مطالعه یک کتاب بهانه خوبی برای سفر به جهان‌های دیگر است. هر صفحه از یک کتاب، سرشار از شخصیت‌ها، احساسات و موقعیت‌هایی است که می‌تواند مخاطبش را وارد دنیایی غیر از زندگی خودش کند. این سیر و سفر در داستان‌های مختلف به ما کمک می‌کند تا در درجه اول دایره واژگان و عباراتمان را گسترش دهیم و در گام‌های بعدی با فرهنگ‌، سبک زندگی و فراز و نشیب‌های زندگی بیشتر آشنا شویم.

بیشتر افراد در دوران نوجوانی به فکر مطالعه می‌افتند و گمان می‌کنند بهترین و مناسب‌ترین دوران برای آغاز کتاب‌خوانی نیز همان زمان است با اینکه طبق مطالعات صورت گرفته، به دلیل ظرفیت بالای یادگیری در سنین پایین‌تر، تاثیر مطالعه بر ذهن هم در آن زمان بسیار بیشتر است.

والدین مناسب‌ترین افرادی هستند که می‌توانند بذر علاقه به مطالعه را در وجود فرزندشان بکارند و کودک را به شکلی تربیت کنند که کتاب‌ جزئی جدا نشدنی از زندگی‌اش شود. این مطلب به منظور بیان اهمیت و ترویج فرهنگ مطالعه در کودکان، راهکارهایی را ذکر می‌کند که می‌تواند در علاقه‌مند شدن کودکان به کتاب‌خوانی موثر واقع شود.

تاثیر مطالعه بر فرآیند رشد کودک

خواندن و شنیدن داستان‌ها تاثیرات فراوانی بر رشد و تقویت هوش کودک دارد. طبق تحقیقات کودکانی که از سنین پایین‌تر داستان شنیده‌اند، در بزرگسالی از وضعیت سلامت روان بهتر، رشد اجتماعی سالم‌تر و سطح رفاه بالاتری برخوردار می‌شوند. همچنین اثبات شده است که مهارت‌های ارتباطی، سطح یادگیری درسی و هوش اجتماعی کودک با مطالعه افزایش چشمگیری خواهد داشت.

یکی دیگر از فواید مطالعه که تحقیقات در رابطه با خانواده‌های پرتنش ذکر کرده‌اند، آموزش نحوه برخورد در شرایط بحرانی است. کودک با مطالعه یک کتاب، هنگام تصمیم‌گیری‌هایش از شخصیت‌های داستان کمک می‌گیرد و با فکر کردن به جملاتی مثل "اگر او جای من بود چه تصمیمی می‌گرفت؟" تلاش می‌کند تا با همکاری شخصیت مورد علاقه‌اش، بهترین انتخاب متناسب با شرایط را داشته باشد.

نکته قابل توجه در رابطه با والدین این است که همراهی آنها با کودک هنگام مطالعه فواید ذکر شده و بسیاری دیگر از تاثیرات مثبتی که کتاب خواندن به همراه دارد را چندین برابر می‌کند.

چطور فرزندم را شیفته کتاب‌خوانی کنم؟

مطالعه والدین، به صورت ذاتی تاثیر فراوانی بر کودکان می‌گذارد و آنها را نیز به کتاب خواندن علاقه‌مند می‌کند. حال اگر والدین با صدای بلند شروع به خواندن یک مطلب یا کتابشان کنند، تاثیر مضاعفی بر ذهن فرزندشان خواهند گذاشت.

کودکان حتی از دوره نوزادی توانایی درگیر شدن با محیط اطرافشان را دارند و متوجه پیرامونشان می‌شوند؛ بنابراین هنگامی که والدین با صدای بلند اقدام به کتاب خواندن یا حتی صحبت کردن با کودک می‌کنند، در حقیقت موجب تقویت هوش و قوه کلام او می‌شوند. به همین دلیل است که به والدین توصیه می‌شود پیش از سوادآموزی کودک برایش کتاب بخوانند و تصاویر را به او نشان دهند تا همزمان حس شنوایی، بینایی و توانایی گفتار کودک تقویت شود.

هر روز کتاب دست بگیرید

کتاب خواندن باید جزئی از زندگی روزانه شما باشد، نه یک تفریح هر چند روز یک بار! اگر فرزند شما هر روز شما را در حال مطالعه ببیند و میزان لذت کتاب خواندن را درک کند، به یک فرد کتاب‌خوان و کتاب دوست تبدیل خواهد شد. اگر از زمان تولد فرزندتان دغدغه مطالعه او را دارید، اول خودتان را به کتاب خواندن عادت دهید و سپس از بدو تولد اقدام به کتاب خواندن برای فرزندتان کنید و اطمینان داشته باشید که از اولین داستانی که برای او می‌خوانید، معجزه آغاز خواهد شد.

سبک‌های متفاوت را امتحان کنید

هنگام انتخاب کتاب جدید برای فرزندتان، بر یک خط صاف حرکت نکنید و سبک‌های متنوعی را امتحان کنید تا ذهن کودک با فضاهای متفاوت نوشتاری آشنا شود و در نهایت بتواند سبک مورد علاقه خود را پیدا کند. خواندن داستان‌های گوناگون با فضاهای مختلف به کودک کمک می‌کند تا با فرهنگ‌ها، شخصیت‌ها و سبک زندگی‌های متفاوت آشنا شود.

هیچ‌کس یک شبه کتاب‌خوان نمی‌شود!

طبیعی است که گاهی برای والدین اموری مثل فواید مطالعه، بسیار روشن و واضح باشد و به دنبال این آگاهی، از فرزندشان نیز توقع همان اندازه اشتیاق برای مطالعه را داشته باشند. اما باید به یاد داشته باشید که این موضوع در نظر کودکان به این شکل نیست و آنها تازه دارند با پدیده‌ای به نام کتاب‌خوانی مواجه می‌شوند. در این مواقع لازم است به یاد آورید که خودتان در زمان کودکی چطور گام به گام و آهسته با مطالعه کتاب آشنا و به سمت آن جذب شدید. فراموش نکنید که در این مسیر، صبوری ضروری‌ترین ابزار شماست!

پایان داستان را به کودک بسپارید

گاهی داستان را زود به پایان نرسانید و از کودک بخواهید ماجرا را با قوه تخیل خودش ادامه و پایان دهد. با این کار ذهن کودک حین شنیدن داستان فعال خواهد بود و تلاش می‌کند ادامه قصه را حدس بزند و جوانب دیگری از داستان را ببیند. گاهی هم می‌توانید قصه را پایان دهید و پس از اتمام داستان نظر کودک را درمورد سیر قصه، نقاط قوت و ضعفش بپرسید و از او بخواهید که بگوید اگر جای نویسنده بود، چه تغییراتی در داستان ایجاد می‌کرد. این پرسش و پاسخ، تاثیر چشمگیری بر افزایش میزان خلاقیت کودک خواهد داشت.

منبع: High Speed Training

ترجمه: تکتم شریفی نژاد – تحریریه جوان قدس