هنوز چند قدم مانده، بوی گل به مشام میرسد، بوی گل رز بر داوودی و لیلیوم غالب است. اینجا گلفروشی یا بازار گل نیست اما همیشه غرق در گلهای تازه و زیباست.
ما حالا به اتاق ۱۰۵ رسیدهایم. جایی که منشأ بوی گلهاست؛ اتاقی در صحن امام حسن مجتبی(ع) در حرم مطهر.
این اتاق همه روزهای سال رنگ و بوی زیبایی دارد. خادمان حرم مطهر رضوی چند نوبت در طول هفته، گلدانهای زیبا و بزرگ روی ضریح را در این مکان گلآرایی و روانه روضه منوره میکنند. خادمان حریم رضوی در این نقطه از قطعه بهشتی مشهد، هنر خود را به کار میگیرند تا زیباترین ترکیب از رز، داوودی، لیلیوم و... را مهیای جانمایی بر ضریح حضرت رضا(ع) کنند.
خدمتی به رنگ و بوی خوش گلها
ساعت وقتی نزدیک ۶ صبح باشد، کمکم اهالی اتاق ۱۰۵ هم پیدایشان میشود؛ خادمانی که یک روز دیگر فرصت خدمت در صحنوسرای رضوی و بخش شمیم رضوان را بدست آوردهاند، میآیند تا گلها را کنار هم جفتوجور کنند و گلدانها را بیارایند.
پس از خادمان وقت رسیدن گل است، گلهایی که یک روز در میان از راه دور و نزدیک روانه حرم مطهر رضوی میشوند. دستهدسته گلهای تازه میرسند و با خود بوی دلنشینی را در فضا پخش میکنند. گلهایی که از محلات، تهران و بازار گل مشهد میآیند تا در گلدانهای روی ضریح جا خوش کنند.
با رسیدن گلها، گلآرایی هم آغاز میشود. تیمهای چند نفره در کنار هم گلها را مرتب میکنند و در گلدانها میگذارند. هر روز حدود ۴۰نفر در فضاهای مختلف شمیم رضوان امور مربوط به گلآرایی یا بستهبندی گلهای متبرک را انجام میدهند که چند نفر از آنها کارشان پای گلدانها خلاصه میشود. گلآراهایی که خودشان از بهترین گلفروشها یا تولیدکنندگان گل در شهر مشهد هستند و فرصت خدمت در این مکان را بدست آوردهاند.
از تهران، محلات و... تا ضریح مطهر
روزهای شنبه، دوشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه چهار گلدان بزرگ برای چهار گوشه ضریح مطهر در اتاق ۱۰۵ گلآرایی و روز بعد به بالای ضریح مطهر منتقل میشوند. در هر کدام از این گلدانها حدود ۲۰۰ شاخه گل قرار میگیرد که ترکیبی از رنگ طبیعی و بوی ناب باغهای گل است. شاخههای گل هنرمندانه در دستان خادمان میچرخد، برگهای اضافه کنده میشود، ساقهها کوتاه شده و گلها لابهلای شاخههای دیگر قرار میگیرند.
تا حدود یک سال پیش، گلهای گلدانهای بالای ضریح از باغهای آستان قدس رضوی تأمین میشد، گلدانها هم در باغها و گلفروشیها آراسته و به حرم مطهر منتقل میشد، اما حالا یک سالی میشود که خیران از بازار گل امام رضا(ع) تهران، محلات و بازارگل مشهد این حجم گل را تأمین میکنند و گلآرایی هم در حرم مطهر انجام میگیرد.
انتقال گلدانها با ذکر رضا رضا(ع)
هر چه در این فضا بیشتر میمانیم، بوی گل بیشتر وجود و روح ما را نوازش میکند. رز، لیلیوم، آنتریوم، لیسیانتوس، استاتیس و... گلهایی هستند که اغلب در گلآرایی گلدانهای فوق ضریح استفاده میشوند. البته در ایام مناسبتی و جشن و سرور، علاوه بر چهار گلدان، ریسههایی هم از ترکیب گلهای مختلف روی قسمت بالایی ضریح مطهر کشیده میشود که بر زیبایی فضای روضه منوره در روزهای میلاد و عید میافزاید.
در هفته چهار نوبت گلدانهای ضریح تعویض میشود، به این شکل که روزهای یکشنبه، سهشنبه، پنجشنبه و جمعه، گلهای تازه جای گلهای قبلی را میگیرند. گلهای روز یکشنبه از بازار گل مشهد تأمین میشود، گلدانهای روز سهشنبه از گلهای زیبای محلات پر میشوند و پنجشنبه و جمعه هم گلهای ارسالی از تهران روی ضریح قرار میگیرند. این برنامه در طول سال ثابت است و هر ماه ۱۷ تا ۱۸ نوبت ضریح حضرت گلآرایی میشود.
نوای یارضا(ع) و صلوات خاصه که از اتاق ۱۰۵ شنیده میشود، یعنی وقت انتقال گلدانها به سمت ضریح مطهر است. مراسم از ساعت ۷ صبح آغاز میشود و گلدانها روی سر خادمان قرار میگیرد. خادمان بخش شمیم رضوان گلدانها را در رواق دارالسرور تحویل فراشان میدهند، فراشان هم با مراسمی خاص و زمزمه ذکرها، گلدانها را تا دارالعزه میبرند و در آنجا تحویل خادمان روضه منوره میدهند تا بقیه مسیر تا نصب روی ضریح کار پیش رود. ورود گلدانها به روضه منوره هم تقارن بوی خوش گل تازه و عطر دلنشین این مکان متبرکه است.
گلها، روزی زائر بود
خدمت در اتاق ۱۰۵ و دست داشتن در گلآرایی گلهای روی ضریح هم حال و هوای خاصی دارد. آنطور که احمد زارعنیا پس از ۱۷ سال کار در بخش شمیم رضوان هنوز هم روزهای هفته را به امید این لحظات سپری میکند. این خادم پنجاهویک ساله بارگاه منور رضوی میگوید: «همه چیز باید طوری درست شود که فکرش را نمیکنی. من کار ساختمانی میکنم و چند سال پیش به واسطه کاری در یک گلخانه با افرادی آشنا شدم که برای حرم مطهر گل میفرستادند. همان خط را گرفتم و خودم را به جایی رساندم که دوست داشتم».
وقتی احمدآقا میخواهد از حس و حال خدمت و چیدنگلها در گلدانهای بزرگ روضه منوره بگوید، این طور توصیف میکند: «هیچحسی بهتر از این وجود ندارد، اینطور که اصلاً این دقایق خدمتی قابل وصف نیست».
خادم قدیمی حرم مطهر یک خاطره هم برای ما دارد، او تعریف میکند: «زمانی گلآرایی در رواق غدیر انجام میشد، بانویی نزد من آمد و خواست وارد شود تا گل بگیرد. من نمیتوانستم اجازه این کار را بدهم چون هجوم جمعیت اتفاق میافتاد و به خاطر خود زائران آقا خطرناک بود. آن خانم با حالت ناخوشایندی دور شد و گفت میروم و شکایتت را به آقا(ع) میکنم. به او گفتم خواهرم اگر گل قسمت شما باشد امروز دست خالی نمیروی، بعد از چند دقیقه با دو شاخه گل در دستش برگشت. گریه میکرد و خواهش داشت که من را ببخشید، گفتم در این بساط، ما چه کسی باشیم که بخواهیم ببخشیم. خلاصه همان شده بود که گفتم، حضرت(ع) دو شاخه گل تازه را از طریق یک خادم روزی آن خانم کرده بود.
هنر و تجربه در خدمت آقا(ع)
۲۰ سال هنر و تجربه خود را به حرم مطهر آورده تا متفاوتترین گلآرایی طول عمرش را را انجام دهد، رضا مهرپرور برای مجلس عروسی، تولد، افتتاحیه و... زیاد گلآرایی کرده، اما همیشه یک کار نکرده داشته است، یک گمشده در کارش. همین سبب شد از سه سال پیش، خودش را به صحنوسرای رضوی برساند و آن کار نکرده را انجام دهد، آقا رضا میگوید: «لذت و حس وحالی که در گذاشتن یک شاخه گل در گلدانهای ضریح مطهر هست، برابری میکند با تجربه تمام سالهای کاری من».
او ادامه میدهد: «این کار برکت زندگی و شغل من است. خیلی از زائران آرزو دارند یک پر گل را از این فضا به عنوان تبرکی داشته باشند و این افتخار ماست که بتوانیم در چنین فضایی کار کنیم».
رضا مهرپرور در آستانه ۴۰ سالگی بزرگترین فرصت زندگی خود را حضور در اتاق ۱۰۵ و زندگی و خدمت لابهلای گلهای خوشبوی حرم مطهر میداند و از حضرت(ع) میخواهد همیشه لیاقت این فرصت را داشته باشد.
نظر شما