آیا تا به حال آرزوی این را داشته‌اید که در فارغ از هر مکانی که هستید، آزادانه بتوانید از اینترنت برای کار، یادگیری و یا سرگرمی استفاده کنید؟ این امر با کمک اینترنت ماهواره‌ای امکان‌پذیر است. اینترنت ماهواره‌ای از توان فضایی برای ارائه دسترسی به اینترنت استفاده می‌کند و بدیهی است که با اتصال اینترنتی معمولی شما متفاوت خواهد بود.

در سال‌های گذشته، اگر می‌خواستیم به اینترنت ماهواره‌ای متصل شویم، باید از تلفن‌های ماهواره‌ای قدیمی یا همان ستفون‌ها استفاده می‌کردیم. این تلفن‌ها بر خلاف گوشی‌های هوشمند که به دکل‌های مخابراتی زمینی متکی هستند، ارتباط خود را از طریق ماهواره‌هایی که در مدار زمین می‌چرخند برقرار می‌کردند. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، مرزهای ارتباطات در حال گسترش هستند. یکی از این پیشرفت‌های چشمگیر، امکان اتصال مستقیم گوشی‌های هوشمند به ماهواره‌ها است. حالا دیگر شرکت‌های بزرگ فناوری وعده داده‌اند که این قابلیت را به گوشی‌های هوشمند خود اضافه کنند و به این ترتیب، ارتباطات ما در هر شرایطی برقرار خواهد ماند.

اینترنت ماهواره‌ای چیست؟

اینترنت ماهواره‌ای یکی از جذاب‌ترین فناوری‌های عصر جدید است که به‌زودی فراگیر خواهد شد. این یک فناوری پیشرفته است که از گستردگی فضا برای پر کردن شکاف در اتصال اینترنتی در محیط‌هایی با آنتن‌دهی سخت استفاده می‌کند. از آنجا که این فناوری از ماهواره‌ها استفاده می‌کند، در نتیجه می‌تواند آنتن‌دهی در هر جایی را امکان‌پذیر کنید.

علاوه بر اینترنت موبایل، در مکان‌هایی که امکان کابل‌کشی اینترنت کابلی در آنجا وجود ندارد هم می‌توان از این فناوری ماهواره‌ای استفاده کرد. این اینترنت با گزینه‌های فیزیکی اینترنت بسیار متفاوت است. این روش به خطوط فیبر نوری یا کابل‌ها متکی نیست؛ در عوض، از شبکه‌ای از ماهواره‌ها که در ارتفاع بالایی از سطح زمین قرار دارند بهره می‌برد. اما ماهواره‌ها تنها بخش ماجرا نیستند. این ماهواره‌ها به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند. آن‌ها سیگنال‌هایی را ارسال و دریافت می‌کنند که شما را به ISP (ارائه دهنده خدمات اینترنت) متصل می‌کنند. با اتصال موفق، از هر جای دنیا به وب دسترسی پیدا می‌کنید.

اینترنت ماهواره ای چطور و با چه سرعتی کار می‌کند؟

استارلینک با استفاده از شبکه ماهواره ای در مدار پایین زمین کمک می‌کند تا به شما سیگنال برسد. مزیت بزرگ استارلینک این است که ماهواره‌های مدار پایین زمین که حدود ۳۴۰ مایل(۵۴۷ کیلومتر) بالاتر از زمین هستند، تأخیر سیگنال را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند، به ویژه در مقایسه با ماهواره‌های DirecTV که بیش از ۲۲ هزار مایل(۳۵ هزار کیلو متر) بالاتر از کره زمین قرار دارند. استارلینک در ایمیلی به مشترکین گفته که آن‌ها باید انتظار سرعت بین ۵۰ تا ۱۵۰ مگابیت در ثانیه را داشته باشند، اما گزارش ها حکایت از این دارد که برخی از کاربران سرعت بسیار بالاتری تا بیش از ۲۰۰ مگابیت برثانیه را تجربه کرده اند.

دسترسی جهانی به اینترنت ماهواره ای

اگر چه از لحاظ تئوری می‌توان از اینترنت ماهواره‌ای در هر کجای جهان استفاده کرد ولی اسپیس ایکس خیلی واضح بارها اعلام کرده است که قصد ارائه‌ اینترنت ماهواره‌ای بدون اجازه دولت ‌ها را ندارد. البته حتی اگر اسپیس ایکس در مذاکره با مسئولان ایرانی موفق به ‌کسب اجازه خدمات ‌دهی در ایران شود، بسیار بعید است که به ‌دلیل تحریم ‌های آمریکا بتواند به‌ صورت رسمی سرویس اینترنت خود را در ایران ارائه دهد. چون یکی از مسائل دیگر استفاده از اینترنت استارلینک پرداخت هزینه اشتراک آن است که با توجه به تحریم ها این اتفاق فعلا امکان پذیر نیست.

با این حال اسپیس ایکس اگر بخواهد می‌تواند از موقعیت هر آنتن استارلینک باخبر باشد و آنتن ‌هایی را که در کشورهای غیرمجاز هستند از کار بیندازد. حتی اسپیس ایکس می‌تواند ماهواره‌ های خود را طوری تنظیم کند که هنگام عبور از بعضی کشورها سیگنالی ارسال نکنند؛ به ویژه این که کشورهایی مثل روسیه، چین و هند قابلیت منهدم کردن ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس هم علاقه‌ای به ایجاد تنش با این کشورها ندارد.

مزایای اینترنت ماهواره‌ای

۱. به دکل مخابراتی و کابل‌کشی در مناطق دورافتاده نیازی ندارد

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های این اینترنت، اتصال بی‌وقفه آن است. اینترنت کابلی یا ADSL به یک اتصال فیزیکی از طریق کابل یا خطوط تلفن متکی است. در حالی که فناوری جدید ماهواره‌ای، شما را از شر سیم‌ها خلاص می‌کند. این ویژگی منحصر به‌فرد مناسب کاربرانی است که در مناطق دور افتاده‌ای مثل روستاهای کوهستانی سکونت می‌کنند و در آن مکان حتی روش‌های سنتی اینترنت هم در دسترس نیست.

۲. اتصال به آن آسان‌تر است

سرعت پایین اینترنت بر بستر تلفن (دایال آپ) می‌تواند بهترین دلیل برای روی آوردن به اینترنت ماهواره ای باشد. نسل جدید اینترنت در این زمینه دست بالا را دارد. بسیاری از راه‌کارهای اینترنتی قدیمی بر بستر تلفن حتی با وب‌گردی ساده هم مشکل دارند؛ اما تکنولوژی جدیدتر می‌تواند به‌سرعت دانلودی برسد که برای پخش اینترنتی بدون گیر کردن هم کافی است.

۳. پایداری و ثبات بهتر

اتصال با خط تلفن در مناطق دور افتاده می‌تواند پایداری ضعیفی داشته باشد. همچنین، برقراری یک اتصال دائمی در این مناطق چالش برانگیز است. با اینترنت ماهواره ای دیگر خبری از این مشکلات نخواهد بود. این بدان معناست که دیگر نیازی نیست نگران اتصال و قطع شدن ارتباط هر چند دقیقه یکبار باشید.

از طرفی، گزینه‌های سنتی اینترنت به شبکه‌ای از کابل‌ها متکی هستند و به زیرساخت‌های زمینی زیادی نیاز دارند. در مقابل، اینترنت ماهواره‌ای رویکرد ساده‌تری دارد و از اجزای کمتری روی زمین استفاده می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا اینترنت ماهواره‌ای در مناطق دوردست که شرایط آب و هوایی می‌تواند مشکل ساز شود، عملکرد بهتری داشته باشد.

۴. اینترنت ماهواره‌ای امنیت بهتری را فراهم می‌کند

شاید باور نکنید، اما اینترنت ماهواره ای مزیت شگفت‌انگیزی در زمینه امنیت را ارائه می دهد. برای درک بهتر این موضوع باید بدانید که اینترنت ADSL، اتصال خود را بین ‌اعداد زیادی از کاربران به‌اشتراک می‌گذارند. اما تکنولوژی جدیدتر اینترنت ماهواره‌ای، یک اتصال اختصاصی به وب را برای شما فراهم می‌کند. این ویژگی منحصربه‌فرد، خطر اختلالات را به حداقل می‌رساند. همچنین با کمک آن، امنیت بهتری در برابر حملات سایبری به دست می‌آورید. اینترنت ماهواره‌ای از فناوری رمزنگاری استفاده می‌کند. این کار داده‌های حساس شما را به کدهای غیرقابل خواندن تبدیل خواهد کرد و در نتیجه، حتی اگر کسی در این ارتباط جاسوسی کند، احتمال اینکه نتواند داده‌ها را استخراج کند هم زیاد است.

معایب اینترنت ماهواره‌ای

اما همه چیز در مورد اینترنت ماهواره‌ای عالی نیست. معایبی هم وجود دارد که باید در مورد آن‌ها بدانید:

۱. تأخیر

انتقال داده از طریق اینترنت ماهواره‌ای با پیمودن مسافت طولانی همراه است. در حالی که این اینترنت سریع است، اما باعث ایجاد تأخیر می‌شود. این تأخیر همان زمان پاسخ (Latency) است که در مقایسه با اینترنت کابلی، در این اینترنت بالاتر است. بنابراین، اگرچه ممکن است در وبگردی به‌مشکل خاصی برنخورید، اما انجام بازی های آنلاین با اینترنت ماهواره‌ای می‌تواند چالش برانگیز باشد. مگر اینکه بخواهید از بازی های آفلاین لذت ببرید.

۲. محدودیت داده‌ها در اینترنت ماهواره‌ای

در حالی که اینترنت استارلینک متعلق به ایلان ماسک، حجم داده نامحدودی را ارائه می‌دهد، سایر سرویس‌های اینترنت ماهوارهای محدودیت حجمی دارند. به‌طور مثال، سرویس‌های ViaSat و HughesNet محدودیت‌های زیادی دارند و در صورت آنلاین بودن برای مدت طولانی، ممکن است اینترنت شما قطع شود.

اینترنت ماهواره‌ای روی گوشی!

اسپیس ایکس قصد دارد توسعه اینترنت ماهواره ای استارلینک را سرعت ببخشد و دسترسی به این نوع اینترنت پرسرعت و بدون محدودیت را در سراسر جهان میسر کند. به تازگی نیز دولت آمریکا با معاف کردن تحریم‌های مربوط به اینترنت ماهواره ای استارلینک، به ایلان ماسک و اسپیس ایکس اجازه داد تا خدمات Starlink را در ایران ارائه کند. همه گوشی های که قابلیت ۴G دارند، قابلیت اتصال به شبکه‌ی استارلینک را خواهند داشت. از سوی دیگر مدتی پیش اپل گوشی آیفون ۱۴ را معرفی کرد که امکان اتصال ماهواره ای یکی از ویژگی‌های پرشمار این سری محسوب می‌شود. همچنین بر اساس اخبار منتشر شده، گوگل هم قصد دارد پشتیبانی از اینترنت ماهواره ای را به سیستم عامل اندروید ۱۴ اضافه کند.

تلفن‌های همراهی که بدون دیش به استارلینک متصل می‌شوند

اپل

اپل با همکاری شرکت Globalstar، تحولی عظیم در صنعت تلفن همراه ایجاد کرده است. سری آیفون ۱۴ و ۱۵، اولین گوشی‌هایی هستند که به لطف این همکاری، قابلیت اتصال مستقیم به ماهواره را دارند. به جای تکیه بر شبکه‌های زمینی، اپل با تقویت سخت‌افزار گوشی‌های خود، امکان برقراری تماس در مناطق دورافتاده و بدون پوشش شبکه را فراهم کرده است. انتظار می‌رود که این فناوری در نسل‌های بعدی آیفون نیز توسعه یابد.

اندورید ۱۴

در این میان، گوگل اعلام کرده است که قصد دارد پشتیبانی از اینترنت ماهواره ای را به سیستم عامل اندروید ۱۴ اضافه کند، اما فعلا جزئیات بیشتری در این رابطه اعلام نشده است. و انواع گوشی سامسونگ با اندروید بالاتر از ۱۴ می توانند از این قابلیت استفاده کنند.

اندروید ۱۵

اندروید ۱۵ با ارائه API‌های جدید برای پشتیبانی از اتصال ماهواره‌ای، امکان توسعه برنامه‌های نوآورانه‌تری را فراهم کرده است. این API‌ها به برنامه‌ها اجازه می‌دهند تا وضعیت اتصال به ماهواره را تشخیص دهند و بر اساس آن، عملکرد خود را تنظیم کنند. با این قابلیت، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌هایی بسازند که حتی در مناطقی با پوشش شبکه ضعیف یا بدون پوشش، خدمات ضروری را به کاربران ارائه دهند. اندروید ۱۵ همچنین امکان ارسال و دریافت پیام‌های متنی (SMS) و پیام‌های پیشرفته (RCS) را نیز از طریق ماهواره فراهم کرده است. به عبارت دیگر، شما می‌توانید با استفاده از برنامه‌های پیام‌رسانی پیش‌فرض خود، حتی در مناطقی با پوشش شبکه ضعیف یا بدون پوشش، با دوستان و خانواده ارتباط برقرار کنید.

پیام‌رسانی ماهواره‌ای اندروید با تراشه اسنپدراگون

گوشی‌های اندرویدی مجهز به تراشه اسنپدراگون، می‌توانند به لطف فناوری جدید کوالکام، پیام‌های خود را حتی در دورترین نقاط به صورت ماهواره‌ای ارسال و دریافت کنند. این قابلیت که در نمایشگاه CES ۲۰۲۳ رونمایی شد، به کاربران اجازه می‌دهد تا در مناطقی که پوشش شبکه موبایل وجود ندارد، همچنان در ارتباط بمانند.

اگزینوس

سامسونگ با مودم اگزینوس ۵۴۰۰، به سری گوشی‌های گوگل پیکسل ۹ امکان برقراری تماس اضطراری ماهواره‌ای را داده است. حالا کاربران حتی در مناطقی با پوشش ضعیف شبکه، می‌توانند با ارسال پیام از طریق سرویس‌های گوگل، درخواست کمک کنند. این ویژگی که به‌مدت دو سال به‌صورت رایگان در دسترس کاربران پیکسل ۹ قرار دارد، مشابه قابلیت مشابهی است که اپل در آیفون‌های خود ارائه می‌دهد. گرچه مودم اگزینوس ۵۴۰۰ در گوشی‌های گلکسی S۲۴ و S۲۴ پلاس نیز به کار رفته است، اما این گوشی‌ها از قابلیت اتصال ماهواره‌ای پشتیبانی نمی‌کنند. همچنین، مودم قدیمی‌تر اگزینوس ۵۳۰۰ که در سری S۲۳ استفاده شده بود، با وجود پشتیبانی از این فناوری، توسط سامسونگ فعال نشده است. در نتیجه، در حال حاضر هیچ یک از گوشی‌های هوشمند سامسونگ از اتصال ماهواره‌ای بهره نمی‌برند.

گوشی اس ۲۴ اولترا و اینترنت ماهواره‌ای

گوشی اس ۲۴ اولترا با پشتیبانی از اینترنت ماهواره‌ای و امکان برقراری ارتباط حتی در مناطقی که اینترنت زمینی ندارند، یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای افرادی است که نیاز به اینترنتی پایدار و پرسرعت دارند. این قابلیت به‌ویژه برای کسانی که به سفرهای دور از شهر یا مناطق طبیعی می‌روند، کاربردی خواهد بود. به‌علاوه، از طریق اینترنت ماهواره‌ای می‌توان تماس‌ها و پیام‌ها را نیز ارسال کرد که این ویژگی نیز برای افرادی که در محیط‌های دورافتاده زندگی می‌کنند یا به‌طور مکرر در حال سفر به مناطق بدون پوشش شبکه هستند، بسیار مفید است.

آیا واقعاً به آن نیاز داریم؟

اتصال ماهواره‌ای، فناوری جذابی است اما فعلاً بیشتر برای موقعیت‌های خاص و اورژانسی کاربرد دارد. هزینه بالای این فناوری، یکی از بزرگترین موانع برای استفاده روزمره است. اگرچه شرکت‌هایی مثل اپل سعی کرده‌اند با ارائه رایگان دو ساله این سرویس در آیفون ۱۵، جذابیت آن را افزایش دهند، اما هزینه‌های بعدی می‌تواند بسیار بیشتر از هزینه‌های معمول تماس و پیامک باشد. با این حال، در شرایط اضطراری که شبکه تلفن همراه در دسترس نیست، این فناوری می‌تواند نجات‌بخش باشد. با پیشرفت تکنولوژی و امکان اتصال به اینترنت استارلینک بدون دیش، انتظار می‌رود هزینه‌های اتصال ماهواره‌ای کاهش یابد و در آینده‌ای نزدیک، همه بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

با وجود اینکه به نظر می‌آید فعلا هیچکدام از گوشی‌های هوشمند امکان اتصال به اینترنت ماهواره‌ ای استارلینک را ندارند، اما مهم‌ترین خبر درباره ارائه اینترنت ماهواره ای در گوشی‌های موبایل، خبر همکاری تی موبایل (T-Mobile) و اسپیس ایکس بوده است. چندی پیش این دو شرکت اعلام کردند شرایطی را فراهم می‌کنند تا کاربران شبکه T-Mobile بتوانند به اینترنت ماهواره ای استارلینک متصل شوند. در نهایت هنوز آنطور که کاربران انتظار دارند، اینترنت ماهواره ای وارد گوشی‌های موبایل نشده است و دستیابی به چنین امکانی، زمان‌بر خواهد بود.

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس