روزنامه خراسان نوشت: ایران بار دیگر در مرکز توجه رسانههای غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار گرفته است. گزارش جدیدی که رسانههای غربی آن را «آخرین گزارش آژانس» میخوانند، مدعی شده که ایران در حال افزایش سرعت غنیسازی اورانیوم است. طبق این گزارش، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران در تمامی سطوح رشد داشته و این امر به نگرانیهای بینالمللی دامن زده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، این مسئله را نگرانکننده خوانده و هشدار داده که زمان برای مهار برنامه هستهای ایران در حال از دست رفتن است. در مقابل، ایران تأکید دارد که برنامه هستهایاش کاملاً صلحآمیز و تحت نظارت آژانس است و گزارشهای این نهاد را جانبدارانه میداند.
گزارش منتشر شده که قرار است در نشست شورای حکام بررسی شود، تغییر چندانی نسبت به گزارشهای پیشین ندارد. طبق آن، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به ۸۲۹۵ کیلوگرم رسیده که نسبت به سه ماه قبل ۲۵ درصد افزایش داشته است. ایران در سطوح ۳.۵، ۲۰ و ۶۰ درصد اقدام به غنیسازی کرده است، اما طبق معاهده NPT، هیچ محدودیتی برای میزان غنیسازی کشورهای عضو وجود ندارد، بهجز اینکه فعالیتها نباید به سمت تولید سلاح هستهای منحرف شوند. با این حال، گروسی سطح غنیسازی ۶۰ درصدی را «تقریباً در حد تسلیحاتی» خوانده است، ادعایی که از نظر حقوقی و علمی محل تردید است.
موضوع ایران قرار است در نشست شورای حکام بررسی شود، اما تجربه جلسات قبلی نشان داده که این نشستها بیشتر به ابزاری برای فشارهای سیاسی علیه تهران تبدیل شدهاند. یکی از موارد مورد بحث، محدودیتهایی است که ایران برای ورود برخی از بازرسان آژانس اعمال کرده است. گزارش رسانههای غربی تأکید دارد که ایران همچنان به تصمیم خود در سپتامبر ۲۰۲۳ پایبند است و برای برخی بازرسان ویزا صادر نکرده است. تهران این اقدام را واکنشی به فشارهای سیاسی برخی کشورها دانسته است. همچنین، دسترسی آژانس به دادههای دوربینهای نظارتی در تأسیسات هستهای ایران محدود شده است، اقدامی که با نارضایتی مقامات آژانس روبهرو شده است.
در واکنش به اظهارات گروسی، سازمان انرژی اتمی ایران بیانیهای صادر و تأکید کرد که آژانس باید بیطرفی و حرفهایگری خود را حفظ کند. این بیانیه تأکید دارد که برخی از اظهارات گروسی فاقد بیطرفی است و این نگرانی را ایجاد کرده که آژانس به ابزاری برای فشارهای غرب تبدیل شده است. ایران همچنین اعلام کرده که در چارچوب تعهدات پادمانی خود بیشترین همکاری را با آژانس داشته و حدود یکچهارم کل بازرسیهای این نهاد بینالمللی مختص تأسیسات هستهای ایران بوده است، در حالی که ایران کمتر از ۳ درصد تأسیسات هستهای جهان را در اختیار دارد. این حجم بالای بازرسیها نشانهای از شفافیت برنامه هستهای ایران است.
ایران همچنین از رویکرد دوگانه آژانس در قبال برخی کشورها انتقاد کرده و به سکوت این نهاد در برابر پروژه AUKUS، شامل همکاری هستهای میان آمریکا، انگلیس و استرالیا، اشاره کرده است. این پروژه شامل انتقال زیردریاییهایی با سوخت هستهای با غنای تسلیحاتی است، اما آژانس در برابر آن واکنشی نشان نداده است. در مقابل، از ایران انتظار دارد همکاریهایی فراتر از تعهدات قانونی خود داشته باشد، بدون اینکه اشارهای به تحریمهای یکجانبه آمریکا کند که همکاریهای تهران و آژانس را دشوار کرده است.
گروسی که آخرین سفر خود به تهران را «سازنده» توصیف کرده بود، همچنان به انتشار گزارشهای سیاسی علیه ایران ادامه میدهد. این تناقض در مواضع او، اعتبار آژانس را بیش از پیش زیر سؤال برده است. وی اخیراً در گفتوگو با والاستریت ژورنال مدعی شده که پیشرفت برنامه هستهای ایران مشکلات را بیشتر کرده است و اعلام کرده که آژانس قصد دارد گزارشی جامع درباره برنامه هستهای ایران منتشر کند که احتمالاً تا پیش از ژوئن آماده خواهد شد. او همچنین پیشنهاد داده که پیش از انتشار این گزارش، بار دیگر به ایران سفر کند. با توجه به این تحولات، انتظار میرود که در نشست آتی شورای حکام، فشارهای بینالمللی بر ایران افزایش یابد و موج جدیدی از فضاسازیهای سیاسی علیه برنامه هستهای کشور آغاز شود.
نظر شما