رشید جعفرپور؛ قائم مقام معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، به بیان نکاتی درباره راهپیمایی اربعین دانشجویی پرداخت و گفت: اربعین به عنوان یکی از مراسم و عملیات‌های فرهنگی بزرگ در تاریخ تشیع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و یادآور حماسه بزرگ کاروان اسرای کربلا است که چهل روز پس از شهادت امام حسین(ع) و یاران ایشان، به کربلا بازگشته و تجدید دیداری با مدفن شهدای کربلا دارند. شیعیان و مسلمانان در تاریخ پر افتخار تشیع به یاد آن حادثه بزرگ تاریخی، هر ساله این واقعه را گرامی داشته و به یاد آن حماسه‌ها هستند تا حادثه اصلی و رشادت و شهامت و ایثارگری‌ها همچنان در حافظه تاریخی مسلمانان و شیعیان زنده بماند و فراموش نشود.
جلوه‌های معنویت در مراسم اربعین حسینی
وی افزود: گرچه ممکن است در طول تاریخ و به واسطه بعضی حکومت‌ها، توجه به اربعین در برخی سال‌ها کمتر بوده باشد اما در سالیان اخیر شاهد هستیم که حادثه اربعین دوباره زنده شده و اثرات خود را بر ژئوپلیتیک فرهنگی تشیع گذاشته است. مراسم بزرگی که در ایام اربعین روز برگزار می‌شود علاوه بر تجدید آن حماسه‌ها، حرکتی است که قدرت معنوی و قدرت اثرگذاری فرهنگ تشیع در دوران معاصر را به نمایش می‌گذارد و اثرات بسیار زیادی در تاریخ معاصر دارد. این دالان طولانی که از نجف تا کربلا با هزاران عمود ایجاد شده و موکب‌هایی نیز در این مسیر برپا شده نشان از بازتولید فرهنگ تشیع دارد که می‌تواند نوعی از سبک زندگی جدید شیعی و اسلامی را با مولفه‌های متعدد تبیین کند.
جعفرپور بیان کرد: اگرچه فرهنگ لیبرالیسم و مارکسیسم به سمت سکولاریسم و لائیسیته حرکت می‌کند اما فرهنگ اربعین و عاشورا، جلوه‌هایی از معنویت را به دنیا نشان می‌دهد و همین مسئله می‌تواند تبیین‌کننده فرهنگ تشیع باشد و جذابیت‌های زیادی برای انسان‌ها داشته باشد لذا هر سال که می‌بینیم اربعین تکرار می‌شود و مخاطبان جدیدی از ادیان، اقوام و مذاهب مختلف، وارد این جریان می‌شوند و گستره فرهنگی این حرکت تاریخی بیشتر می‌شود پس وقتی در مسیر راهپیمایی اربعین حرکت می‌کنیم، نه میزبان مشخص است و نه مهمان بلکه یک خوانِ گسترده معنوی است که همه، هم میزبان و هم مهمان هستند و با همدیگر یک زندگی پر از معنویت و اخلاص را تجربه می‌کنند. در این مراسم جلوه‌های خاصی از برادری، محبت و همدلی به عنوان برخی مؤلفه‌های فرهنگ تشیع نیز وجود دارد.
نقش دانشجویان در تقویت راهپیمایی اربعین
قائم مقام معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: برادران عراقی در طول سال تلاش می‌کنند تا بتوانند در ایام اربعین از زائران حسینی پذیرایی کنند چراکه افرادی از کشورهای مختلف مسیری طولانی را طی می‌کنند و وارد این فضای معنوی می‌شوند لذا باید اسبابی برای رفع خستگی آنها فراهم شود بنابراین میزبانان عراقی به خوبی این شرایط را فراهم کرده‌اند. اربعین در این مقطع تاریخی، علاوه بر اینکه جلوه‌های معنوی و تاریخی دارد، نمایش قدرت تشیع است که می‌تواند همه را گرد فرهنگ عاشورا و دور امام حسین(ع) جمع کرده و فرهنگ ایثار و شهادت و از خودگذشتگی را تقویت کند؛ چون این فرهنگ است که می‌تواند دنیا را از بسیاری از پلیدی‌ها و زشتی‌ها نجات دهد و همین فرهنگ است که باعث می‌شود هر ساله تعداد زائران اربعین بیشتر شود و افرادی که سال‌های قبل در این مراسم شرکت کرده‌اند مجدداً در مراسم سال جاری شرکت کنند.
وی یادآور شد: مقام معظم رهبری تعبیری درباره اربعین دارند و می‌فرمایند؛ اربعین، یک آیت الهی است که آدم‌ها را به سمت معنویت و فرهنگ اصیل تشیع جذب می‌کند و مجذوب امام حسین(ع) و فرهنگ شهادت و ایثار می‌کند... در اربعین فرصت‌های زیادی وجود دارد و مخصوصاً دانشگاهیان و دانشجویان که قشری جوان و اندیشمند هستند می‌توانند از این فضای معنوی استفاده کنند. مهمترین فرصتی که اربعین برای آنها فراهم می‌کند این است که فاصله‌ای از روزمرگی خود گرفته و در مسیری معنوی، اخلاقی و عرفانی حرکت کرده و جلوه‌های بی‌نظیری از تعاون، همکاری، ایثار و همدلی و سایر مؤلفه‌های فرهنگ تشیع را به نمایش گذارند.
جعفرپور بیان کرد: ما در دانشگاه‌ها تلاش داریم به دانشجویان کمک کنیم در این مسیر حرکت کنند بنابراین برنامه‌هایی برای قبل، حین و بعد از اربعین پیش‌بینی کرده‌ایم. برنامه‌های قبل از اربعین این است که جوانان و دانشجویان را ترغیب به شرکت در این مراسم کنیم و خوشبختانه افراد زیادی علاقه‌مند به حضور در این مراسم هستند. نکته مهم این است که افراد را به این مسیر برسانیم و دیگر در حین مسیر برنامه خاصی لازم نیست چون آنقدر این مسیر جذابیت‌های معنوی زیادی دارد که چندان به برنامه اضافه‌ای نیاز ندارد و کمک می‌کند افراد مسیر را ادامه دهند، البته ما در مواکب مختلف دانشگاهی که در مسیر اربعین ایجاد می‌شود نشست‌ها و گعده‌های فرهنگی و مراسم معنوی برگزار می‌کنیم که همین مسئله جذابیت زیادی دارد و خود دانشجویان نیز بانی این برنامه‌ها هستند. در برخی از مواکب نیز همراهی بین دانشجویان جهان اسلام اتفاق می‌افتد که از کشورهای مختلف اسلامی در آنجا حضور پیدا کرده و مراسم اربعین پیونده دهنده قلوب آنها خواهد بود و این حرکت آنها با حضور در بین‌الحرمین تکمیل می‌شود.
اهمیت برگزاری یادواره‌ها درباره اربعین
قائم مقام معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: پس از اربعین نیز برنامه‌هایی در معاونت فرهنگی وزارت علوم در دانشگاه‌ها داریم که از جمله آنها برگزاری یادواره‌هایی درباره تجربیات و خاطرات کسانی است که در مسیر پیاده‌روی اربعین قرار گرفته‌اند و بهره معنوی کسب کرده‌اند. بنده مشاهده کرده‌ام که دانشگاهیان جلوه‌های بسیار خوبی را در این فضا به تصویر کشیده‌اند که از جمله آنها نوشتن مقالات خوب درباره اربعین و دلنوشته‌ها است. این اقدامات نشان می‌دهد که اربعین می‌تواند بازگوکننده مولفه‌های فرهنگ تشیع و اسلام باشد و جذابیت‌های زیادی در آن وجود دارد لذا برگزاری یادواره‌ها و سوگواره‌ها در دوام بخشیدن به فرهنگ اربعین و عاشورا در جامعه دانشگاهی نقشی بسیار ارزنده‌ای دارد.
وی در ادامه به بیان نکاتی درباره تقویت فرهنگ اربعین پرداخت و گفت: برای اینکه از فرهنگ عظیم اربعین استفاده بهتری ببریم نباید در نحوه برگزاری و سنت‌های آن دستکاری کنیم. به تعبیر مقام معظم رهبری بایستی اربعین و میزبان بودن عراقی‌ها به صورت سنتی حفظ شود و جلوه‌های مصرف را حذف یا کم کرد و حرکت خالص پیاده‌روی که همراه با عشق و ارادت به اهل بیت(ع) است را حفظ کنیم. در این مسیر افراد باید با خودشان و خدایشان خلوت کرده و زیارت اربعین را در این مسیر زمزمه کنند و قرآن و زیارت عاشورا بخوانند چراکه این امر به میزان زیادی در پالایش معنوی و روحی و روانی آنها تأثیر دارد.
جعفرپور در پایان تصریح کرد: همه اقشار اجتماعی که در اربعین شرکت می‌کنند باید سادگی و صمیمیت آن را ادامه دهند. البته زمینه‌سازی برای حضور بیشتر همه اقشار مردم، از وظایف دولت است و نباید فراموش شود اما باید جلوی تبدیل کردن آن به موضوعی تجملی گرفته شود و سفری ارزان و امن برای زائران فراهم شود که بیشترین بهره معنوی و عرفانی را از این مسیر ببرند. نکته دیگر تجربه‌نگاری اربعین و تبدیل تجربیات شخصی و عرفانی به متن، کلیپ و فیلم است تا بتواند اثر و بازتاب جهانی و منطقه‌ای داشته باشد. به همین دلیل است که هر سال تلاش می‌کنیم همایش بین‌المللی اربعین را برگزار و ابعاد مختلف این حادثه را مخصوصا برای مخاطبانی بیان کنیم که آشنایی چندانی با اربعین ندارند.
نظر شما