد.
وی در ادامه با مروری بر حضور ایران در بی ینال ونیز گفت: پیش از انقلاب در سال های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۱ و پس از انقلاب در دوره‌های۵۰، ۵۱، ۵۳، ۵۶، ۵۷، ۵۸ و ... حضور داشتیم و شصتمین دوره این رویداد اول اردیبهشت ماه در ونیز افتتاح خواهد شد و تا اوایل آذرماه برپاست. ما نیز دوم اردیبهشت ماه پایون ایران را با حضور بخشی از دست اندرکاران افتتاح خواهیم کرد.
نمی‌شود چنین رویدادهایی برگزار شود و ما در آنها نباشیم
خراسانی‌زاده با تاکید بر حضور جمهوری اسلامی در چنین رویدادهایی یادآور شد: همیشه گفته‌ام که نمی‌شود چنین رویدادهایی برگزار شود و ما در آنها نباشیم، حتی اگر شرایط حضورمان هم خیلی سخت باشد. گاهی دست دولت بسته است و دعوت از بخش خصوصی حتماً می‌تواند مفید باشد و اینجاست که دامن زدن به این مطالبه بخشی از تقاضای من از شماست که کمک کنید و اذهان عمومی را به این سمت سوق بدهید که این رویدادها را بشناسند و مطالبه گر باشند.
در ادامه حسینی دبیر ارشد هنری پاویون ایران گفت: این آثار پاییز ۱۴۰۲ و در پی حمله اسراییل به بیمارستان و کشته شدن شمار زیادی از کودکان خلق شد. همه این آثار فرم و اندازه یک شکل دارند و با محوریت کودکان غزه و برمبنای اشعاری از محمود درویش انتخاب شدند و قرار است علاوه بر نمایش فیزیکی آثار جنبه‌های دیگر هنرهای چند رسانه‌ای به نمایشگاه اضافه شود. نام غرفه ایرانی «بنی آدم اعضای یک پیکرند» و عنوان نمایشگاه «والایی» نام گرفته است. کاظم چلیپا، مرتضی اسدی، مصطفی گودرزی، غلامعلی طاهری و حمید قدیریان از هنرمندان ما در این دوره از بی ینال هستند. یک اثر هم از آینه‌های نور و بازتاب نور در فضای کهکشانی داریم.
در ادامه مرتضی اسدی تاکید کرد: به عنوان یک نقاش سعی کردم این نسل کشی و بحران وحشیانه‌ای که طی شش ماه گذشته اتفاق افتاد را با احساسم در این تابلو و با تاکید بر تمامیت ارضی فلسطین نقاشی کنم. شرایط به گونه‌ای است که مجبوریم قلم‌مان را در بیان کشتار و نسل‌کشی به کار بگیریم و من هم سعی کردم به عنوان نقاش سهمی در این اتفاق داشته باشم.
قدیریان نیز در ادامه با بیان اینکه با وجود اتفاقاتی که در جهان می‌افتد باید وارد تبیین‌های جدید شویم، تصریح کرد: پوشش تزیینی دنیا افتاده و دست یهود در تمام سیستم‌ها نمایان شده است. باید اندیشمندان دور هم جمع شوند و برای شرایط پیش رو و اثرات فرهنگی این اتفاق چاره‌ای بیاندیشند؛ بالاخره داستان غزه تمام می شود اما اثرات فرهنگی آن نشست می کند و باید در حوزه فرهنگ و هنر تئوری و مبنای فکری تولید شود و از چنین فرصت‌هایی که پیش آمده باید استفاده کرد. تابلوی من درباره کودکان غزه است و تلاش کردم ایمانی که مردم غزه از خود بروز دادند و نورانیتی که ایجاد کردند و بر فطرت‌ها جلوه می‌کند را نشان دهم. امروز می‌بینیم خیلی از کشورهایی که ما فکر نمی‌کردیم به این جنایات واکنش نشان دادند و این سوال برایشان به وجود آمده که این ایمان در میان مردم غزه از کجا می‌آید.
زرویی نصرآباد نیز طی سخنانی تصریح کرد: هنرمندانی که به هنر متعهد فکر می‌کنند زیر چتر حمایتی حوزه هنری هستند و ما هم تلاش کردیم با دیگر بخش‌های دولتی هم‌افزایی را بیشتر کنیم. بی‌ینال ونیز ششمین همکاری مشترک ما با موزه هنرهای معاصر بود. همکاری قبلی ما برپایی نمایشگاه کارتون و کاریکاتور برزیل بود و طی آن رویداد هنرمندانی شناسایی شدند که حرف ما را می‌زنند و این ضریب دادن به این جنس تفکرات است.
خراسانی‌زاده در پاسخ به پرسش و انتقادی پیرامون تمرکز همه جانبه ایران در بی ینال ونیز روی موضوع غزه و نبود اثری درباره هنر ایرانی متذکر شد: در بدو کار سیاست بر مبنای انتخاب مضمون نبود و علیرغم فشردگی کار و دو روز مانده به اعلام حضور به دلیل فشارهای مالی نمی‌توانستیم در بی ینال باشیم. مشورت‌های زیادی کردیم و طرح‌های مختلفی ارائه دادیم، آثار دیگری هم معرفی شد اما در نهایت تصمیم گرفتیم براساس بهترین کارهای موجود پیش برویم و سیاست ما بر مبنای انتخاب بهترین مجموعه کیوریت شده بود؛ به همین دلیل این آثار انتخاب شدند و مجموعه آثار متعلق به حوزه هنری است. ضمن اینکه به نظرم این مسئله جهانی و فراتر از نگاه‌های سیاسی و در واقع مسئله‌ای انسانی است.
در بخشی دیگر از این نشست شعیب حسینی در تکمیل این گفته‌ها تصریح کرد: با توجه به فشردگی زمان با ۱۰ هنرمند درجه اول صحبت کردیم اما همه انصراف دادند چون نمی‌توانستند اثر جدید بدهند یا اثرهای قدیمی خود را ارائه کنند.
با فشار مالی روبروییم
در ادامه خراسانی‌زاده درباره رقم بودجه این رویداد هم گفت: در بی ینال ۷۸ تا ۶۰ کشور حضور خواهند داشت و برخی کشورها در فضای اولیه بی ینال مکان خریداری شده دارند و برخی هم در فضاهای دیگر مستقر شدند. فراهم کردن فضای استیجاری در ونیز با توجه به هزینه‌های بالای آن از لحاظ یورو عدد سنگینی است. برآورد اولیه این بود که ۴۰۰هزار یورو نیاز داشتیم و زمانی که تامین نشد بر مبنای خطرپذیری بالا جلو رفتیم. در حال حاضر هم یک چهارم مبلغ را داریم و امیدوارم بخش‌های خصوصی برای مشارکت وارد شوند. همچنین برای کاهش هزینه‌ها حضور افراد به حداقل ممکن رساندیم و برای خدمات نمایشگاهی که استانداردش ۴ نفر است ما فقط یک نفر را همراه می‌بریم و حوزه هنری مسئولیت همراهی هنرمندان را در بی ینال پذیرفته است.
حسینی نیز در انتقاد به اینکه پاویون ایران در بی ینال ونیز زیر سایه حوزه هنری رفته است، یادآور شد: اگر قرار است دستاوردی ارائه شود اینها بهترین و تازه‌ترین آثار هنرمندانی است که عیارشان مشخص شده است. به نظرم از مفهوم هنر برای هنر فاصله گرفتیم و به سوی هنر مضمون گرا و معناگرا رفته‌ایم. همانطور که آرت فرها(نمایشگاه‌های هنری) محل حضور هنرمندان و موسسات فرهنگی است دوسالانه ونیز و اکسپوها محل حضور دولتی است.
در ادامه مرتضی اسدی در پاسخ به این انتقادها گفت: من هیچ وقت کارمند حوزه هنری نبوده‌ام. نماینده هنر ایران بودن را چه کسی تعیین می‌کند؟ من نقاش این مملکت هستم یا نیستم؟ چرا اینقدر به ما تهمت می‌زنند که اینها نقاشان حوزه هنری هستند! اتفاقاً یادتان باشد آن هنرمندانی که رفتند در پستوها، حوزه هنری آنها را از پستو بیرون آورد. من نیازی به بی‌ینال ونیز ندارم و اتفاقاً چیز دندان‌گیری هم نیست و اگر آثارش را ببینید می‌فهمید که چیز خاصی نیست!
خراسانی زاده نیز در ادامه افزود: من شأن هنرمندان را خیلی بالاتر از این می‌بینم که آنها را قائل به جناح‌های سیاسی بدانیم. ضمن اینکه به نظرم این مسئله جهانی و فراتر از نگاه‌های سیاسی و در واقع مسئله‌ای انسانی است.
هنر ایرانی زیر سایه انسانیت رفته است
قدیریان نیز در پاسخ به پرسش قدس درباره هجمه‌هایی که نسبت به حوزه هنری و حضورش در بی ینال ونیز صورت گرفته گفت: چیز عجیبی نیست! نظام هرکاری بکند زیر سوال است. اگر ۵ نفر دیگر را هم معرفی کنند آیا آنها نماینده هنر ایران هستند؟ مسلماً خیر! اما اینکه می‌گویید هنر ایرانی زیر سایه موضوعی جهانی رفته اینطور نیست بلکه زیر سایه انسانیت رفته است. ایرانی کیست؟ کسی که یهودی‌ها را ۲۵۰۰ سال پیش از زیر یوغ آزاد کرد و به آنها امکانات داد، ایرانی کسی است که هرجا مظلوم می‌بیند بی‌تفاوت نیست. باید به موضوع اینطور نگاه کرد. شما فکر کردید هنر ایرانی چیست؛ طبیعت؟! خیر؛ هنر ایرانی هنر بی‌تفاوت نبودن است و موضوع ما مکتب هنری نیست بلکه ما درباره هنرمندی صحبت می‌کنیم که فطرتش بیدار است و همرنگ شرایط روز و بازی‌های تکنولوژی نمی‌شود. جالب است که دنیا هم به همین سمت رفته است.
با آینده نگری می‌توانیم جهت فکری بدهیم
وی در پاسخ به اینکه پیش‌بینی می‌کند کشورهای دیگر هم به موضوع غزه در بی‌ینال ونیز واکنش نشان دهد می‌گوید: به نظرم زیاد خواهیم دید و آن زمان می‌گویید چه خوب شد ما عقب نیفتادیم. خیلی دردناک است که وسط این فاجعه ما چهارتا تابلوی طبیعت نمایش بدهیم و این توهین به ایرانی است. حتماً مردم دنیا و هنرمندان به این مسئله واکنش نشان می‌دهند و آنچه در جامعه جهانی می بینیم این است که وجدان‌ها به درد آمده؛ جهان دارد پوست می‌اندازد و اگر ما آینده نگر باشیم می‌توانیم جهت فکری بدهیم. تمام جهت فکری‌ها را یهودی‌ها به ما دادند اما ما باید حرف خودمان را بزنیم در غیر اینصورت آن امپراطوری را که دنبالش هستیم نمی‌توانیم به دست بیاوریم. این امپراطوری با چند موشک نقطه زن به دست نمی‌آید، بلکه با ایده و تفکر به دست می‌آید.
نظر شما