در میانه آشوب و ناامنی گسترده در منطقه غرب آسیا که به واسطه جنایات بی حد و حصر رژیم اشغالگر صهیونیست در غزه و لبنان ایجاد شده، نخستین رزمایش مشترک زمینی نیروهای واکنش سریع ارتش جمهوری اسلامی ایران و عمان در خاک همسایه جنوبی، برگزار شد. هدف از مانور دو روزه مذکور که جمعه گذشته به پایان رسید مقابله با تروریسم، ایجاد امنیت پایدار و تبادل و انتقال تجربیات عنوان شده است. همزمان، رزمایش مشترک امداد و نجات در دریا با مشارکت ناوها و ناوشکن‌های نیروهای دریایی ارتش و سپاه پاسداران و ناوگان دریایی عمان، در محدوده آب‌های شمال اقیانوس هند و تنگه هرمز برگزار شد.

برگزاری رزمایش زمینی و دریایی مشترک میان دو کشور همسایه البته نگاه تحلیلگران را به سوی خود دوخته و هر کدام تلاش کرده اند از زاویه ای اهمیت رویداد را تشریح کنند. اما این اتفاق چرا مهم است؟

در گام نخست مانور نظامی با کشور دوست و برادر عمان را باید ارسال پیام صلح طلبی برای دول منطقه و بویژه اعراب حوزه جنوبی خلیج فارس تعبیر کرد. برخی شیخ نشین عربی طی سالیان گذشته در دام بازی ایران هراسی غرب گرفتار شده و رویکرد خصمانه ای در برابر جمهوری اسلامی اتخاذ کردند اما در حالی که فلسطین این روزها به کانون وحدت بخش میان مسلمین تبدیل شده به نظر آنها نیز به دنبال تصحیح مواضع خود در قبال کشورمان برآمده اند. سیگنال ارسالی تهران به کشورهای منطقه با برگزاری این رزمایش بسیار ساده است؛ اینکه امنیت جمعی در سایه مشارکت منطقه ای رقم خواهد خورد. واقعیتی که آنها باید بپذیرند این می باشد که این ایران است که تا ابد همسایه آنهاست نه ایالات متحده آمریکا و اروپا. تهران با داشتن پهنه حدودا 3 هزار کیلومتری آبی در خلیج فارس و دریای عمان توانایی بالفعل و بالقوه ای را برای تثبیت وضعیت اقتصادی-امنیتی دارد و در صورتی که آنها این موضوع را بپذیرند در کنار هم و بدون مشارکت قدرت های مداخله گر خارجی به بهترین وجه می توانند امنیت منطقه ای را ایجاد کنند.  

جالب اینکه برخی رسانه های غربی تلاش کرده اند رزمایش دریای با عمان را به تلاش تهران برای ارتقا آمادگی نظامی در محیطی که بشدت تنزاع و امکان درگیری با رژیم صهیونیستی بالا گرفته جا بزنند. پیشتر برخی تحلیلگران در نگاهی متوهمانه حمله به تاسیسات نفتی جمهوری اسلامی در خلیج فارس را جزو اهداف تهاجمی تل اویو دسته بندی کرده اند، بر این اساس این رسانه ها تمرین نظامی با عمان را به مسئله آمادگی تهران برای مواجه با این وضعیت مرتبط کرده اند. اگرچه سیگال رزمایش های نظامی جمهوری اسلامی به دولت های متخاصم در حالت کلی اعلام آمادگی برای مواجه با هر وضعیت خطرناکی است، اما واقعیت آن می باشد که تهران و مسقط در طول سال های پس از انقلاب اسلامی همواره به لحاظ سیاسی، اقتصادی و نظامی روابط محکمی داشته و رزمایش شاهین‌های کوهستان1 (صقورالجبل1) نیز از مدت ها پیش برنامه ریزی شده و اکنون به مرحله اجرا درآمده است و ربطی به تحولات منطقه ای ندارد.

در نهایت اینکه تهران پیشتر تجربه برگزاری رزمایش های دریایی مشابه با کشورهایی مانند پاکستان و هند را در کارنامه دارد. چنین اقدامی معانی متعددی برای قدرت های فرا منطقه ای نظیر ایالات متحده آمریکا و حتی اروپایی ها دارد، دولی که به اشکال مختلف در خلیج فارس دارای پایگاه های متعدد نظامی هستند و به کانونی بحران آفرینی تبدیل شده اند. انجام چنین مانورهایی ضریب ایمنی تجارت دریایی ایران و منطقه را تضمین می کند و این در حالی است که حکومت های فرا منطقه ای عملا علاقه ای به ثبات در محدوده آبهای سرزمینی ما نداشته و ندارد. این یعنی اشتراکات دینی و فرهنگی می تواند مانند نخ تسبیه حلقه اتصال منطقه را رقم زده و امنیت چند جانبه را بر پایه دیپلماسی همسایگی ایجاد کند.