در میانه تنش های منطقه ای در خاورمیانه، روز شنبه محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق در رأس یک هیأت دولتی، پارلمانی و متشکل از نمایندگان بخش‌های خصوصی سفر رسمی خود را به آمریکا آغاز کرد. بیشتر «سبهان الملا جیاد» مشاور امور سیاسی نخست وزیر عراق از بررسی  پرونده های  مهمی همچون رابطه با ایران و گروه‌های مقاومت و رویکردهای اقتصادی عراق و اصلاح بخش بانکی،  اقتصاد، روابط سیاسی و پرونده های دیگر سخن گفته بود.هرچند که این سفر مهمترین آزمون السودانی از زمان در اختیار گرفتن منصب نخست وزیری در عراق می باشد اما  اگر وی بتواند از این سفر دست آوردهایی متعادل و اقناع کننده برای گروه های مختلفی عراقی داشته باشد شاید بتوان گفت توانسته گام مهمی در جهت تقویت جایگاه خود در سمت نخست وزیری داشته باشد.  محورهای محتمل رایزنی در سفر السودانی به واشنگتن در سه بخش سیاسی، اقتصادی و نظامی قابل طرح است:بطوریکه محورهای سیاسی سفر السودانی به واشنگتن می تواند شامل: روابط بغداد با اقلیم کردستان عراق، ریاست پارلمان عراق، تقویت و بازتعریف روابط دوجانبه عراق با آمریکا باشد. اما در حوزه  اقتصادی سفر السودانی به واشنگتن در برگیرنده  عواملی شامل؛ تحریم بانک های عراقی و فعالیت بانک های آمریکایی، فشار بر دولت عراق در موضوع تبادلات مالی با ایران باشد و در آخرین محورهای مباحث نظامی سفر السودانی به واشنگتن قرار دارد که می تواند مسائلی همچون؛ احیای توافق امنیتی بغداد-واشنگتن، گسترش همکاری نظامی دو کشورو فعالیت گروه‌های مقاومت عراقی علیه آمریکا مورد بحث قرار بگیرد. در باره اهداف سفرالسودانی به واشنگتن پای گفت و گو با امیرمسروری، رئیس اندیشکده مطالعات جهان اسلام و کارشناس مسائل عراق نشسته ایم که در ادامه می خوانید.

بعنوان اولین سوال؛ با توجه به بالا گرفتن تنش ها در منطقه پس از عملیات طوفان الاقصی، تحلیل شما از سفر نخست وزیر عراق به آمریکا چیست.وچه پرونده هایی می تواند در این سفر مورد بررسی قرار بگیرد؟

 محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق با هدف بررسی روابط دوجانبه، شرایط منطقه ای و بین المللی همراه با هیئت عالی‌رتبه سیاسی، اقتصادی  شامل فرماندهان نظامی و مقامات امنیتی، هیأتی از دولت، پارلمان و تعدادی از  نمایندگان بخش‌های خصوصی عازم آمریکا شده است. بنابراین در این سفر پرونده حضور نظامی آمریکا ،برداشته شدن تحریم های ارزی و دلاری با همسایه شرقی خود(ایران) و مسئله سیاست داخلی عراق، مورد بحث و بررسی خواهد گرفت.

امروز مهمترین عاملی که در مسائل سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی، دفاعی و حتی تعامل با همسایگان عراق تأثیر زیادی دارد حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در عراق است.بطوریکه تاکنون دولت های مختلف عراق پس از 2003 (اشغال عراق) دو مرتبه مذاکرات خروج نیروهای آمریکایی را به سرانجام رسانده اند. در گام نخست در دور اول توافقات سیاسی-امنیتی بغداد و واشنگتن در سال 2008 بخشی از نیروهای آمریکایی در سال های 2009 و 2011 خاک عراق را ترک کردند. گام دوم مذاکراتی بود که در نهایت به خروج بخشی از نیروهای آمریکایی و تعریف استراتژی نو در سال 2021 منجر شد.این در حالی است که قبل از سفر محمد شیاع السودانی ، کمیته عالی نظامی عراق برای بررسی آخرین نتایج و دستاوردهای خروج نیروهای سربازان آمریکایی با کمیته عالی نظامی ائتلاف بین المللی تشکیل جلسه داد. نخست وزیر عراق به پارلمان این کشور وعده رسیدگی خروج نظامیان آمریکایی را در دولت خود داده چراکه این یک مصوبه قاونی و مورد تاکید نمایندگان ملت( عراق) می باشد. البته واشنگتن در طی سال های گذشته به دنبال وقت کشی و حضور بیشتر در عراق است چراکه این کشور را بعنوان مهمترین پایگاه استراتژیک خود در منطقه غرب آسیا می داند،اما السودانی به مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده نیروهای امنیتی و نظامی عراق توان مبارزه با داعش و حفظ تمامیت ارضی این کشور را دارد. 

دومین مسئله ای که السودانی در سفر خود به آمریکا پیگیر خواهد بود موضوع برداشته شدن تحریم های ارزی و دلاری با جمهوری اسلامی ایران است. بطوریکه بخش قابل توجهی از انرژی عراق در حوزه برق از ایران تأمین می شود و بغداد باید هر چند ماه یکبار مجوز خرید برق را از خزانه داری آمریکا دریافت نماید.اما واشنگتن در چندماه اخیر با تحریم چند بانک ایرانی در عراق مانع این عملیات شده است. سومین موضوع حضور هیأت عراقی در واشنگتن بررسی نقش آمریکا در انتخابات آتی نخست وزری عراق و حتی ترکیب پارلمان این کشور خواهد بود چراکه از دیدگاه واشنگتن عراق همچنان یکی از حوزه های راهبردی در سیاست خاورمیانه ای آمریکا محسوب می شودو از طرفی واشنگتن بازیگر موثر و بانفوذی در بین برخی از قومیت های عراق به خصوص اقلیم کردستان می باشد. حتی با اینکه ملت عراق و علما خواستار خروج نیروهای آمریکایی اهستند، اما واشنگتن قصد خارج شدن از خاک عراق و منطقه را ندارد

 موضوع خروج آمریکا از عراق یک مطالبه مهم و عمومی  در بین علما، جوانان، سیاستمداران و حتی قومیت های مختلف در کشور عراق محسوب می شود ؛ آیا بعد سفر السودانی به واشنگتن باید شاهد تحول ویژه ای در این زمینه باشیم؟

امیدوار هستم که شاهد یک تحول عظیمی در خروج نیروهای آمریکایی از عراق باشیم اما مسئله ای که اینجا مطرح است خروج و حتی کاهش سطح حضور نیروهای آمریکایی در عراق زمانبر است امریکا در عراق منافع جدی دارد و در خیلی از مسائل با بغداد شریک است. اما در حال حاضر مسئله خروج یک مطالبه عمومی و جدی است که حتی در پارلمان عراق، نمایندگان پیگیر آن هستند. شاید جدی ترین بحث خروج نیروهای نظامی آمریکا زمانی مورد تایید قرار گرفت که در دی ماه سال گذشته  «الحاج ابو تقوی» معاون فرماندهی عملیات الحشد الشعبی در بغداد و همچنین فرمانده تیپ ۱۲ این گروه به  شهادت رسیده‌اند. در حالی که این اقدام نقض حاکمیت و امنیت عراق محسوب می شود.ایالات متحده آمریکا در طی دو دهه اخیر به عراق به عنوان  یک کشور مستعمره رفتار می کند.جمهوری اسلامی ایران بعنوان یکی قدرت برتر منطقه ای و تاثیر گذار در غرب آسیا خواستار استقلال همسایگان خود به خصوص کشور عراق می باشدچراکه ایران با عراق دارای تشابهات فرهنگی، مذهبی، ژئوپلیتیکی و.. می باشد و همواره حضور کشورهای فرامنطقه ای به ویژه آمریکا را متعارض با منافع منطقه وخود می داند.

موضوع ایران در رایزنی السودانی با رئیس جمهور آمریکا چه جایگاهی خواهد داشت؟

 خوب این سوال دارای دو پاسخ مجزا از یکدیگر است چراکه جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه در امور داخلی عراق دخالت نداشته و همواره از استقلال و تمامیت ارضی این کشور حمایت کرده است بطوریکه در بسیاری از بحران های عراق در طی سال های گذشته به خصوص حضور داعش بعنوان حامی و ناجی این کشور حضوری  تأثیر گذار داشته تاجایی که توانست با کمک خود نیروهای بسیج مردمی ( حشدالشعبی)داعش را در عراق نابود کند و این مسئله همواره مورد ستایش دولت و ملت عراق قرار دارد

دومین پاسخی که به این سوال می توان داد این است که آمریکا در تمامی نا آرامی های منطقه تأثیری مستقیم داردوحتی در تشکیل داعش در سوریه و عراق نقش بع سزایی را ایفا نموده، واشنگتن هیچگاه خواستار استقلال درعراق نیست و این کشور را بعنوان عاملی برای مهار سیاست های منطقه ای ایران می داند اما مهمترین نکته ای که نخست وزیر عراق در سفر خود به واشنگتن و دیدار با جو بایدن پیگیر بخصوص در شرایط فعلی منطقه دنبال خواهدکرد حفظ تمامیت ارضی عراق و احترام به حقوق همسایگان خود (ایران) است .بغداد بارها حتی قبل از سفر السودانی به واشنگتن اعلام کرده اجازه هیچ تحرک و حمله نظامی از خاک خود  به جمهوری اسلامی ایران را  به آمریکا و حتی اسرائیل  نخواهد داد.