برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، از اردیبهشت ۱۴۰۲ با اجرا در ۵۹ شهر کشور کلید خورد و در ادامه بر تعداد شهرهای تحت پوشش این برنامه افزوده شد. اما، سیاست‌های در پیش گرفته شده از سوی وزارت بهداشت در مسیر اجرای برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، با انتقاد برخی کارشناسان حوزه سلامت مواجه شده است.

آرش انیسیان؛ مدیرکل برنامه‌ریزی و اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی گفت: در هر برنامه‌ای سه عنصر در پیشبرد برنامه، فرآیندها و نتیجه مؤثرند؛ یکی سیاستگذار، دیگری ارائه دهنده خدمت و دیگری هم گیرندگان خدمت. در طرح سلامت خانواده، مردم و گیرندگان خدمت، مغفول واقع شده اند و هیچ کس از آن ها نپرسیده که شما چه نیازی دارید و چه خواسته‌ای دارید. آیا در فارس و مازندران که ۱۰ سال از اجرای پزشکی خانواده می‌گذرد، یک مستند از رضایتمندی و خواسته‌های مردم داریم.

وی با بیان اینکه از ۲۰ سال پیش تا کنون، دولت‌های مختلف مدعی اجرای برنامه پزشکی خانواده بوده اند، افزود: نمی‌توانیم بگوییم هیچ دولتی نمی دانسته چگونه باید این برنامه را اجرا کند و اگر به این شکل است باید دوباره برنامه طراحی شود. رضایتمندی مردم در دو استان فارس و مازندران چقدر است، وزارت بهداشت یا یک مرکز تحقیقاتی مستقل، مستندی در این زمینه ارائه کند که نسخه‌های ۰۱ و ۰۲ پزشکی خانواده شهری که پیاده شده، چه میزان رضایتمندی مردم و ارتقای سلامت را به همراه داشته است.

مدیرکل برنامه ریزی و اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: آنچه ما از اجرای پزشکی خانواده می‌بینیم که شاید اشتباه هم باشد اما نارضایتی مردم و ارائه دهندگان خدمت و گاه سرگردانی بیماران در سطح ۲ و ۳ خدمات بوده است. اگر در سطح یک خدمات، پزشکی خانواده به خوبی اجرا می‌شود اما سطح ۲ با ۱ و سطح ۳ با ۲ به خوبی هماهنگ نیستند، چالش ایجاد می‌کند.

انیسیان گفت: ساختار نظام سلامت ما سطح بندی نبوده و با شکل فی فور سرویس اداره می شده که مردم عادت کرده اند حتی برای ساده‌ترین بیماری‌ها به پزشک متخصص مراجعه کنند. وقتی حق انتخاب را از مردم بگیرید، قطعاً واکنش نشان خواهند داد؛ مگر اینکه از قبل، فرهنگسازی، سیاستگذاری و اجرای مرحله‌ای اتفاق بیافتد و پوشش بیمه سطح دو و سه منوط به نظام ارجاع شود.

مدیرکل برنامه ریزی و اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه در کشورهایی که دهه‌ها از اجرای پزشکی خانواده می‌گذرد هنوز هم نارضایتی مردم وجود دارد، گفت: در کشور ما که می‌خواهید تغییری را در انتخاب مردم در دریافت خدمت ایجاد کنید، چالش‌هایی را به همراه دارد. در آن کشورها می‌توانید از صف ارجاع و پزشکی خانواده خارج شوید و در بخش خصوصی خدمت بگیرید اما بیمه‌های پایه، پوشش خدمات را نمی‌دهند.