«سنگ اقبال» مسئله بحران آب در ایران در قالب داستان پرداخته است. قیصری با پرداختن به سنت‌های قدیمی همچون «سنگ بهره»، سعی دارد از طریق روایت داستانی، نگاهی جدید به مسائل دیرینه و معاصر کشور بیندازد و هشدارهای جدی در خصوص وضعیت منابع آب و چالش‌های پیش روی جامعه مطرح کند.

«سنگ اقبال» روایت سرزمینی خیالی به نام «چهاردیوار» است که مردم آن با خشک سالی دست به گریبان‌اند. بزرگان سرزمین برای نجات مردم ترفندهایی به کار بسته‌اند که به مرور منسوخ شده است. در این کتاب، نگارنده با نثری شیوا خود، با روایت داستانش بر پس‌زمینه‌ای از طبیعت مغموم و بحران‌زده، فضائل و رذائل انسانی را به تصویر کشیده و رفتارهای گوناگون افراد هنگام مواجه با فاجعه را به نمایش می‌گذارد.

دغدغه بحران آب

نوسنده کتاب «سنگ اقبال» درباره ایده اولیه این کتاب در گفت‌وگو با قدس گفت: روزی جایی بودم و درباره یک سنت قدیمی به نام «سنگ بهره» شنیدم. این سنت برایم بسیار جذاب بود. از آنجایی که مسئله و دغدغه شخصی من مسئله آب است و در کتاب های مختلفم نیز سعی کردم به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشم، نسبت به آن تحقیق کردم و سرانجام این داستان را بر آن سوار کردم.

وی در ادامه گفت: مردم ایران در قدیم برای حل مشکل بی آبی به سنت های مختلفی روی می آوردند. مثلا نماز باران می خواندند یا در یکی از سنت ها، آنها زنان بیوه و دختران را به عقد قنات در می آوردند تا باران ببارد. سعی کردم در قالب رمان پرسشی نسبت به این موارد ایجاد کنم و هشدار دهم که بحران آب در کشور جدی است.

بازگشت اعتماد از دست‌رفته

برنده جایزه جلال درباره نحوه داوری های این جشنواره بیان کرد: در ۳ سال گذشته بسیاری از افراد و منتقدان نسبت به تصمیم داوران جشنواره جلال نقد داشتند. قبلا بیشتر نگاه ها ایدئولوژیک بود و بسیاری از نویسنده ها مایوس می شدند. اما امسال در بسیاری از قسمت ها تغییر رویکرد را مشاهده کردیم. به عبارت دیگر انتخاب داوران با حدس های مردم نسبت به آثار برگزیده یکسان بود. این امر نشان دهنده بازگشت اعتماد از دست رفته مردم به جایزه جلال بود. امیدوارم این روند ادامه دار باشد و جایزه جلال انتخاب های دقیق تری را انجام دهد.

قیصری در پاسخ به این سوال که آیا جایزه جلال در معرفی و فروش یک کتاب موثر است یا خیر، عنوان کرد: بی تردید این جایزه وظیفه خود را نسبت به انتخاب و معرفی آثار شایسته انجام می دهد. اما اینکه جامعه چقدر استقبال می کند و دغدغه مطالعه دارد، بحث مفصلی است. مشکلات اقتصادی گریبان مردم را گرفته و بیشتر به نیاز های اولیه و حیاتی می پردازند. در واقع گرانی کتاب، آن را از سبد خانوار حذف کرده است. در مجموع جشنواره معرفی را انجام می دهد امیدواریم جامعه هم از نظر اقتصادی به ثبات مطلوب برسد تا مردم بتوانند به مسائل فرهنگی و مواردی که به روح آنها التیام می بخشد نیز بپردازند.

جشنواره نیازمند بخش مردمی است

نویسنده رمان «شیر نشو» درباره اینکه جامعه امروز بیشتر به چه کتاب هایی علاقه دارد گفت: قالب رمان، قالبی داستانی و روایت گونه است. همین موضوع برای خواننده جذاب است و با شخصیت ها بیشتر همراه می شود. روایت می تواند جذابیت های خاصی داشته باشد. مهم ترین بحث این است که باور کنیم در وسط بحران آب هستیم. نه تنها مسئولین بلکه مردم هم باید این بحران را باور کنند. حالا فرقی ندارد در چه قالبی این مسئله عنوان شود. من به عنوان نویسنده وظیفه خودم می دانم میان همه مسائل مختلفی که وجود دارد بر معضل کم آبی هم تاکید کنم.

نویسنده «باغ تلو» با تاکید بر ظرفیت فراوان جشنواره جلال راهکاری برای بهتر شدن آن ارائه کرد و گفت: مطرح شده که قرار است یک بخش مردمی هم برای جایزه جلال ایجاد شود. این پیشنهاد بسیار خوبی است و اگر افراد مختلفی به عنوان نماینده مردم هم حضور داشته باشند و صدا و نگاه اقشار مختلف در جشنواره بازتاب پیدا کند، به این صورت جلال رشد بهتری پیدا می کند.

کتاب یک کالای لوکس شده است

مجید قیصری درباره آینده ادبیات داستانی ایرانی بیان کرد: صنعت کتاب و ادبیات با کاهش قدرت خرید مردم و به دنبال آن کاهش تیراژ کتاب مواجه است. اما آمار امسال جشنواره نشان دهنده رشد چاپ کتاب های رمان است. افراد بسیاری هستند که دغدغه دارند مسائل مختلف کشور را در قالب رمان مطرح کنند. این موضوع رشد کمی نویسندگان نشان دهنده تقاضای مخاطب است. مخاطب امروز به دنبال روایت و قصه خوب است. جامعه می خواهد قصه خودش را بشنود. با این تفاسیر می توان گفت عایده خوبی در انتظار ادبیات ایران است.

وی افزود: این روزها قیمت کاغذ و چاپ بسیار بالاست. برای بسیاری از اقشار خرید کتاب دست نیافتنی شده است. می توانم بگویم کتاب یک کالای لوکس شده و این تهدیدی برای این عرصه است. امیدوارم ارزش پول ملی بالا رود و با بهبود شرایط اقتصادی مردم دوباره به کتابخوانی روی بیاورند.

نویسنده کتاب «سنگ اقبال» در پایان با اشاره به اینکه طیف خوانندگان کتاب بسیار وسیع است، بیان کرد: آنچه امروز مهم است این است که مردم دوباره به مطالعه کتاب روی بیاورند. فکر می کنم این روزها بیشتر مطالب تحلیلی سیاسی و کتاب های روایت گونه مخاطب دارد. برایمان مهم است دوباره مردم با کتاب کاغذی مانوس شوند و از موبایل فاصله بگیرند.