«از رئیس جمهور محترم شنیدم مقام معظم رهبری درخصوص موضوع FATF ، با طرح مجدد لوایح پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت موافقت فرموده‌اند.» این متن توئیت دو روز پیش عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد است. شنیده‌ی او از رئیس جمهور یکی از وعده های پزشکیان است که اتفاقا روز گذشته هم در مورد آن در نشستی با اعضای اتاق بازرگانی ایران صحبت کرد. رئیس جمهور در پاسخ به دغدغه برخی از اعضای اتاق بازرگانی مبنی بر رفع موانع برای فعالین اقتصادی، از تصمیم‌گیری انجام شده برای بررسی مجدد لایحه FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد و اظهار داشت: امیدواریم که بتوانیم با همکاری‌های مشترک بستر را برای سهولت در فعالیت‌های اقتصادی را ایجاد کنیم.
مجمع تشخیص مصلحت نظام هم یعنی همانجا که تصویب این دو لایحه در آنجا مسکوت مانده، چند روز پیش از امکان بررسی مجدد آن خبر داد. آیت الله آملی لاریجانی رئیس این مجمع در دیدار با جمعی از دانشجویان و نمایندگان تشکل‌های دانشگاه‌های کشور در خصوص پیوستن ایران به «اف‌ای‌تی‌اف» و بررسی آن در این مجمع گفت: این موضوع یک بحث فنی است و اگر به مجمع بیاید، بررسی می‌کنیم. در شرایط تحریم که برای تاجران ایرانی مشکلات متعددی از جمله در نقل و انتقال ارز پدید می‌آورند، آیا با پذیرفتن «اف‌ای‌تی‌اف» آمریکا محدودیت‌های خود را بر می‌دارد؟ چندی پیش به فعالان اقتصادی گفتم اگر «اف‌ای‌تی‌اف» پذیرفته شود، چقدر موثر است، یک نفر گفت ۴۰ درصد! باید مشخص شود چقدر فایده می‌بریم؟
همچنین حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نیز در دیدار با جمعی از جوانان فعال سیاسی و رسانه‌ای گفت: امروز تا تحریم برداشته نشود، تا با دنیا تعامل سازنده نداشته باشیم و اف‌ای‌تی‌اف اجرا و روابط بانک‌های ما با جهان برقرار نشود، مشکلات کشور حل نمی‌شود.
از دیگر حامیان پیوستن ایران به اف ای تی اف حمیدرضا جلائی‌پور فعال سیاسی اصلاح طلب است، او هم در مصاحبه با خبر آنلاین عنوان: با توجه به نظر مساعد رهبری، ایران به اف‌ای‌تی‌اف خواهد پیوست و این موضوع به رغم تاخیر و زیان بسیار، به زودی حل خواهد شد. کسانی که با FATF مخالف بودند اغلب افرادی بودند که در دو دهه گذشته (از ١٣٨۴ به بعد) اساسا با فرایند توسعه ایران مخالف بودند و آن را امری غربی می‌دانستند. اما هم اکنون در شرایطی هستیم که این آقایان به عینه زیان‌های مخالفت با توسعه (و مقتضیات آن را مثل روابط شفاف مالی با اقتصاد جهانی) را در ایران می‌بینند.
اما تصویب این دو لایحه مخالفانی نیز دارد، که در چند روز گذشته علی رغم پررنگ شدن بحث اف ای تی اف، مطلب خاصی را نمی شود از آنان در فضای مجازی یافت و این امر تعجب برانگیز شاید نشان از عقب نشینی آنها دارد.
مخالفان معتقدند با پیوستن به اف ای تی اف همچنان تحریم های آمریکا باقی است و این بدان معناست که دور زدن تحریم ها مشکل خواهد شد و امکان ورود اندک مقداری که از صادرات حداقلی ما وارد کشور می شود هم بسته خواهد شد. از سوی دیگر معتقدند مانع بزرگ تجارت خارجی ما ربطی به این لوایح ندارد و پیوستن و یا نپیوستن به این کنوانسیون مزیتی برای ما نخواهد داشت. پشتیبانی از جبهه مقاومت با شفافیت خواسته شده در این لوایح ممکن نخواهد بود، این هم یکی از نکات مهم دیگری است که مخالفان لوایح مذکور به آن استناد می کنند، چون هم مسیر پول مشخص می شود و هم هرگونه مراوده با گروه های تروریستی ممنوع است. گروه هایی که از سوی آمریکا و اروپا بنا به منافع این کشورها تروریستی خوانده می شوند شامل تمامی گروه های مقاومت و حتی سپاه پاسدان انقلاب اسلامی نیز هست. پس تصویب این لایحه چه معنایی دارد؟
اما مهمترین استدلال مخالفان این است که اگر تمامی ۴۲ بند این کنوانسیون را به پذیریم باز هم از لیست سیاه خارج نخواهیم شد چون در بیانیه «بوسان» که بعد از توافق طیب نیا با اف ای تی اف، صادر شد، به صراحت گفته شده که بعد از آن که ایران به طور رسمی و قانونی همه ۴۲ بند اکشن پلن را پذیرفت، تازه کشورهای عضو در مجمع عمومی تشکیل جلسه می دهند تا درباره نوع اقدام در برابر ایران تصمیم بگیرند. یعنی باید تمامی کشورهای عضو مجمع عمومی که شامل رژیم صهیونیستی و عربستان و آمریکا است باید با خروج ایران از لیست «اقدامات متقابل» موافقت کنند که این موضوع بعید به نظر می رسد.
اما سوالی که مطرح می شود این است: اگر ما نخواهیم اکشن پلن را بپذیریم، آن‌گاه دوباره به لیست «اقدامات متقابل» بازمی گردیم. نهایتا اینکه آنچه تا کنون می توان از بحث ها و مناظرات میان موافقان و مخالفان این بحث متوجه شد گنگ بودن و عدم اطلاع کافی از پیامدهای آن است. موضوعی که رئیس مجمع تشخیص مصلح نظام هم تلویحا به آن اشاره کرد و از لزوم بررسی بیشتر آن سخن گفت. اما باید این را هم پذیرفت که بسیاری از این بگو مگو ها بیشتر از آنکه کارشناسی شده باشد ریشه سیاسی دارد.
خبرنگار: مجید کمالی زاده
نظر شما