به گزارش قدس آنلاین، تورم روزافزون، بیکاری و فقر، موضوع ثابت گفتگوی روزمره شهروندان ترکیه است. حالا اغلب قهوه خانه‌های شهرهای بزرگ ترکیه از رونق افتاده‌اند و خبری از صدای موسیقی و صحبت مشتریان و صدای بازی دومینو و تخته نرد نیست. چرا که قیمت یک استکان چای دشلمه یا قندپهلوی ساده، بین ۸ تا ۱۰ لیره است! یک نان سیمیت کوچک که قبلاً دو سه لیره بیشتر نمی‌ارزید حالا ۱۷ لیره است و قرار است به زودی یک بار دیگر قیمت‌گذاری شود و بالاتر برود!

آمار و ارقام رسمی نهادهای دولتی ترکیه، نشان می‌دهد که تنها در سال ۲۰۲۳ میلادی یکصد و نود هزار نفر به شمار فقرای ترکیه افزوده شده است. از دیگر سو، میزان حقوق و دستمزد میلیون‌ها نفر از شهروندان ترکیه، حتی زیر خط گرسنگی قرار دارد و خرید مواد غذایی در ترکیه برای بخش عظیمی از جمعیت این کشور دشوار است.

از خط فقر تا خط گرسنگی
اتحادیه‌ها و کنفدراسیون‌های کارگری و کارمندی در ترکیه بسیار فعال هستند و هر ساله با برگزاری همایش‌ها و راهپیمایی‌های سراسری، در مورد وضعیت دستمزدها و سطح رفاه، اعتراضات و مطالبات خود را بیان می‌کنند.

اما حالا چند سالی است که در متن سخنرانی سران سندیکاها و رهبران جریانات کارگری، حرفی از «خط فقر»‌ زده نمی‌شود. چرا؟ به این دلیل که فقر از سیمای زندگی کارگران و کارمندان زدوده شده و حالا پای مطالبات دیگر در میان است؟ خیر.

کاملاً برعکس! سالهاست که سندیکاهای کارگری و حقوق بگیران ترکیه، از مفهوم «خط گرسنگی» حرف می‌زنند و در واقع به زبان بی‌زبانی می‌گوین:؛ به فقر هم راضی هستیم اما ماندن زیر خط گرسنگی، قابل تحمل نیست!

آمار و ارقام خرج و مخارج و حقوق و دستمزد
بر اساس داده‌های کنفدراسیون عمومی کار، در سال ۲۰۲۳ میلادی مردم ترکیه وضعیت سختی را تحمل کردند اما امیدوار بودند پس از انتخابات سراسری اردیبهشت ۱۴۰۲ و انتخاب مجدد اردوغان، وضع بازار و زندگی آن‌ها اندکی بهتر شود. با این حال در سال ۲۰۲۴ میلادی نیز، بحران و فقر ادامه دارد و هر دو معیار خط گرسنگی و خط فقر در ماه مه امسال نیز افزایش یافت.

گزارش رسمی مرکز آمار ترکیه نشان داده که خط گرسنگی به ۱۹ هزار و ۹۲۶ لیره افزایش یافته و در همین حال، خط فقر به ۵۹ هزار و ۳۵۳ لیره رسیده است. این در حالی است که حقوق و دستمزد میلیون‌ها تن از شهروندان ترکیه، با دستمزد ماهانه ۱۷ هزار لیره‌ای به خانه ‌می‌روند. دستمزدی که ۳ هزار لیره دیگر می‌خواهد که بخواهد به خط گرسنگی برسد!

خط گرسنگی در پنج ماهه نخست سال جاری میلادی ۳ هزار و ۴۴۳ لیره بالاتر رفته و این نشان دهنده گران‌تر شدن تمام گروه‌های مواد غذایی در ترکیه است. خط فقر نیز ۱۲ هزار و ۳۶۸ لیره بالاتر رفته و در یک دوره یک ساله خط فقر ۲۸ هزار و ۲۰۱ لیره بیشتر شده که رقمی نگران‌کننده برای ده‌ها میلیون شهروند ترکیه است.

همه این ارقام نگران‌کننده در حالی بیان شده که در سال گذشته سقف گرسنگی ۸ هزار و ۱۱۶ لیره افزایش یافته است. هزینه‌ها به ویژه برای اقلام اساسی غذایی مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ، شیر، میوه‌ها و سبزیجات افزایش یافته است.

به عنوان مثال، هزینه گوشت، ماهی و تخم مرغ سالانه با افزایش ۲ هزار و ۵۴۱ لیر به ۵ هزار و ۹۹۵ لیر رسید. در مخارج غیرغذایی نیز اقلامی مانند پوشاک، مسکن، حمل و نقل و هتل‌های تعطیلات افزایش داشته است.

خط فقر که مجموع هزینه‌هایی را که یک خانواده چهار نفره برای زندگی آبرومندانه لازم دارد، در ماه می‌با ۱۱۴۸ لیره افزایش به ۵۹۳۵۳ لیره افزایش یافته و چنین رقمی معادل سه و نیم برابر حقوق یک کارگر عادی است.

آمارهای مربوط به گزارش نابرابری درآمد و فقر که توسط اتحادیه کارمندی و کارگری دسک و امک گردآوری شده، نشان داده که در سال گذشته ۱۹۰ هزار نفر دیگر در ترکیه فقیر شده‌اند و نرخ فقر به ۲۱.۷ درصد رسیده است. بر اساس این گزارش، تعداد افراد فقیر که در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۸ میلیون و ۳۰ هزار نفر بود، در سال ۲۰۲۳ به ۱۸ میلیون و ۲۱۹ هزار نفر افزایش یافت.

بر اساس داده‌های به‌ دست‌آمده از سازمان دولتی آمار ترکیه موسوم به TÜİK، شکاف طبقاتی در ترکیه به حد اعلا رسیده و حتی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز اعلام کرده که ترکیه از حیث نابرابری فقر و ثروت در لیست کل کشورهای اروپایی، بر پله نخست‌ ایستاده و ۳۹ درصد از کل ثروت و منابع ترکیه در اختیار ۱ درصد از جمعیت ۸۵ میلیون نفری این کشور است.

ترکیه سومین کشور اروپایی با کمترین حداقل دستمزد
ترکیه سومین کشور اروپایی با کمترین حداقل دستمزد است. بر اساس داده‌های یورو استات، اگرچه حداقل دستمزد در ترکیه با مقرراتی که در ژانویه ۲۰۲۴ انجام شد، برابر با ۴۵۰ یورو است، اما از بسیاری از کشورهای اروپایی بسیار عقب است.

پنج کشور با کمترین حداقل دستمزد عبارتند از آلبانی، بلغارستان، مونته نگرو، صربستان و ترکیه، در حالی که پنج کشور با حداکثر دستمزد لوکزامبورگ، ایرلند، هلند، آلمان و بلژیک هستند.

بر اساس داده‌های یورواستات در سال ۲۰۲۳، ترکیه کشوری است که بیشترین فقر شغلی را در کشورهای اتحادیه اروپا دارد. ۱۵ درصد کارگران ترکیه فقیر هستند. کشورهای دیگر پس از ترکیه اسپانیا و اسلوونی هستند.

از سوی دیگر کشورهایی که کمترین فقر شغلی را دارند چک، دانمارک و بلژیک هستند. گزارش سورو استات نشان داده، از هر ۱۰ زن در ترکیه ۴ نفر در معرض فقر و محرومیت اجتماعی قرار دارند، از هر دو نفر در ترکیه یک نفر بدهکار است و ۱۵ درصد از کارمندان فقیر هستند.

کودکان، قربانیان فقر
بر اساس داده‌های TÜİK، نرخ محرومیت مالی که به عنوان نسبت افرادی که با مشکلات مالی جدی مواجه هستند، تعریف می‌شود، از ۲۶.۴ درصد به ۲۸.۴ درصد در یک سال افزایش یافته است. علاوه بر این، نرخ فقر پایدار که به افراد زیر خط فقر در حداقل سه سال از چهار سال گذشته اطلاق می‌شود، با ۱.۷ درصد افزایش به ۱۴ درصد رسیده است.

گزارش تحقیقی اتحادیه کارگران نشان داده که زنان و کودکان، بیش از دیگر اجزای جامعه ترکیه در معرض فقر هستند. به نحوی که از هر ۱۰ کودک، آمار کودکان فقیر ۳۱.۳ درصد است، نرخ کودکان در محرومیت مالی جدی ۳۳.۳ درصد است. بر اساس این داده‌ها، تقریباً از هر ۱۰ کودک، ۳ کودک فقیر هستند.

در این گزارش آمده است: «نسبت مستقیمی بین نرخ فقر کودکان و محرومیت کودکان از اساسی‌ترین نیازهایشان: تغذیه، بهداشت، آموزش و سرپناه وجود دارد. این وضعیت بر رشد مادی، معنوی و عاطفی کودکان تأثیر منفی می‌گذارد. در این شرایط کودکانی که نیازهای اولیه آن‌ها از نظر رشد ذهنی و جسمی برآورده نمی‌شود در سنین پایین کارگر می‌شوند. کار کودکان نه تنها نتیجه ناکافی بودن سیاست‌های دولت برای حمایت از کودکان است، بلکه بازتابی از بی‌عدالتی در سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی است».

مردم ترکیه در حالی فقیرتر شده‌اند که تا سال ۲۰۲۸ میلادی در این کشور خبری از برگزاری انتخابات نخواهد بود و دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه اعلام کرده که تلاش می‌کند تا نیمه دوم سال ۲۰۲۵ میلادی، تورم را یک رقمی کند. اما شواهد نشان می‌دهد، تحقق این هدف کار آسانی نخواهد بود.