حمیدرضا شکری درخصوص جزئیات شکل گیری  «مجموعه‌های نوآور مردم نهاد» به عنوان هویت جدید معاونت علمی، توضیح داد و اظهار کرد: معاونت علمی تاکنون ۲ هویت شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خلاق را طراحی، ایجاد و گسترش داده است؛ عمده فعالیت شرکت‌های دانش بنیان مرتبط با جامعه نخبگانی و در حوزه علمی، فناوری، تکنیکال و هایتک است و در شرکت‌های خلاق نیز نخبگان حوزه فرهنگ، هنر و علوم انسانی فعالیت دارند. ما با توجه به شعار سال ۱۴۰۳ و در راستای تاکیداتی که حضرت آقا چندین سال تحت عنوان مردمی‌سازی داشتند، برنامه‌ای را طراحی کردیم و در واقع مدل یا هویت سوم گفتمان معاونت علمی تحت عنوان «مجموعه های نوآور مردم نهاد» که البته نام دقیق آن هنوز مشخص نیست، متولد که به زودی رونمایی خواهد شد.

دستیار معاون علمی رئیس جمهور در امر مردمی‌سازی ضمن اشاره به اینکه در مدل سوم به دنبال این هستیم که توانمندی‌هایی که در زیست بوم فناوری و نوآوری (شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خلاق) وجود دارد، با کمک مردم شکوفا شود، افزود: مخاطب ما در مدل سوم مردم عادی جامعه هستند.

شرایط احراز شرکت‌ها یا مجموعه‌های مردم نهاد

شکری کلیات آئین نامه ارزیابی شرکت‌های مردم نهاد را تشریح کرد و گفت: این شرکت‌ها حائز یک سری شرایط هستند؛ نخست اینکه کار باید «نوآورانه» باشد و فناوری مساله ما در این مدل مجموعه‌ها نیست؛ در واقع کار نوآورانه می‌تواند توسعه فناوری، کاربست فناوری، کار نوآورانه غیرفناورانه باشد. «بسیج مردم»، شرط دوم ایجاد این شرکت‌ها است به این معنا که کاری که انجام می‌شود منجر به مشارکت حداکثری مردم شود و به صورت کلان تعداد زیادی از مردم را در بربگیرد. شرط سوم هم این است در جامعه اثرگذار و «اثراجتماعی» داشته باشد. مثلاً فعالیت این مجموعه‌ها، یک مساله کلان ملی را برطرف کند و یا به چالش یک منطقه بپردازد و اشتغال گسترده ایجاد کند.

این مقام مسئول معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ادامه داد: در طراحی این مدل مجموعه‌ها، علاوه بر شرکت‌هایی که ماهیت تعاونی،  مؤسسه یا شرکت خصوصی دارند، به گروه‌های مردمی، سمن‌ها و گروه‌های جهادی هم فکر می‌کنیم و تلاش داریم که اینها را شناسایی کنیم.

۳ مدل فعالیت مجموعه‌های نوآور مردم نهاد

وی درباره مدل‌های فعالیتی این شرکت‌ها یا گروه‌های مردم نهاد توضیح داد و گفت: در آئین نامه ارزیابی شرکت‌های مردم نهاد که در حال تدوین است، چند مدل انجام فعالیت پیش بینی شده است. مدل نخست این است که شرکت‌های مردم نهاد یا گروه‌های مردم نهاد زنجیره ارزش ظرفیت‌های بومی با کاربست فناوری را ارتقا دهند. مثلاً بخش بزرگی از کشور ما در حوزه زعفران و یا زرشک کار می‌کند. خراسان جنوبی چند محصول استراتژیک مثل زرشک، عناب و زعفران دارد و کشاورزان از این طریق ارتزاق می‌کنند در اینجا اگر گروه مردم نهادی و یا زیرساختی وجود داشته باشند که با کاربست فناورانه، زنجیره ارزش زرشک را توسعه دهد به این صورت که از زرشک خام، مربای زرشک، آب زرشک، ماسک صورت زرشک و یا داروی کبدچرب از زرشک تهیه کند، ما از او حمایت می‌کنیم.

تشریح مدل بسترسازی دانش بنیان برای نهضت تولید مردمی

شکری در ادامه به مدل دوم فعالیت شرکت‌ها یا گروه‌های مردم نهاد اشاره کرد و گفت: مدل دوم «بسترسازی دانش بنیان برای نهضت تولید مردمی» نام دارد. به طور مثال یک نهاد مردم نهاد و یا یک گروه و یا فردی می‌آید زیرساخت یک گلخانه را به کمک شرکت‌های دانش بنیان ایجاد و در اختیار مردم قرار می‌دهد و با ورود مردم، سرمایه و نیروی کار تأمین می‌شود. مثالی دیگر آنکه نهاد مردم نهاد به کمک دانش بنیان‌ها، زیرساخت‌های پرورش ماهی در قفس، پرورش میگو، ایجاد نیروگاه‌های برقی کوچک را تأمین و مردم نیز سرمایه گذاری می‌کنند و با مشارکت خود مردم نیز اداره و اشتغالزایی در منطقه ایجاد می‌شود.

دستیار معاون علمی رئیس جمهور در امر مردمی‌سازی، مدل سوم را «ارتقا بهره‌وری تولید مردم با کاربست فناوری» عنوان کرد و گفت: برخی کارگاه‌ها و واحدهای مردمی در اقصی نقاط کشور وجود دارد که بهره وری پایینی دارند که می‌توان با کاربست فناورانه، بهره وری آنها را افزایش داد. آن فرد، نهاد و یا واسطی که از ظرفیت دانش بنیان‌ها استفاده کند و این کاربست فناورانه را در واحدهای کوچک و کارگاه‌ها به کار گیرد، دانش بنیان مردم نهاد اطلاق می‌شود و مورد حمایت معاونت علمی قرار خواهد گرفت.

جمع سپاری مردمی برای تولید نواورانه چگونه محقق می‌شود

وی در ادامه «جمع سپاری مردمی برای تولید نوآورانه» را مدل چهارم فعالیت شرکت‌ها و یا گروه‌های مردم نهاد برشمرد و افزود: یک سری حوزه‌ها در تولید نوآورانه وجود دارد که برای رشد نیاز دارند از ظرفیت مردمی استفاده کنند. به طور مثال شرکت‌ها در حوزه اسباب بازی، لوازم التحریر، کشاورزی و … اگر بخواهند سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنند، چاره‌ای ندارند جز اینکه تولیدشان را مردمی کنند. اگر بخواهند سوله را بگیرند و مردم را استخدام کنند و تولید ۲۰ میلیونی را به ۱۰۰ میلیون افزایش دهند، برای آنها صرف نمی‌کند چون باید تعداد زیادی کارگر استخدام کند ولی خب در اینجا یک راهکار دیگری وجود دارد و آن اینکه می‌توانند از مردم روستا و شهر استفاده کنند به این صورت که واحدها، افراد و گروه‌های مردم نهاد، مردم را جمع کنند و برای تولید، بسته بندی و… محصولات از مشارکت ان ها بهره بگیرند.

آیین نامه ارزیابی شرکت‌های مردم نهاد تا ۳-۴ هفته آینده آماده می‌شود

دستیار معاون علمی رئیس جمهور در امر مردمی‌سازی ضمن بیان این مطلب که در حال حاضر به دنبال این هستیم که آیین نامه ارزیابی این شرکت‌های مردم نهاد را تدقیق کنیم، افزود: فکر می‌کنم طی ۳-۴ هفته آینده آیین نامه آماده می‌شود.