گزارشی از پیشرفت های علمی توسط تیم بین‌المللی محققان در Scientific Reports منتشر شده است که مبانی ژنتیکی اعتماد را روشن کرده است. آنها متوجه شدند که توانایی ما برای اعتماد به غریبه‌ها ممکن است چیزی بیش از یک ویژگی اجتماعی یا روانشناختی باشد که می‌تواند ریشه درDNA  انسان‌ها داشته باشد. به نظر می‌رسد افرادی که اعتماد می‌کنند در واقع ممکن است در مقایسه با همتایان شکاک‌تر خود، زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری داشته باشند.

تحقیقات نشان داده است در افرادی که به غریبه‌ها اعتماد دارند، حتی با در نظر گرفتن عواملی مانند سیگار کشیدن، سن و جنسیت بیولوژیکی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی به میزان قابل توجهی کمتر است. با این حال، درک اینکه چرا چنین است، هنوز مبهم است.

برای چندین دهه، مطالعه اعتماد حوزه علوم اجتماعی و سیاسی بوده است که عمدتاً به عنوان یک ساختار اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. دو نظریه اصلی برای توضیح اینکه چرا برخی افراد نسبت به دیگران اعتماد بیشتری دارند، پدیدار شده است. اولی نشان می‌دهد اعتماد یک ویژگی پایدار است که توسط تجربیات اولیه زندگی شکل گرفته است و دومی می‌گوید که تحت تأثیر ارزیابی مداوم یک فرد از محیط اجتماعی است.

شناسایی ژن جدید

دانشمندان با داده‌های ژنتیکی و اطلاعات در مورد تمایل شرکت‌کنندگان به اعتماد به غریبه‌ها، بزرگترین مطالعه ارتباط ژنومی (مطالعات مربوط به پیوند صفات با ژن‌ها) اعتماد اجتماعی را تا به امروز انجام داده‌اند. آنها سطوح اعتماد فردی را از پاسخ های شرکت‌کنندگان به سؤالات اعتماد اجتماعی معتبر به‌دست آورده‌اند. همچنین تجزیه و تحلیل یک ژن واحد به نام PLPP۴ را شناسایی کرده‌اند که به‌شدت با ویژگی اعتماد به دیگران مرتبط بود. آنها همچنین کشف کردند که ژن PLPP۴  شش درصد از تغییرات اعتماد اجتماعی را در جمعیت مورد مطالعه توضیح می‌دهد. این بدان معناست که اگر شما دو نفر را انتخاب کنید که تربیت، تحصیلات و تجربیات زندگی مشابهی دارند، این ژن به تنهایی می تواند ۶ درصد از تفاوت در میزان اعتماد آنها به دیگران را تشکیل دهد. ممکن است این عدد کمی به‌نظر برسد، اما یافته‌های مهمی در حوزه ژنتیک است، به‌ویژه وقتی که پیچیدگی رفتار انسان را در نظر بگیریم.

مبارزه یا پرواز

اما این از نظر عملی به چه معناست؟ دانشمندان معتقدند که کشف "ژن اعتماد" می‌تواند به‌عنوان پلی بین زیست شناسی و علوم اجتماعی عمل کند و شکاف سنتی بین این دو حوزه را به چالش بکشد. این واقعیت که ژن اعتماد عمدتاً در مغز بیان می‌شود، سؤالات جالبی را در مورد نقش آن در شکل دادن مسیرهای عصبی و مکانیسم های سیگنالینگ ایجاد می‌کند. در حالی که وسوسه انگیز است حدس بزنیم دستکاری این ژن می‌تواند اعتماد را افزایش دهد، اما باید نسبت به این گونه تفسیرهای ساده احتیاط کنیم. این ژن به‌جای اینکه مستقیماً بر سطح اعتماد تأثیر بگذارد، احتمالاً نقشی در شکل‌دهی مدارهایی در مغز دارد که با مکانیسم بقای ذاتی «جنگ یا گریز» ما مرتبط است.

این سیستم که در هر یک از ما وجود دارد، پاسخ ما به استرس را از طریق ترشح هورمون‌های خاصی کنترل می‌کند. اگرچه در کوتاه مدت و طولانی مدت قرار گرفتن در معرض هورمون‌های استرس می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.

مکانیسم فرار

دانشمندان گمان می‌کنند که ژن PLPP۴ ممکن است به نوعی مکانیسم مبارزه یا فرار را مهیا کند و اگر سیستم مبارزه یا گریز در هنگام مواجهه با افراد جدید شدت کمتری داشته باشد، تمایل داشتن درباره اعتماد به دیگران می‌تواند مزیت‌های قابل توجهی برای سلامتی داشته باشد. در واقع، اگر اعتماد به دیگران در برابر استرس عمل کند و در نتیجه سطح کورتیزول را کم کند، ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و افسردگی را کاهش دهد که البته پیامد دارد و این پیامدها می‌تواند عمیق باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای آشکار کردن تعامل پیچیده بین ژنتیک، اعتماد و سلامت مورد نیاز است. کشف یک مبنای ژنتیکی برای اعتماد، راه‌های جدیدی را برای تحقیقات بین‌رشته‌ای باز می‌کند و بینش‌های تازه‌ای را در مورد ارتباطات پیچیده بین زیست‌شناسی، رفتار و جامعه ارائه می‌دهد.

منبع: Medical Press

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس