رمانتیسم عماد و طوبا فیلمی به کارگردانی و نویسندگی کاوه صباغ‌زاده محصول سال ۱۳۹۸ است. تهیه‌کنندگی این فیلم بر عهده مهدی صباغ‌زاده بوده و الناز حبیبی و علی انصاریان از بازیگران آن هستند. این فیلم در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر در بهمن ۱۳۹۹ حضور داشت و در دو بخش بهترین موسیقی متن و بهترین بازیگر زن (حبیبی) نامزد شد.

درخلاصه ی فیلم آمده قصه‌ای از این گزاره معنایی است که عشق بیش از اینکه یک هیجان و تپش قلب و خارش پوست باشد یک مهارت است و همین فقدان یا کمبود مهارت‌های ارتباطی، زندگی‌های عاشقانه را بتدریج به زندگی ملال آور و گاه پر از نفرت و بیزاری بدل می‌کند.

روایتی که توسط سارا بهرامی به عنوان راوی قصه بیان می‌شود تا از ظرفیت کلامی قصه گویی در بیان توصیه‌های روانشناختی قصه استفاده شود. البته گاهی این سویه کلامی از ساختار درام بیرون زده و گل درشت می‌شود.

معرفی بازیگران

الناز حبیبی

متولد ۲۱ شهریور ۱۳۶۷ و دانش‌آموخته رشته تدوین است. وی اصالتاً همدانی است و کار هنری را از کودکی در سن ۹ سالگی به طور اتفاقی در اولین فیلم یکی از بستگان که مدیر تولید بودند شروع کرد و بعد از آن بازیگری در تئاتر را آغاز کرد. از سال ۱۳۷۶ همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را آغاز کرد. او تاکنون در چند مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی بازی کرده‌است. پس از آن که سعید سلطانی برای ۳ فیلم خود او را برگزید به‌طور جدی‌تر این حرفه را دنبال کرد. الناز حبیبی تاکنون در ۳ فیلم کیانوش عیاری نیز جلوی دوربین رفته‌است.

زنده یاد حسام محمودی

حسام محمودی فرید متولد ۱ فروردین ۱۳۶۵ که در ۱۲ اردبیهشت ۱۴۰۲ درگذشت. او بازیگری را با فیلم خسته نباشید! (۱۳۹۱) آغاز کرد و با مجموعه لحظه گرگ و میش (۱۳۹۷) به شهرت رسید. او هنرپیشه و دانش‌آموخته رشته حقوق قضایی و فوق لیسانس کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس بود و پیش از ورود به دانشگاه در کلاس‌های بازیگری مهین اسکویی و امین تارخ شرکت کرد. او همچنین مدتی در کلاس‌های حسن معجونی نیز شرکت کرد. محمودی مدتی عضو گروه لیو به سرپرستی معجونی شد و اجرا در تئاتر را آغاز کرد.

زنده یاد علی انصاریان

علی انصاریان متولد ۱۴ تیر ۱۳۵۶ که در ۱۵ بهمن ۱۳۹۹درگذشت فوتبالیست، مجری تلویزیون و بازیگر بود. او کار خود را در سال ۱۳۷۵ و با بازی در باشگاه فوتبال فجر شهید سپاسی شیراز آغاز و در پرسپولیس به اوج رسید و سرانجام در سال ۱۳۹۰ از حرفه فوتبال خداحافظی کرد. انصاریان پس از فوتبال در حرفه سرگرمی و تلویزیون فعال شد. او در بیش از ده فیلم و مجموعه تلویزیونی بازی کرد و چند برنامه ، تلویزیونی اینترنتی را اجرا کرد. علی انصاریان همچنین در خرداد ۱۳۹۰ ترانه‌ای به نام «شدید» را به بازار موسیقی عرضه کرد. اما پس از آن خوانندگی را ادامه نداد. انصاریان در ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ دو هفته پس از بستری شدن در بیمارستان فرهیختگان تهران بر اثر ابتلا به بیماری کووید۱۹ درگذشت.

و اما کاوه صباغ زاده، کارگردان

کاوه صباغ زاده متولد ۱۳۵۹، تهران کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس است. وی فرزند مهدی صباغ‌زاده تهیه‌کننده و کارگردان سینما و فریده فریور (نقاش) می‌باشد. و از سال ۱۳۹۲ عضو هیئت مدیره انجمن صنفی برنامه ریزان و دستیاران کارگردان سینمای ایران است.

صباغ زاده کارگردانی فیلم هایی همچون رمانتیسم عماد و طوبا، ایتالیا ایتالیا، نمی دونم فردا چی میشه، تهوع، سر راه لوکیشن و یازده و نیم را در کارنامه هنری خود دارد.

نقد و بررسی

فیلم رمانتیسم عماد و طوبی در مقام یک عاشقانه رمانتیک به‌حدی مصنوعی، بی‌معنی و فاقد ساختار ظاهر می‌شود که تماشای آن حتی برای زوج عاشقی که برای دوست‌داشتن یکدیگر راهی سینما شده‌اند هم پوچ و خسته‌کننده به نظر می‌رسد.

سینمای رمانتیک همیشه جایگاه مهمی در هنر هفتم ایران داشته. سینمای ایران که در دهه ۶۰ درگیر فیلم‌های جنگی و انقلابی بود و در دهه ۷۰ تلاش می‌کرد واقع‌گراتر از همیشه باشد. در شرایطی مشابه با دهه ۴۰ و ۵۰ وضعیت اقتصادی‌ای که در اواخر دهه ۷۰ به ثابت نسبی رسیده بود، در دهه ۸۰ فیلم‌های کمدی رمانتیک جدیدی را به سینمای ایران تقدیم کرد.

از فیلم تو و من با هنرنمایی الناز شاکردوست و محمدرضا گزار تا فیلم پسر آدم، دختر حوا با نقش‌آفرینی حامد کمیلی و مهناز افشار؛ همه این کمدی رمانتیک‌های عامه‌پسند در نهایت فلسفه فیلمفارسی را دنبال می‌کردند و هنوز هم آثاری اکران می‌شوند که تحت تاثیر این راه باشند.

اما فیلم ایتالیا ایتالیا که در سال ۹۶ اکران شد، یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های کدی رمانتیک سینمای ایران بود که ثابت می‌کرد بالاخره کارگردانی پیدا شده تا این ژانر جذاب را به جایگاه واقعی‌اش نزدیک کند. وقتی اخباری پیرامون آغاز دومین فیلم کاوه صباغ‌زاده و بازگشت او به سوژه‌ فیلم اولش منتشر شد، هواداران سینما امیدوار بودند که یک بار دیگر فرصتی فراهم شود تا فیلم کمدی رمانتیک جذابی تماشا کنند. اگر با هدف تماشاکردن فیلمی شبیه به فیلم ایتالیا ایتالیا به سالن سینمایی که فیلم رمانتیسم در آن اکران می‌شود، شدید شاید بهتر باشد سالن را ترک کنید.

فانتزی هایی دخترانه

فیلم رمانتیسم عماد و طوبی با روایتی که از سوی سارا بهرامی ارائه می‌شود، الناز حبیبی و حسام محمودی را در نقش‌های اصلی‌اش می‌بیند. علی انصاریان که مدتی پیش به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در گذشت هم حضورهای کوتاهی در فیلم دارد. در شرایطی مشابه با فیلم ایتالیا ایتالیا، کاوه صباغ‌زاده این‌بار هم تصمیم گرفته داستان زوجی عاشق را در سختی‌ها و خوشی‌ها روایت کند اما نتیجه کار نه‌تنها بی‌نظم و به‌هم‌ریخته است.

ارزش روایت داستان فیلم رمانتیسم در پایین‌ترین سطح ممکن قرار می‌گیرد. فیلم آن‌قدر در فانتزی‌های رنگارنگ و دل‌خوشانه‌اش غرق می‌شود که فراموش می‌کند داستانی هم برای روایت‌کردن دارد.

اما پایان ماجرای گیج‌گنندگی فیلم به همین جا محدود نمی‌شود. این فیلم اساسا داستانی برای روایت‌کردن ندارد. کل فیلم‌نامه فیلم رمانتیسم شامل بخش‌های مختلفی از زندگی یک زوج عاشق شده که با سرفصل‌هایی شبیه به انیمیشن‌های فانتزی دخترانه ورق می‌خورد.

تکه‌تکه‌کردن روایت‌های فیلم بزرگترین ضربه را به ساختار روایی آن وارد می‌کند و به همین دلیل فیلم رمانتیسم بیشتر شبیه مینی سریالی با اپیزودهای کوتاه به نظر می‌رسد که همه قسمت‌های آن به یکدیگر متصل شده‌اند تا در نهایت به فیلمی سینمایی تبدیل شود.

صباغ‌زاده تلاش کرده فضای فیلم را به سمت نمایش‌های تئاتری نزدیک کند و  در ۹۰ دقیقه در قالب ۱۶ پرده به نام‌های پیش‌درآمد، رشد، باغ آلبالو، شیدایی، همدلی، ازدواج، مسایل احمقانه، لذت‌ها و خوشی‌ها، قهرها و دلخوری‌ها، یک سال اول، خط باریک قرمز، ارغوان، زلافه، جانِ دل، دوسال بعدی و بلوغ داستان بی‌آغاز و بی‌پایانش را روایت می‌کند.

کاوه صباغ‌زاده خیلی دوست دارد که صمیمیت خوبی با اصول ژانر فانتزی برقرار کند اما نتیجه کار عنوان گیج‌کننده‌ای شده که حوصله تماشاگرش را سر می‌برد. از سوی دیگر فیلم رمانتیسم علاقه خاصی به فضاسازی منحصربه‌فرد خودش دارد و به همین دلیل تلفیق بی‌پایانی از رنگ‌های مختلف را به تماشاگرش نمایش می‌دهد.

فیلم رمانتیسم مانند فیلم اول صباغ‌زاده یعنی فیلم ایتالیا ایتالیا باز هم شخصیت‌های اصلی‌اش را در رادار طبقه متوسط و روشنفکر جامعه ایرانی قرار داده اما برخلاف آن فیلم موفق در این فیلم هیچ داده قابل اتکایی از شخصیت‌های اصلی به تماشاگرش ارائه نمی‌دهد. فیلم آن‌قدر درگیر روایت عاشقانه‌ای که دوست دارد مطرح کند می‌شود که ثابت می‌کند اگر پردازشی هم روی شخصیت‌هایش انجام داده تنها از روی اجبار بوده است.

تغییرات تدریجی شخصیت‌های اصلی با حداقل پس‌زمینه شکل می‌گیرند و شاید دلیل این اتفاق آن است که فیلم اساسا درک نکرده که چه دستاوردی از داستانش طلب می‌کند.

فیلم رمانتیسم عماد و طوبی که ظاهرا اقتباسی آزاد از کتاب سیر عشق نوشته آلن دوباتن است آن‌قدر به پرش‌های متعدد میان روایت‌هایش اعتیاد پیدا کرده که حتی برای زوجی که دوست دارند فیلمی عاشقانه را در سینما تماشا کنند هم فایده خاصی ندارد. کاظم راست‌گفتار، کارگردان فیلم زنان وسوسی، مردان مریخی، مدعی شده بود اگر همه مردم جامعه فیلم او را تماشا کنند این میزان طلاق در جامعه است که می‌تواند تا ۳۰ درصد کاهش داشته باشد.

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس