به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، «استقراض از بانک مرکزی»، «انتشار اوراق بدهی»، «استفاده بیشتر از منابع صندوق توسعه ملی»، «افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌های جاری» و «حرکت به سمت اصلاحات انرژی» این ۵سناریو است.از سوی دیگر مسئله ناترازی انرژی به واسطه سرکوب قیمت‌ها و شیوه غلط توزیع یارانه‌ها به موضوعی بسیار مهم در دهه حاضر اقتصاد ایران تبدیل شده است که خود موتور خلق کسری بودجه برای دولت شده است و از این نظر باید به سمت اصلاح نظام یارانه‌های انرژی حرکت کنیم.

بقیه روش‌های از جمله استقراض از بانک مرکزی منجر به ایجاد تورم جدی در کل اقتصاد خواهد شد و همچنین استفاده از منابع صندوق توسعه ملی نیز صورت پذیرفته است و دیگر جای بیشتری برای بخش اخذ بدهی از صندوق وجود ندارد.

سخت کردن تامین مالی تولید با انتشار اوراق و افزایش نرخ بهره

همچنین انتشار اوراق نیز با افزایش نرخ بهره و سخت کردن تامین مالی تولید، ضربه بسیار بدی به پیکره تولید و همچنین بازار سرمایه خواهد زد. افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌های جاری نیز در یک برنامه اصلاحی چند ساله به وقوع خواهد پیوست و در لایحه بودجه ۱۴۰۴ تا جایی که امکان دارد؛ این اتفاق رخ داده است. بنابراین حلقه مفقوده مربوط به اصلاح کسری بودجه در لایحه ارسالی دولت، بحث اصلاح نظام یارانه‌های انرژی است.

از طرفی مهم‌ترین ناترازی سال ۱۴۰۴ اقتصاد ایران مسئله ناترازی بنزین است. کشور ما به دلیل قیمت پایین بنزین و همچنین  با یک بحران قریب الوقوع کمبود بنزین مواجه است که می تواند پیامدهای مالی قابل توجهی را به دنبال داشته باشد. گزارش‌ها حاکی از آن است که تا سال ۱۴۰۴، کمبود بنزین در صورت عدم اصلاح وضعیت مصرف و رویکرد توزیع یارانه بنزین به حدود ۸ میلیارد دلار خواهد رسید و پیش‌بینی مازاد مصرف که منجر به کسری بودجه ارزی در کشور نیز خواهد شد؛ طبق عدد ارز بودجه برای بخش سایر کالاها معادل ۴۶ هزار و ۵۰۰ تومان خواهد بود که کسری بودجه حاصل از ناترازی بنزین و واردات ارزی بنزین را بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد کرد.

بهترین راهکار برای حل مسئله کسری بودجه لایحه بودجه ۱۴۰۴ و کنترل مصرف بنزین، تمرکز بر یک رویکرد اصلاحی در زمینه اصلاح مصرف شخصی و تنوع بخشیدن به سبد سوختی است. انتقال به مدل توزیع بنزین سرانه یک راه حل قابل اجرا است که موجب ارتقای عدالت در توزیع یارانه ها، کاهش مصرف غیربهینه شخصی و مهار قاچاق سوخت می شود. در کنار آن نیز تمرکز بر CNGسوز کردن خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل و انتقال مصرف صنعت حمل و نقل بر CNG بهترین مسیر برای عدم افزایش قیمت حمل و نقل عمومی است که باید در لایحه بودجه ۱۴۰۴ مصوب شود.

با دو تن از نمایندگان مجلس آقایان رمضانعلی سنگدوینی نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و همچنین اکبر رنجبرزاده، نماینده اسدآباد در مجلس را در رابطه با اجرای بنزین به نفر به عنوان راهکار اصلی اصلاح یارانه انرژی در زمینه کاهش ناترازی بنزین و همچنین هزینه‌های تحمیلی واردات بنزین خواهیم خواند که در ادامه مشاهده خواهید کرد.

کاهش ناترازی و کسری بودجه حاصل از واردات با اجرای بنزین به نفر

نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار قدس گفت: ما نیز موافقیم که باید بنزین عادلانه توزیع شود و همه افراد جامعه از یارانه بنزین بهره مند شوند و پول بنزین سر سفره همه بیاید.

 رمضانعلی سنگدوبنی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح ارائه بنزین به نفر به جای خودرو، گفت: ما نیز موافقیم که باید بنزین عادلانه توزیع شود و همه افراد جامعه از یارانه بنزین بهره مند شوند و پول بنزین سر سفره همه بیاید. اگر حدود ۵۰ درصد جمعیت کشور ما بنزین مصرف نمی کنند وخودرو ندارند باید سازوکاری اندیشیده شود که از این بنزین بهره مند شوند. از طرفی مسئله تحمیل هزینه بالای واردات بنزین به کشور در بودجه ۱۴۰۴ نیز وجود دارد.

وی اظهار کرد: برای ارائه بنزین به نفر باید زیرساخت ها را آماده کنیم و در بودجه سال آتی باید این کار را کنیم. اگر گفتیم  بنزین به هر نفر بدهیم باید کارتی به این منظور تهیه شود و در اختیار افراد قرار داده شود و امکان خرید این بنزین از طرف دولت یا افراد پرمصرف نیز وجود داشته باشد تا از قاچاق آن نیز جلوگیری شود و این بنزین به افرادی داده شود که تقاضای خرید دارند.

سنگدوینی تاکید کرد: در حال حاضر فردی چهار خودرو دارد و از یارانه سوخت استفاده می کند اما فردی که به دلیل مشکلات مالی خودرو ندارد نمی تواند ازیارانه سوخت استفاده کند و همین موضوع هم باعث افزایش فاصله طبقاتی می شود و اگر این یارانه به همه افراد جامعه داده شود باعث تحقق عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی نیز می شود.

وی خاطر نشان کرد: اگر دولت چنین طرحی را در لایحه بودجه ارائه دهد ما نیز در مجلس از آن استقبال می کنیم چراکه معتقدیم یارانه سوخت باید سر سفره همه مردم بیاید و با اجرای بنزین به نفر، شاهد کاهش ناترازی بنزین و کسری بودجه حاصل از واردات بنزین خواهیم بود.

راهکار اصولی برای تحقق عدالت و کاهش فشار ارزی واردات بنزین در بودجه

رنجبرزاده با اشاره به این موضوع که مسئله بنزین الان تبدیل به یک مسئله اساسی در سطح ملی شده است، تصریح کرد: در ارتباط با بنزین ساماندهی قابل دفاع و قابل قبولی نداریم. نیاز است سیاست‌های صحیحی در این بخش به اجرا بگذاریم، به نحوی که مشکلات فعلی حل و فصل شود.

وی ادامه داد: بر اساس گزارش‌ها، روزانه بخش قابل توجهی بنزین در کشور قاچاق می‌شود که ضرر زیادی به اقتصاد ملی وارد می‌کند و به نفع کشور نیست. یکی از راهکارهای پیش رو برای حل و فصل مشکلات، توزیع عادلانه سهمیه بنزین در کشور است. این یک روش عدالت‌محور است که برایمان مزیت‌های زیادی دارد.

رنجبرزاده گفت: ما الان به عنوان نمایندگان مجلس، مراجعانی داریم که مطرح می‌کنند به لحاظ مالی در مضیقه هستند و برای رفع نیازهای‌ روزانه خود مشکل دارند. این افراد حتی امکان استفاده از تاکسی مسیری را هم ندارند و مسیرهای یک یا دو کیلومتری را هم پیاده می‌روند. این اقشار هیچ بهره‌ای از یارانه بنزین ندارند.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهای اصولی برای توزیع عادلانه یارانه بنزین این است که به سمت اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر برویم. در این چارچوب، علاوه بر حل معضل ناترازی بنزین، کنترل قاچاق سوخت و توزیع عادلانه یارانه بنزین، تمام شهروندان ایرانی سهمی از یارانه بنزین دارند و در زمینه تحقق عدالت نیز موجب بهبود ضریب جینی خواهد شد که باید دولت در راستای کاهش فشار ارزی حاصل از واردات بنزین در لایحه بودجه به سمت اجرای بنزین به نفر برود.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: پیشنهاد این است که برای هر شهروند در روز یک لیتر و در ماه ۳۰ لیتر بنزین یارانه‌ای در نظر بگیریم. این حجم بنزین یارانه‌ای کفاف نیازهای روزمره عبور و مروز خانوارها را می‌دهد. برخی سهمیه بنزین کمتر از ۳۰ لیتر در ماه را مطرح می‌کنند که به نظر می‌رسد این رقم‌ها نمی‌تواند نیاز خانوارها به بنزین را مرتفع کند. بهتر است همان ماهی ۳۰ لیتر برای هر فرد در نظر گرفته شود.

رنجبرزاده گفت: اجرای صحیح و دقیق طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به حل و فصل مشکلات کشور در این بخش کمک کند. وقتی سهمیه بنزین به هر فرد تعلق بگیرد، حتی اگر افزایش قیمت بنزین آزاد را هم داشته باشیم، خانوارها متضرر نمی‌شوند. به ویژه افرادی که از وسایل نقلیه استفاده نمی‌کنند، می‌توانند از سهمیه بنزین یارانه‌ای بهره‌مند شوند و به این ترتیب، جلوی ضرر این اقشار گرفته می‌شود.

وی ادامه داد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به نفع خانوارهای متوسط به پایین باشد. زیرا در این طرح به همه شهروندان صرف نظر از این که خودرو دارند یا نه، سهمیه تعلق می‌گیرد.

این نماینده مجلس گفت: اختصاص سهمیه بنزین به نفر به لحاظ کنترل مصرف نیز برایمان مزیت دارد. زیرا خانوارها به مدیریت مصرف خواهند پرداخت تا بتوانند با همین بنزین یارانه‌ای تا آخر ماه نیازهای خو د را برطرف کنند. به نظر می‌رسد، این صرفه‌جویی‌ها در دهک‌های ۶ و ۷ به پایین مدنظر باشد. از طرف دیگر، اقشار مرفه جامعه که مصارف بالاتری دارند، بنزین را با قیمت آزاد خریداری می‌کنند و نیازی نیست به آن‌ها یارانه داده شود.