سالی که روزهای پایان آن را پشت سر می گذاریم لحظه لحظه آن  با  مذاکرات هسته ای و روزهایی که تیم مذاکره کننده ایرانی در پی چانه زنی با کشورهای قدرتمند اقتصادی دنیا بود با توافق هسته ای و آغاز اجرای برجام سپری شد .سالی که چشم بسیاری از صاحب نظران ،کارشناسان و سرمایه گذاران خارجی و داخلی به پایان مذاکراتی بود که بیش از یک دهه به طول انجامیده بود روزهای پایانی خود را پشت سر می گذارد به امید اینکه لغو تحریم ها موجب رشد اقتصادی کشور شود .قدس آنلاین در گفتگو با دکتر حیدر داوری کارآفرین حوزه بورس و پتروشیمی چشم انداز بورس را در سال 95 و روزهای پایانی سال جاری مورد بررسی قرار داده است .

-وضعیت کلی بورس بعد از توافق هسته ای و آغاز اجرای برجام را چگونه ارزیابی می کنید ؟

نوسانات مختلف بورس در سالهای گذشته و  شوک های منفی ناشی از تحریم ها ، کاهش سود شرکت ها ، زیان ده شدن  و کاهش مبادلات اقتصادی و کاهش  قیمت نفت برروند رشد بورس تاثیرات منفی زیادی به جا گذاشت .بی شک مذاکرات هسته ای افق های روشنی را پیش پای بورس باز کرد بنحوی که در مراحل موفقیت آمیز توافق هسته ای بورس عکس العملهای مثبتی از خود نشان داد. عکس العمل نهایی بورس موجب شد که شاخص بورس تا حدود 87هزار واحد رشد  داشته باشد یعنی از حدود  63 هزار واحد به حدود 87 هزار واحد ارتقاء یابد . یقینا قطعیت اجرای آغاز برجام و مطمئن شدن بازار به توافق هسته ای ایران و قدرتهای بزرگ جهان موجب افزایش اطمینان خاطر در  بازار سرمایه شد تا  در سایه رفع تحریم ها گشایش های اقتصادی مناسبی صورت بگیرد . از طرف دیگر پس از برجام  حتی قبل از اجرای برجام حضور شرکت های مختلف و روسای جمهور، نخست وزیران ،وزرا و اتاقهای بازرگانی کشورهای مختلف در ایران موجب شد اقتصاد ایران چشم انداز روشنی را در پیش روی خود مشاهده نماید. یقینا چون در بورس آینده معامله می شود با توجه به اینکه واقعیت ها و عملکردها نیز لحاظ می شود اما در کل چشم اندازها و اینده نیز  در بورس معامله می شود و این مساله بستگی به مولفه های مختلفی از جمله ثبات و آرامش سیاسی دارد پر واضح است که امید به چشم انداز مطلوب اقتصادی در ایران موجب شد سهام شاهد صف های خرید فراوانی باشد و از طرف دیگر کدهایی به اسم سهامداران خارجی یا ایرانیان مقیم خارج باز شد بنحوی که براساس آمارها در مدت مورد نظر چیزی در حدود هزار میلیارد  تومان نقدینگی به  بورس کشور تزریق شده  که برخی منشاء خارجی داشته و سرمایه گذاران خارجی نیز سهم قابل توجهی در آن داشته اند.

از دید شما وضعیت خودرو در بورس چگونه است و آینده آن را با توجه به سرمایه گذاریهای خارجی چگونه ارزیابی می کنید؟

بی شک آغاز اجرایی شدن برجام آیتم مثبتی برای توجه سرمایه گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور و خارجی ها  به بازارهای بورس ایران بود و بخش خودرو نسبت به سایر حوزه های اقتصادی توانست  سرمایههای  بیشتری را جذب نماید .  خودروسازان با عقد قراردادهای مناسبی که در طول شش ماه گذشته بر روی آن تمرکز نموده بودند سرمایه هایی را جذب کردند  که از اهمیت بسیاری  برای پیشرفت صنعت خودروسازی برخوردار است .چشم انداز مناسب در سرمایه گذاریهایی مشترک نشان از رونق گرفتن حوزه خودرو در بورس دارد چرا که  خارجی ها متعهد شدند حدود سی درصد از تولیدات داخل کشور را صادر کنند بنابراین چشم انداز مناسبی برای صنعت خودرو پیش بینی می شود.  از طرف دیگر تدابیر مناسب خودروسازان در خصوص تغییر ساختارهای مالی، تجدید ارزیابی داراییها ، فروش شرکت ها، فروش زمین های غیرقابل  استفاده باعث تغییرات واقعی در بحث خودروسازی شد.  قطعا صنعت خودرو سازی در ایران با تمهیدات ویژه می تواند مرکز تولید و صادرات محصولات مختلف شرکت های مطرح جهان درمنطقه باشد و این مزیت در خرودروسازی ایران مشاهده می شود.  این مهم  در شرایطی محقق می شود که فشار دولت و  انواع برنامه های تکلیفی از روی خودروسازان برداشته شود ضمن اینکه خودروسازها در مورد رقباتی شدن  هم توانمند شده  و  از بابت فشارهای دولتی بهای تمام شده اشان افزایش نیابد .

در خصوص دیگر صنایع نیز باید گفت  در سال آینده باید منتظر رشد اقتصادی در صنعت پالایشگاهی باشیم. خوشبختانه هنگامی که  قیمت نفت پس از رسیدن به سقف قیمت، نسبت به کاهش قیمت های ماه های اخیر اندکی متعادل تر شده و چشم انداز آن نسبتا افزایش داشته از طرف دیگر با لغو تحریم ها باید انتظار کارکرد بهتر و مضاعف تری از شرکت های نفتی داشت از این رو با کاهش هزینه ها ،شرکت های نفتی ایران بازارهای مناسبی را پیش روی خود خواهند دید. یقینا با محاسبه به عمل آمده از وضعیت صنعت پتروشیمی می توان در سال 95 روی کارکردها ، درآمدها و بهره وری بالا حساب باز کرد.

-وضعیت بخش معدن به نظر کمی نگران کننده می آید علت اصلی رکود در این حوزه چیست؟

حال  بخش معدن در بورس  خوب نیست و روزهای خوبی را نگذرانده است .بی شک یکی از دلایل اصلی عدم توفیق بخش معدن در بورس به  رکود جهانی بازمی گردد که معدن و سنگ آهن را تحت تاثیر قرار داده  بنحوی که موجب کاهش میزان صادرات و قیمت مواد اولیه شده است. ایران به دلیل اینکه صادر کننده مواد اولیه است در رکود جهانی روزهای خوبی را نمی گذراند بنابراین در بخش معدن باید منتظر چشم اندازهای بهتری باشیم تا رونق جهانی باز هم ایران را به روزهای طلایی خود بازگرداند.بی تردید دیگر صنایع هم در کل از حرکت بورس تاثیر می پذیرند مثلا  حضور ایرباس در ایران  به شکست فضای ایران هراسی کمک نمود ،همچنین حضور شرکتهای ایتالیایی، آلمانی فرانسوی، یونانی در ایران فضا و چشم انداز مناسبی را برای توجه شرکت های بزرگ و کوچک خارجی در سرمایه گذاری در ایران باز کند .بی شک ثبات سیاسی ،تضعیف داعش در سوریه و عراق می تواند به افزایش  آرامش و ثبات در بازار اقتصادی و افزایش فروش  شرکت های حاضر منجر شود .

بخش مسکن در سال اینده آیا می تواند از رکود فعلی خود را نجات دهد؟

به هر حال تحرکات بازار نشان می دهد که قطعا در سال 95 شاهد رونقی نسبی خواهیم بود. لازم به توضیح است که بخش مسکن هم باید چشم انتظار کاهش نرخ سود بانکی باشد و برای دست یابی به رونق با توجه به دوره رکودی که گذرانده است باید با دید جذب سرمایه به دنبال  جلب سرمایه گذاران و تحریک بازار مسکن باشد در غیر این صورت اگر تنها به جذب متقاضیانی که فاقد مسکن هستند  فکر کند  قطعا این تقاضای عمیقی نخواهد بود هرچند از طریق وام ها به متقاضیان  برای خانه دار شدن کمک می شود اما واقعیت این است که اقساطی که باید  دوازده تا پانزده ساله پرداخت شود مسلما آنقدر سنگین است  که کمتر کسی قادر به پرداخت است . بنابراین نمی توان انتظار داشت که بخش مسکن با پرداخت اقساط و رویکرد عده قلیلی از افراد با درآمد متوسط به بالا شاهد رونق خاصی باشد از این رو نگاه جذب سرمایه بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

-این روزها وامهای بالای یکصصد میلیونی خانواده ها را برای صاحبب خانه شدن وسوسه می کند ایا پرداخت چنین وامهایی می تواند همه مردم را با درآمدهای متوسط به پایین خانه دار کند ؟

-وامهایی که این روزها با مبالغ  بالای یکصد میلیون تومان به مردم وعده داده شده  فقط به زوجینی داده می شود که صاحب خانه نبوده اند و با شرط باز کردن حساب و بلوکه شدن مبلغ قابل توجهی از پول ،هر یک از زوجین می توانند تا سقف هشتاد میلیون تومان وام دریافت نمایند. قطعا این وام عمومیت نداشته و مورد اقبال عمومی واقع نمی شود و بسیاری از خانواده ها اینگونه نمی توانند صاحب خانه شوند، ضمن اینکه اقساط چنین وامی سنگین است . مسلما همه خانواده ها قادر به پرداخت اقساط دو میلیون تومانی  بانک مسکن نیستند از این رو باید گفت تنها راهی که می توان مردم را صاحب خانه کرد افزایش میزان درآمد و قدرت خرید خانواده ها است .یقینا برای دست یابی به این مهم نیازمند  اجرایی شدن برجام ، خنثی شدن توطئه های دشمنان ،افزایش مبادلات تجاری ، تولید، درآمدها و اشتغال زایی هستیم .هنگامی که درآمدهای دولت و مردم افزایش یابد دولت قادر به پرداخت وامهای دراز مدت با اقساط کمتر است و مردم در صورتی که قادر به دریافت وامهای سی ساله شوند مسلما با توجه به اینکه  حجم اقساط پایین تر و قابل تحمل تر خواهد بود عدد اقساط برای انها مشکل آفرین نمی شود از این رو باید هشت درصد رشد اقتصادی داشته باشیم تا توانایی و قدرت خرید مردم افزایش یابد.

-پیش بینی شما از وضعیت اقتصادی کشور در سال 95 چیست ؟

یقینا در سال  95 اقتصاد کشور رونق نسبی را تجربه می کند  اما رسیدن به رونق کامل به همین سادگی ها نیست. با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران سالها تحت شدیدترین تحریم ها قرار داشته تحریم هایی که اروپایی ها و قدرتمند ترین اقتصادها تاب و توان تحمل آن را نداشتند بنابراین دست یابی به سالهای بهتر نیازمند همت مضاعف،توسعه زیر ساختها  متناسب با شرایط روز است .