انوش اسفندیاری می افزاید: منابع آبی کشور ما بیشتر متکی به آب زیرزمینی است و منابع آب سطحی سهم کمتری از تأمین آب را دارد. به همین دلیل استفاده از ذخایر ثابت آب زیر زمینی که ذخایر تاریخی بوده و از آن استفاده کرده ایم بر روی روان آب های آب سطحی تأثیر گذاشته و به طور کلی سدها نقش تظیمی خیلی زیادی ندارند بنابراین بیشتر متکی به آب زیرزمینی هستیم.
تأثیر تغییرات اقلیمی در کاهش بارش ها
پژوهشگر سیاستگذاری و حکمرانی آب بیان می کند: چندین دهه است که به سبب تغییرات اقلیمی، میزان آب تجدیدپذیر کشور کاهش پیدا کرده و چون سهم زیادی (بیش از ۸۰درصد) از آب تجدیدپذیر را قبلا استفاده می کردیم اکنون با کمبود مواجه شده ایم و بارش ها نیز کاهش پیدا کرده که این فشار کاهشی بیشتر به بخش کشاورزی وارد می شود و محیط زیست و سیستم های پشتیبانی از حیات ما از جمله تالاب ها را در معرض خطر قرار داده است.
اسفندیاری با اشاره به این که موضوع کم آبی منجر به ایجاد چشمه های گردوغبار در کشور شده است می گوید: بخش مهمی از ریزگردها منشأ داخلی دارد که به سبب خشک شدن تالاب ها به وقوع پیوسته و این ریزگردها ترکیب آلودگی هوا را در شهرها تغییر داده اند و در واقع همه این موارد از عوارض ثانویه بحران آب در کشور است.
نشست زمین در اثر کم آبی
عضو اندیشکده تدبیر آب ایران ادامه می دهد: نشست زمین نیز یکی دیگر از عوارضی است که هرساله تشدید شده و پنهه های زیادی از سطح کشور را در بر می گیرد که سبب ترک خوردگی ساختمان ها، زیرساخت ها، جاده ها، راه آهن و غیره می شود.
وی توضیح می دهد: بخش عمده ای از اراضی آبی ما، آبی کامل نیستند و در واقع نیمه آبی هستند و به دلیل اینکه آب کافی در اختیار نیست هرسال بسیاری از باغات خشک و محصولات غیرباغی نیز در اثر کم آبی دچار خسارت می شود.
اسفندیاری درباره ذخایر آب سطحی می گوید: قسمتی از ذخایر آب سطحی برای تولید انرژی و بخشی دیگر برای کشاورزی است که سهم خیلی مهمی در تعادل تقاضا و عرضه ندارند چراکه سهم عمده مربوط به آب زیرزمینی است که بیشتر به شکل چاه ها استخراج می شود.
راهکار برون رفت از بحران آب
پژوهشگر سیاستگذاری و حکمرانی آب درباره راه برون رفت از بحران آب تأکید می کند: یکی از راه ها، کنترل تقاضاست که به صورت بی رویه گسترش پیدا کرده چراکه تمام فشارهای توسعه کشور روی مصرف آب بیشتر است و مدام تلاش می شود آب بیشتری چه در شهرها و چه در روستاها استخراج و مورد بهره برداری قرار دهند که این مسأله باید متوقف شود و خودمان را با شرایط کم آبی سازگار کنیم.
وی ادامه می دهد: دو سه دهه است که برنامه سازگاری با کم آبی اعلام شده اما اجرا نمی شود در واقع متولی اجرای آن مجموعه فرابخشی در هر استانی زیر نظر استانداری است که متولی اجرای برنامه متولی اجرای برنامه های تدوین شده برای کاهش برداشت از منابع آب است اما این موضوع جدی گرفته نشده و متأسفانه به دست فراموشی سپرده شده است.
اسفندیاری دلیل اجرا نشدن برنامه سازگاری با کم آبی را کمرنگ بودن مشارکت مردم و کارهای فرهنگی و اجتماعی می داند و می افزاید: البته اخیرا در برخی مناطق، مردم به ناچار علاقه مند به مشارکت شده و درخواست دارند تا با شرکت در برنامه سازگاری با کم آبی، این برنامه را از بی رمقی خارج کرده و فعال تر کنند.
نظر شما