این مراسم رونمایی، هشتم آبان‌ماه ۱۴۰۳ و هم‌زمان با روز پدافند غیرعامل، به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان این آستان مقدس در اتاق کنفرانس کتابخانه مرکزی حرم مطهر حضرت رضا (ع)، برپا شد.  

در این مراسم، علی سلیمانی، مسئول امور اطلاع‌رسانی و محتوای مطبوعات آستان قدس رضوی با اشاره به این‌که سازمان دفاع غیرنظامی در سال ۱۳۳۷ در کشور تشکیل شده است، گفت: انتشار مجله دفاع غیرنظامی نیز با هدف آگاه‌سازی مردم کشور از انواع خطرات ناشی از اثرات منهدم‌کننده سوانح و جنگ، از خردادماه سال ۱۳۴۴ شروع شده است. 

وی افزود: انتشار این نشریه تا اسفند ۱۳۵۸ ادامه داشته است که در این مدت، نزدیک به ۲۰۰ شماره از آن منتشر شده است.  

از مجله دفاع غیرنظامی، ۱۷۴ شماره در آرشیو کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است که به نظر می‌رسد بعد از کتابخانه ملی، بیشترین موجودی از آن در کشور باشد.

سلیمانی ادامه داد: این نشریه طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با «حفاظت»؛ از پیش‌بینی و آمادگی در برابر سوانح طبیعی همچون سیل، زلزله، طوفان، رعدوبرق تا سوانح صنعتی نظیر آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی و نیز سوانح جنگی مثل آثار انفجار بمب اتم، بمباران هوایی و... را در برمی‌گیرد، حتی نشریه دارای مقالاتی مرتبط با اسلام بوده است.  

وی بیان کرد: هیئت تحریریه این نشریه نیز شامل نظامیان، دانشگاهیان و دانشمندان همچون پروفسور حسابی و همچنین مسئولان دولتی و لشکری بود.  

این کارشناس با ذکر جزئیاتی درباره هزینه انتشار مجله و کیفیت مقالات و کاغذ آن و...، گفت: اداره مطبوعات آستان قدس رضوی دارای آرشیو غنی از نشریات مختلف است که آثار آن کمتر دیده شده و ظرفیت بالایی برای پژوهش دارد.  

 این اداره در محل ساختمان بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم مطهر رضوی واقع شده و آماده همکاری با دانشجویان و محققان است.  

اهمیت مدیریت بحران و پدافند غیرعامل

در ادامه مراسم، محمدقاسمی زهان، مدیر بحران و پدافند غیرعامل آستان قدس رضوی اظهار کرد: وقتی صحبت از پدافند غیرعامل می‌شود، در واقع، صحبت از صیانت، حفاظت و امنیت است که این امر اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.  

وی افزود: برای صیانت از جان و مال افراد و تداوم خدمات در حوزه پدافند غیرعامل، اصل موضوع، حفاظت از زیرساخت‌ها است. دراین‌بین، اصول مدیریت بحران و پدافند غیرعامل نیز داریم که پیاده‌سازی شده تا هدف محقق شود.  

قاسمی زهان گفت: از طرف دیگر، پدافند غیرعامل، موضوع جامعه امروز نیست؛ بلکه ریشه در تاریخ بشری دارد. به عبارتی، انسان‌ها از زمان آغاز خلقت با مخاطراتی روبه‌رو بودند که باید جان خود را حفظ می‌کردند. به طور مثال، به غارها پناه می‌بردند. همچنین ساخت قلعه‌ها در طول تاریخ برای حفظ امنیت مردم، نوعی پدافند شهری بوده است.  

وی با اشاره به برخی از بحران‌های داخلی و خارجی همچون شیوع بیماری کرونا، حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت و... و اقدامات تعریف شده در حوزه پدافند غیرعامل برای چنین شرایطی، تصریح کرد: اقدامات پدافندی ساده و کم‌هزینه، اما اثرگذار است.  

مدیر بحران و پدافند غیرعامل آستان قدس رضوی همچنین با تأکید بر پیش‌بینی افزایش روزافزون تشرف زائران به حرم مطهر رضوی، افزود: بی‌تردید ساخت‌وسازها در مراکز جمعیتی با سایر مراکز کاملاً تفاوت دارد و به ساخت‌وسازها در چنین مکان‌های حیاتی، باید با الزامات پدافندی نگاه کرد.  

وی با اشاره به این‌که از ایجاد مدیریت بحران و پدافند غیرعامل آستان قدس رضوی بیش از سه سال می‌گذرد، گفت: اولین اقدام پس از آغاز به کار این مدیریت، ترسیم سندی به‌عنوان نقشه راه ما بود که در این راستا، سند راهبردی با ۶ هدف کلان، ۲۰ راهبرد و...، تدوین، تصویب و ابلاغ شد.  

قاسمی زهان خاطرنشان کرد: این سند دارای افقی پنج‌ساله است که برای تحقق آن افق، هر ساله نظام‌نامه عملیاتی نیز تعریف شده و در اختیار مجموعه‌های این آستان مقدس قرار می‌گیرد. همچنین کارگروه‌های تخصصی ۷ گانه ایجاد شده است.