تغییرات اقلیمی آثار سوء متعددی را به همراه دارد که از جمله آنها می توان به افزایش متوسط دمای هوا، تشدید خشکسالی بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک زمین، تغییر الگوی بارش و کاهش میزان بارندگی های قابل دسترس، افزایش احتمال وقوع باران های بسیار شدید، افزایش میزان وقوع سیل های مخرب، افزایش میزان آتش سوزی در جنگل ها و مراتع، خزان زودرس گیاهان در عرصه های طبیعی، رشد بیابان زایی، خشک شدن تالاب ها، افزایش میزان وقوع ریزگرد، افزایش احتمال وزش باد شدید و وقوع طوفان های گرد و غبار، آب شدن یخ های قطبی، بالا رفتن سطح آب دریاها و اقیانوس ها و افزایش احتمال وقوع طوفان های دریایی اشاره کرد.

 «داریوش گل‌علیزاده» رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره اثرات سوء تغییر اقلیم گفت: گرمایش جهانی و تغییر در زمان، مکان و شدت بارش‌ها که در پی آن سیل صورت می‌گیرد و در تمامی نقاط دنیا با آن روبرو بوده‌ایم، نشان از تغییر اقلیم است. کشورهایی که در این راستا خود را با تغییر اقلیم سازگار کردند و از مدیریت بحران برخوردار هستند با خسارت‌های کمتری روبرو هستند.

افزایش دوره‌های خشکسالی از پیامدهای تغییر اقلیم است

گل‌علیزاده بیابان‌زایی را دیگر اثر تغییر اقلیم در کشور معرفی کرده و گفت: الان پدیده تخریب سرزمین را به دلیل بیابان‌زایی شاهد هستیم. سطح بیابان‌های ما در سال‌های اخیر افزایش یافته و الان سطح اراضی تخریب شده کشور ما نزدیک به ۳۵ میلیون هکتار رسیده است که همه آن‌ها کانون گرد و غبار هستند. ما افزایش دوره‌های خشکسالی را نیز با توجه به پیامدهای تغییر اقلیم داریم.

وی در ادامه تصریح کرد: برخی از مناطق، تولید کننده گرد و غبار هستند، مانند استان‌های سیستان و بلوچستان،خراسان جنوبی، گلستان، خوزستان و ایلام، برخی از مناطق در واقع گرد و غبار فرست هستند. برخی از مناطق هم تاثیرپذیر هستند. گرد و غباری که در خوزستان تولید می‌شود به استان‌های همجوار وارد می‌شود. گاهی کانون‌های گرد و غبار برون مرزی است، مانند کشورهای عراق، سوریه و عربستان و حتی از آفریقا.

آب کالای ارزشمندی است و به راحتی نمی‌توان به آن دست پیدا کرد

وی در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از پیامدهای تغییر اقلیم پدیده خشکسالی است، کشور ما چهار سال به طورمداوم درگیر خشکسالی است. البته این مدت بارش بسیار خوبی را داشته‌ایم؛ اما با توجه به تغییر در شدت، مکان و زمان بارش ایجاد شده به دلیل تغییر اقلیم و همچنین به دلیل نداشتن برنامه‌ای برای سازگاریی با شرایط پیش آمد و مدیریت بحرانی که صورت نگرفته شاهد سیلاب بوده‌ایم. این سیلاب‌ها باعث فرسایش خاک شده. میزان فرسایش خاک در کشور ۷ برابر دنیا است، حدود ۱۷ میلیون تن در هکتار فرسایش خاک داریم. خاک یکی از مهم‌ترین منبع تولید غذا در دنیا است، بیش ۹۰ درصد از تولید با خاک در ارتباط است. جهان زمانی که متوجه شد نمی‌تواند روند تغییر اقلیم را تحت کنترل بگیرد، برنامه‌های سازگاریی را تدوین کرد،که خود را در مقابل پیامدهای تغییر اقلیم بیمه کند.

گل علیزاده در راستای کمبود منابع آبی در کشور چنین گفت: زمانی که ارزش‌گذاری آب صورت نمی‌گیرد گاهی با کاشت محصولی در مناطقی روبرو هستیم، که هیچ توجیه اقتصادی ندارد، به طور نمونه برنج در تهران، اصفهان و شیراز، خراسان کشت می‌شود. آیا ضرورت دارد در مناطقی که با کمبود روبرو هستیم، کاشت و تولید صورت گیرد، طبیعتا خیر. برای اینکه به زندگی و معیشت کشاورزان صدمه وارد نشود، باید کشت جایگزین معرفی کرد، بدین صورت که وزارت جهاد کشاورزی بر اساس ظرفیت‌ها، اقلیم و منابع آب، یک الگوی کشت مناسب برای آن منطقه در نظر بگیرد و و نظارت داشته باشد. باید در نظر داشت آب کالای ارزشمندی است و به راحتی نمی‌توان به آن دست پیدا کرد.

رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست درباره آتش سوزی‌ها جنگل‌ها چنین گفت: آتش سوزی که در جنگل‌ها،مراتع مشاهده می‌شود، به دلیل گرمایش زمین است. گرمایش زمین از دیگر پیامدهای تغییر اقلیم است. باید برای آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع برنامه ریزی و مدیریت بحران در نظر گرفته شود، و از لحاظ تجهیزات و وسایل باید حداقل سیستم‌های مقابله و اطفا حریق را به روزرسانی کرده که در زمان مناسب با آتش سوزی‌ها مقابله کرد. گرمایش جهانی یکی از اصلی پیامدهای تغییر اقلیم است، مجامع بین المللی سعی کردند افزایش دما را تا سطح ۵۱ درجه نگه دارند. زمانی که افزایش دما داشته باشیم در واقع با تغییر در تنوع زیستی، سلامت، تخریب سرزمین و تبخیر آب و از این دست موارد مواجهه خواهیم بود.

با مهاجرت مردم را به استان‌های شمالی روبرو هستیم

گل علیزاده در ادامه به بحث مهاجرت بر اثر تغییر اقلیم پرداخت و چنین گفت: زمانی که کیفیت زیست منطقه‌ای کاهش پیدا کند، طبیعتا مردم برای دسترسی به شرایط بهتر مانند سلامت، تامین غذا، هوا و آب آشامیدنی بهتر، در کل معیشت بهتر به مناطق برخوردارتر مهاجرت می‌کنند، که اکنون با مهاجرت مردم را به استان‌های شمالی روبرو هستیم، این استان‌ها هم یک ظرفیت اکولوژیک محدودی دارند و بیشتر از ظرفیت آن منطقه بارگذاری جمعیت و فعالیت داشته باشد به طبع منابع انجا هم تاحت تاثیر قرار می‌گیرد و ان مناطق هم به زودی جزو مناطق آسیب‌پذیر خواهد شد، اکنون در مناطق شمالی ایران با کمبود آب شرب روبرو هستیم.

حدود یک میلیون مهاجرت درون اقلیمی در طی دو سال اخیر داشته‌ایم

وی در ادامه گفت: از استان‌های جنوبی و استان‌های فلات مرکزی، اصفهان، خوزستان مهاجرت زیادصورت می‌گیرد، مهاجرت اقلیمی گاها از یک روستا به شهر و از شهر به مرکز استان، از مرکز استان به پایتخت یا استان‌های شمالی صورت می‌گیرد. حدود یک میلیون مهاجرت درون اقلیمی در طی دو سال اخیر داشته‌ایم. زمانیکه کیفیت زیست، امنیت روانی، شاخص‌های کیفیت زندگی در شهری وجود نداشته باشد، مردم به سمت شهرهای مناسب کوچ کرده تا آسیب کمتری ببیند.

گل علیزاده درباره ارزش‌گذاری منابع طبیعی چنین گفت: زمانی که بهره برداری غیر خردمندانه، غیر کارشناسانه از طبیعت صورت گیرد و در راستای توسعه اقتصادی، منافع و مزایا را به طور دقیق و درست محاسبه نکنیم، بعدها خسارت جبران ناپذیری به دلیل اجرای طرح‌های نسنجیده یا غیر اقتصادی به سرزمین وارد خواهد شد. باید برای منابع طبیعی سرزمین ارزش‌گذاری ایجاد شود.

گل علیزاده در ادامه در جهت اقتصاد سبز چنین گفت: برای اولین بار در کشور، برنامه هفتم توسعه از سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری که بحث درباره توسعه اقتصاد سبز است؛ که در بند ۸ آن با موضوع اقتصاد سبز از طریق صنعت کم کربن-استفاده از انرژی‌های پاک-توسعه حمل و نقل عمومی سبز و غیر فسیلی از جمله برقی پرداخته است، که با رویکرد چهار هدف اصلی من جمله تقویت سازگاری و کاهش آسیب پذیری، توسعه اقتصاد سبز، صنعت کم کربن است. این چهار هدف ایجاد شده تا قادر باشیم میزان خسارتی که از باب تغییر اقلیم به کشور وارد می‌شود به حداقل برسانیم.