چند سالی است شیوع این بیماری در درختان استان‌های غرب کشور شامل کرمانشاه، ایلام، چهارمحال و بختیاری و لرستان شدت بیشتری گرفته و نگرانی‌های زیادی را برای کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، مسئولان و نهادها و افراد طبیعت‌دوست به وجود آورده است.
در این میان سهم جنگل‌ها و درختان استان کرمانشاه از این بیماری زیاد بوده به طوری که بنا به آمارهای رسمی از مجموع ۵۲۷ هزار هکتار پوشش جنگلی این استان، اکنون حدود ۹۰ هزار هکتار آن مبتلا به بیماری لورانتوس است که شدت شیوع این بیماری در ۱۵ هزار هکتار آن به حدود ۵۰ درصد رسیده و در مرحله بحرانی قرار دارند.
برای کنترل بیماری لورانتوس نباید جزیره‌ای عمل کرد
رئیس اداره جنگل‌کاری منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه نیز شیوع این بیماری در حدود ۹۰ هزار هکتار از جنگل‌های این استان را تأیید کرده و در ادامه می‌گوید: تاکنون برای پاکسازی ۴۰ هزار هکتار از جنگل‌های بیمار استان اقدام شده است.
عبدالعلی جلیلیان ادامه می‌دهد: در تلاش هستیم با انجام عملیات‌های متعدد دیگر مناطق آلوده را پاکسازی کنیم؛ اما منابع مالی این حوزه نسبت به حجم گسترده شیوع بیماری ناچیز است و این مانع، روند کار را کُند کرده است.
وی بیشتر مناطق آلوده به بیماری لورانتوس را در شهرستان‌های گیلانغرب، دالاهو و کرمانشاه ذکر کرده و اظهار می‌کند: بیشترین شدت آلودگی در جنگل‌های دالاهو و گیلانغرب است و دیگر مناطق آلوده کمتر از ۱۰-۱۵درصد مبتلا هستند.
جلیلیان معتقد است برای کنترل بیماری لورانتوس نباید جزیره‌ای عمل کرد زیرا بذر این گیاه با پرندگان به دیگر مناطق جنگلی منتقل می‌شود و چون نمی‌توانیم همه پرندگان را محصور کنیم، پس باید عملیات پاکسازی به صورت همزمان در تمام نقاط آلوده استان، استان‌های همجوار و منطقه انجام شود تا اینکه بتوانیم از گسترش این بیماری پیشگیری کنیم.
وی پاکسازی مناطق آلوده را اولویت اداره کل منابع طبیعی استان برمی‌شمارد؛ اما تأکید می‌کند برای پاکسازی حتماً باید درخت و یا شاخه‌های آلوده بریده و امحا شوند و این موضوع کار را دو چندان سخت می‌کند از این رو خواستار عزم ملی و تخصیص اعتبارات است تا سریع‌تر جلو این بحران طبیعی گرفته شود.
نقش تغییرات اقلیمی و خشکسالی در تضعیف بنیه درختان
یک متخصص گیاهپزشکی نیز ضعیف شدن بنیه درختان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های متوالی را از عوامل مهم گسترش بیماری‌های درختی دانسته و می‌گوید: این بیماری‌ها در گذشته نیز وجود داشتند؛ اما خود درختان و گیاهان با آن‌ها مبارزه و بر بیماری‌ها غلبه می‌کردند. طی سال‌های گذشته این بیماری‌ها بیشتر غالب می‌شوند و درختان از بین می‌روند. مطمئناً بنیه آن‌ها ضعیف شده که نمی‌توانند با بیماری‌ها مقابله کنند و آفات شیوع پیدا کرده‌اند.
دکتر مهدی ترابی همچنین رفتار بشر با طبیعت را نیز از عوامل مهم شیوع بیماری‌های جنگلی عنوان کرده و ادامه می‌دهد: به عنوان مثال وقتی یکی از پرندگان شکارچی در بالای هرم غذایی پرندگان با اقدام‌های انسان منقرض یا کمیاب می‌شود، راه برای ازدیاد پرندگانی که از گیاه انگلی لورانتوس تغذیه می‌کنند، باز می‌شود و از این راه بیماری بیش از گذشته منتقل شده و گسترش می‌یابد و درختان نمی‌توانند مکرر با آن‌ها مبارزه کنند و بیماری پیروز می‌شود.
وی تأکید می‌کند: برای مقابله با این بیماری‌ها باید ابتدا رفتار انسان با طبیعت را به لحاظ علمی بررسی و اصلاح کرد و سپس اعتبارات کافی برای مقابله فیزیکی و مکانیکی با بیماری لورانتوس در سطح وسیع چند استان به صورت همزمان لحاظ شود تا بتوانیم این بیماری را کنترل کنیم.
پاکسازی ۲۰۰ هکتار از جنگل‌های دالاهو مبتلا به لورانتوس
مدیرگروه مردم‌نهاد بلوط دالاهو نیز بیماری لورانتوس را حتی از آتش‌سوزی بدتر قلمداد کرده زیرا معتقد است در مهار آتش ممکن است ریشه درختان سالم بمانند و دوباره رشد کنند؛ اما بیماری لورانتوس درخت و ریشه را با هم خشک می‌کند.
رعنا حسینی می‌گوید: این احساس خطر باعث شده گروه مردم‌نهاد بلوط شهرستان دالاهو برای نجات درختان بلوط این شهرستان از سال ۹۶ تشکیل شود و تاکنون موفق شده بیش از ۱۵۰ هزار نهال درخت بلوط را در جنگل‌ها بکارد و حدود ۲۰۰ هکتار از جنگل‌های دالاهو که بیشترین ابتلا به بیماری لورانتوس را دارند، پاکسازی کند.
وی با قدردانی از برنامه‌های اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه به لحاظ ارائه آموزش‌هایی به گروه‌های مردم‌نهاد درباره کاشت درختان و گیاهان دارویی و چگونگی مراقبت از مراتع و جنگل‌ها اظهار می‌کند: با ایجاد مکانیسم‌های ابتکاری و انگیزشی می‌توان مشارکت مردمی بیشتری را جلب و برای نجات جنگل‌ها اقدام کرد.
نظر شما