آیت‌الله محمود رجبی، ۲۶ آبان‌ماه در جلسه درس اخلاق خود با بیان اینکه شیوه تربیت الگویی از مباحثی است که هم در علوم جدید و هم در گذشته فرهنگ اسلامی و آیات و روایات وجود داشته و دارد، اظهار کرد: می‌توان گفت یکی از عناصر مهم شیوه‌ای که خدا برای هدایت بشر و پیمودن مسیر کمال طراحی کرده است شیوه تربیت الگویی است یعنی خدا برای هدایت بشر ابتدا انسان‌هایی تربیت کرده که به درجات بالای کمالات انسانی رسیده‌اند سپس این انسان‌ها را به عنوان رهبر جامعه و هادیان امت معرفی کرده است.

آیت الله رجبی اضافه کرد: پیامبر(ص) فرمودند؛ ادبنی ربی فاحسن ادبه. پیامبر(ص) ۴۰ سال تحت هدایت و تربیت خداوند قرار گرفت تا برای نبوت آماده شود. وقتی حضرت موسی(ع) به کوه طور رفت خداوند فرمود: ثمَّ جِئْتَ عَلَیٰ قَدَرٍ یَا مُوسَیٰ؛ اینکه یک قبطی آمد و درگیری ایجاد و او کشته شد سپس ایشان خدمت شعیب(ع) رسید همه برنامه‌ریزی خداوند بود نه اتفاقات بی‌ربط و او باید این مسیر را طی می‌کرد تا لیاقت نبوت و تکریم الهی را به دست بگیرد. در آیه شریفه دیگر فرمود: اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهُ ۗ. خدا هر کسی را مقتدا و پیامبر قرار نمی‌دهد بلکه کسانی را تربیت می‌کند تا به مرحله نبوت برسد سپس مردم را هدایت کند.

عضو جامعه مدرسین با بیان اینکه هم دریافت وحی صلاحیت لازم دارد و هم رشد جامعه مؤمنان و موحدان هم در صورتی محقق خواهد شد که هادی، مسیر را طی کرده باشد، اظهار کرد: تربیت الگویی نقشه کلی عالم هستی است که خدا تدبیر کرده است یعنی انسان‌های وارسته‌ای باشند که افراد دیگر دنبال آنان راه بیفتند و این شدنی است زیرا همه انبیاء بشر بودند و مردم را هدایت کردند. قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحَیٰ إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَٰهُکُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ؛ بنابراین قله آنجاست و همه می‌توانند این مسیر را طی کنند.

شهدا الگو برای همه
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه قرآن کریم تذکر داده است مبادا این الگوها فراموش شوند، تصریح کرد: مکررا در قرآن آمده است؛ اذکر فی الکتاب اسماعیل، اذکر فی الکتاب ادریس، اذکر فی الکتاب …؛ حتی از بانوان حضرت مریم(س) را معرفی کرد زیرا این الگوها باید در جامعه باشند تا مردم آنان را ببینند و الگو قرار دهند. همه الگوهای انسانیت باید یادشان در جامعه زنده بماند؛ تجلیلی که ما از بزرگان و شهدا داریم باید با این رویکرد باشد؛ امام عزیز ما فرمودند که ۵۰ سال عبادت کردیم و یک روز هم وصیت‌نامه این شهدا را بخوانیم.
وی تاکید کرد: شهدا این مسیر را پیموده‌اند و دریچه‌ای از عرفان و معنویت بر روی آنان باز شده است لذا به ما چنین توصیه‌ای می‌شود؛ سردار سلیمانی بارها فرمودند: والله والله والله یکی از شئون عاقبت بخیری ارتباط دلی و قلبی با کسی است که امروز سکاندار انقلاب و این نظام است لذا در آن عالم خواهیم دید که یکی از معیارهای محاسبه همین است؛ اینها دریچه‌ای به رویشان گشوده شده است که چنین چیزی می‌گویند.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه این تدبیر الهی است و قرآن هم مکررا متذکر شده و الگوها را معرفی و ویژگی و صفات آنان را شرح داده است، اضافه کرد: الگوها می‌توانند انسان را به مسیر درست هدایت کنند؛ وقتی فرمود اسماعیل(ع) صادق الوعد بود یعنی ما هم باید صداقت داشته باشیم؛ علامه مصباح یزدی فرمودند گاهی الگو زنده است ولی اگر زنده نبود باید سبک زندگی الگو را مطالعه کنیم و کار قرآن معرفی این الگوهاست.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه توجه به الگو باعث ایجاد رشحه وجودی الگو در وجود انسان متربی می‌شود و حتی گاهی حضور این انسان والا بدون اینکه سخنی هم بگوید اثر خود را دارد، تصریح کرد: در خدمت علامه مصباح نزد فرزند آیت‌الله شاه‌آبادی؛ استاد اخلاق و عرفان امام رفتیم بنده چون دیده بودم امام در آثارشان در مواجهه با آیت‌الله شاه‌آبادی نوشته بود «روحی له الفدا» از ایشان پرسیدم که امام چه ویژگی در ایشان دیده بود که از این تعبیر استفاده می‌کند؟ ایشان گفتند که امام که جای خود دارند زیرا ارتباط زیادی با والد ما داشت ولی آیت‌الله اراکی که به اندازه امام با پدر ما آشنا نبود می‌فرمود ما گاهی خدمت والد شما می‌رسیدیم و ایشان یک ربع ۲۰ دقیقه سکوت می‌کردند و ما هم به خاطر ابهت ایشان جرئت سؤال پرسیدن نداشتیم ولی همین که از خدمت ایشان مرخص می‌شدیم تا یک ماه حال متفاوتی داشتیم.

وی افزود: بنده از علامه مصباح پرسیدم تبیین این مسئله چیست؟ فرمودند وقتی اولیاء الهی در یک مجلسی باشند خدا فیض خودش را به این مجلس می‌فرستد و اگر کسی لیاقت داشت آن فیض شامل حال او هم خواهد شد و این لطف همه را در برمی‌گیرد و هر کس به اندازه لیاقت و اراده خود بهره خواهد برد؛ یعنی خود وجود این افراد منشا برکات است. اگر ما به زیارت حضرت معصومه(س) و بزرگان دیگر می‌رویم و حال متفاوتی پیدا می‌کنیم به برکت این ذوات مقدس است؛ این الگوها به خودی خود موجب رشد و تحول است به میزانی که انسان تشنگی داشته باشد تا از فیض الهی بهره ببرد.

۲ الگوی ویژه قرآنی
آیت‌الله رجبی با بیان اینکه خداوند دو شخصیت را به صورت مخصوص الگو معرفی کرده است یکی پیامبر(ص) و دیگری حضرت ابراهیم(ع)، گفت: در مورد پیامبر(ص) فرمود: لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه؛ این تاکید برای آن است که ما فکر نکنیم پیامبر کسی ماند ماست و یک درجه مقام معنوی بیشتر دارد بلکه او اسوه حسنه است و برای کسانی که به خدا و روز قیامت ایمان دارند الگوست. اگر کسی تعلق خاطر و امید به خدا دارد و به اینجا رسیده که فقط خدا امید اوست و تعلق خاطر دیگر او هم به معاد است و در کنار آن ذکر کثیر الهی دارد باز نیازمند چنین الگویی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه ما خلق عظیم پیامبر و سایر مقامات ایشان را به درستی درک نمی‌کنیم، تصریح کرد: هرقدر معرفت انسان به پیامبر(ص) بیشتر شد تاثیرپذیری او هم از الگو بیشتر خواهد شد و یک جواب سلامی که به این ذوات مقدس می‌دهیم می‌تواند احوال ما را دگرگون کند. گاهی با یک سلام مستحبی به پیامبر(ص) و ائمه(ع) وضعیت ما دگرگون می‌شود؛ البته ما قدر این ذوات مقدس را نمی‌دانیم و ارزش سلام خودمان را هم متوجه نیستیم ولی بدانیم با همین سلام گاهی خیلی نعمت به دست آورده و گاهی نعمت زیادی از دست می‌دهیم.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه فاطمه معصومه(س) الگویی از این قبیل الگوست، اظهار کرد: ایشان در سن ۲۸ سالگی به جایی رسید که پدر بزرگوارشان فرمودند که همه شیعیان ما با شفاعت حضرت معصومه(س) وارد بهشت می‌شوند؛ به نظر بنده این تعبیر یعنی همه شیعیان نیازمند شفاعت او هستند و بدون شفاعت او به بهشت نمی‌روند. این چه مقامی است که همه باید با شفاعت او وارد بهشت شوند.

وی با بیان اینکه الگوی دوم حضرت ابراهیم(ع) است که به عنوان اسوه معرفی شدند، افزود: همه چیزی که در اسوگی حضرت ابراهیم(ع) وجود دارد مبارزه علنی و آشکار با دشمنان خداوند است یعنی اگر الگو در مسائل اجتماعی و بین‌المللی می‌خواهیم ایشان الگوست؛ یعنی ما دشمنان خدا را به رسمیت نمی‌شناسیم؛ سیدحسن نصرالله سمبل این الگوپذیری در دوره ما بود که همه چیز خود را در این راه فدا کرد و فرزندان و نزدیکان خود را هم در این مسیر از دست داد؛ او هیچگاه رژیم صهیونیستی را به رسمیت نشناخت.

استاد درس خارج حوزه با بیان اینکه مقاومت براساس متن صریح قرآن است، اضافه کرد: کسانی که تفکری غیر از این دارند معلوم است الگوی قرآن را قبول ندارند؛ بنده خدمت سیدحسن نصرالله که رسیدم مشخص بود به جد اهل مطالعه بود و می‌فرمود من مطالب فقهی آقا را در مورد داعش کاملا مطالعه کردم و تاکید داشتند که حوزه باید فکر داعش را نقد و رد کند.

وی تاکید کرد: الان هر کسی باید ببیند چه کاری از دستش در مقابله با دشمنان اسلام برمی‌آید و در اینکه به اندازه توان خود بتواند به مقاومت کمک کند و این شیوه الگویی هم برای خود انسان مسیر تربیت است و هم برای دیگران از جمله خانواده و فرزند و هم هشدار است که بدانیم ما به خصوص طلاب یک نقش الگویی داریم و دیگران از ما توقع زیادی دارند و اعمال ما می‌تواند آثار عمومی در سطح کشور داشته باشد چه مثبت و چه منفی.

آیت‌الله رجبی بیان کرد: باید بسیار روی کنش و گفتار و روش و صفات خودمان کار کنیم تا مبادا کسی به واسطه اعمال ما به دین بدبین شود و والدین هم باید بدانند بسیاری از عوامل سرنوشت‌ساز در تربیت فرزند رفتار والدین است و نیازی هم نیست فقط زبانی باشد بلکه آن‌ها از رفتار ما الگو می‌گیرند.