از چیزهایی که آشامیدن آن ممنوع اعلام شده شراب است که در قرآن چنین می خوانیم: إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون‏؛ شیطان خصومت و دشمنی را به وسیله شراب و قمار در میان شما قرار می دهد ، و شما را از نماز و یاد خدا باز می دارد ( سوره مائده: آیه 91) و در جای دیگر می فرماید: شراب و قمار و بتها پلیدند و از اعمال شیطانند از آن اجتناب کنید. زیانهای همه جانبه شراب به قدری زیاد است که : رسول اکرم (ص) آنرا ریشه جنایات و زشتیها معرفی فرمودند. همچنین آمده است مردی از به امام علی (ع ) پرسید: به نظر شما معصیت شراب خواری از زنا و دزدی بیشتر است ؟
فرمودند: آری ، زیرا زناکار ممکن است به همین گناه اکتفا کند ، خود را بگناه دیگر آلوده نسازد ولی شراب خوار با آنکه به یک گناه آلوده شده به گناهان دیگری نیز مانند زنا ، دزدی ، آدم کشی و ترک نماز آلوده
خواهد شد .

11 بیماری مزمن و مهلک!

زیانهای شراب منحصر به جنبه های بهداشتی نیست بلکه از جنبه های معنوی و اجتماعی قابل توجه است . مردی از امام پنجم (ع ) علت حرام شدن شراب را سؤ ال می کرد . آن حضرت اینطور فرمودند: دائم الخمر مانند بت پرست است شراب برایش رعشه بدن پدید می آورد ، مردانگی و انصاف و مروتش را نابود می کند. شراب است که که شراب خوار را وادار بر جسارت بر نزدیکان و اقوام و خویشان و خون ریزی و زنا می نماید حتی از زنای با محارم ایمن نمی تواند بود او پس از مستی این کار را بی توجه انجام می دهد و خلاصه شراب وادار کننده به هر نوع شر و اعمال ضد انسانی است .
احمد امین شیرازی می نویسد: در این روایت به یک قسمت از ضررهای الکل از نظر جنبه های جسمانی ، اخلاقی و اجتماعی تصریح شده است . دانشمندان تعداد امراضی را که عامل اصلی آنها شراب و الکل است تقریبا 11 نوع شمرده اند .

1-امراض معدوی
الف - گاستریت ساده و مزمن که بالاخره به ضعف و نابودی قوا منجر می شود . ب - فلگمن معده. ج -انتتریت سخت و اغلب اسفلگیت. دل دردهای مختلف و درد معده که بیشتر در وقت اعتیاد به وقوع می رسد و درد دل های دایمی اثر دیگر آن در معده اتساع معدوی است که گاهی چنان این عضو را بزرگ می کند که مانند کیسه ای شده و پنج برابر موقع عادی گنجایش پیدا میکند یعنی ممکن است ده تا 12 لیتر آب بیشتر جا بگیرد . بطور کلی الکل باعث التهاب جهاز هاضمه می شود ، در روده ها نیز تاثیر سخت نموده ، باعث خراشیدگی جدار آنها و دفع خون و ضعیف ساختن قوا میشود و بالاخرهاسهال سخت تولید می کند و گاهی نیز یبوست می آورد در اثر استعمال نوشابه الکلی روده بزرگ لطمه دیده ، یبوست و لینت پشت سر هم به وجود می آورد. الکل زبان را ضخیم و سخت می کند و سلولهای مخصوص ذائقه را ضعیف و بالاخره محو می نماید ، بطوریکه شخص دائم الخمر دیگر طعم غذاها را درست حس نمی کند ، و این خود یکی از علل بی اشتهایی در شخص الکی می باشد و بیشتر از همه باعث خرابی دستگاه هاضمه می شود . الکل ، شیره های دهان (بزاق ) و شیره های معودی و سایر شیره های بدن را کم کرده از بین می برد

2-امراض دستگاه تنفس
الکل از بزرگترین علل ابتلای به مرض سل ، می باشد ریه ها در اثر الکل تورم یافته ؛ لکه های بنفش یا سفیدی روی آنها ظاهر می گردد ، و لخته های خون در خلط شرابخوار ظاهر میشود که نتیجه خرابی ریه است ، شرابخوار هر صبح در رختخواب مدتی سرفه می کند و گاهی لخته های خون یا صفراء به حال تهوع از دهانش بیرون می آید و بدون استثنا در اشخاص الکلی عمل تنفس سخت و پر زحمت است .

3-گردش خون
در اثر شراب مواد اصلی خون از جمله فیبرین و گلبولهای قرمز و غیره خیلی کم شده و از دست رفته ، مایع خون ، آهکی و خراب شده است ، چون خون فاسد شود کلیه بدن دچار اختلال و کم غذایی و ضعف می گردد ، گلبول های سرخ و سفید را از بین برده شخص را آماده برای سکته می نماید . هر نوع نوشابه الکلی ؛ از جمله آبجو ، رگ ها را سخت و شکننده می کند و مرونت یا ارتجاع آنها را از دست می دهد و موجب می شود در در اثر جزئی فشار مانند عصبانیت ، کار زیاد ، سرما ، یا گرمای فوق العاده پاره شده و سکته ناقص یا کامل بوجود آورد.

4- امراض قلب
در نتیجه فساد خون ، عمل قلب مختل شده کم کم چربی و پیه دور آنرا می گیرد و آن را سنگین و بزرگ می کند و چون قلب در حین ضربان ، با قوت حرکت می کند سنگینی مزبور موجب کندی حرکت و نامرتبی می گردد و روی این اصل نبض اشخاص الکلی ، آهسته و نامرتب می زند.

5-بیماری های عصبی
الکل وضع اعصاب را فلج می سازد اعصاب آخذ و محرکه ضعیف شده ، فلج و رعشه پیدا می کند ، در تمام بدن حالت خارشی به وجود می آید و الکی بدون سبب احساس حرارت می کند ، بدنش مخصوصا دستها و سر ، می لرزد سخنش نامفهوم و بی معنی می شود و علائم روحی ، عصبانیت ، حالت قیافه حیوانی ، ترس و سردرد ، در او به وجود می آید . در اثر ضعیف شدن اعصاب ، در معرض برخی امراض عصبی ، واقع می شود و راه برای سکته و خونریزی باز می گردد . همچنین الکل در اثر داخل کردن اسید اوریک در خون تولید درد اعصاب و رماتیسم می کند .

6-بیماریهای مغز
الکل در مغز اثر کرده و موجب خونریزی می شود به این معنی که شریان پاره شده ، خون در مغز می ریزد و شخص سکته ناقص یا کامل می کند مریض یا فوری می میرد یا آنکه خون های ریخته ، لخته شده و جلو جریان خون را می گیرد و قسمتی از مغز بدون خون و نرم شده یا اعضای مربوط به آن قسمت در بدن فلج می شود یا اینکه موجب تشنج و صرع می گردد . الکل موجب آماس مغز و فشار خون در سر می شود ، و گاهی نیز مغز را لاغر کرده ، تولید جنون و یا کم عقلی می نماید .

7-بیماریهای کبد
بعد از معده اولین اثر شوم الکل بر کبد ظاهر می شود ، ساده ترین بیماری کبد از این جهت آن است که سلولهایش کشته می شوند و در اثر اجتماع سلولهای مرده از حد معمولی بزرگتر می گردد و گاه چنان رشد غیر طبیعی پیدا می کند که شخص را می کشد . کبد چون مرکز تصفیه بدن است ، سعی می کند هر نوع سمی که وارد بدن شود دفع نماید الکل را هم که نوعی سم است هر وقت وارد خون شود خارج می کند ولی وقتی این عمل زیاد ادامه یابد ؛ متورم شده و از حد معمول بزرگتر می شود ، صلابتی خارج از حد عادی پیدا می کند . در این هنگام شخص الکلی در پهلوی راست خود احساس درد و تورم می کند ، در این موقع ممکن است که یرقان یعنی زردی به شخص دست بدهد و تمام بدن حتی سفیدی چشمش مانند زرد چوبه ، زرد شود. کبد تمام اشخاص دائم الخمر آغشته به نوعی چربی و مواد کثیف است و این نوع مرض به نام سیروز کبد مشهور است.

8-امراض کلیه
نوعی مرض کلیه بنام سیستیت مزمن در اثر استعمال الکل تشدید می شود خفقان بولی در کلیتین نیز نتیجه الکل است . طبق آماری که به دست آمده نزدیک 90 درصد از امراض کلیه ، در اثر الکل است .

9-امراض جلدی
گاهی الکل در بدن قرمزی غیر طبیعی و زشتی به وجود می آورد و مخصوصا بینی و گونه ها را به شکل نامطلوبی سرخ می کند . امراض جلدی ، مانند خارش های بی جهت ، اگزما ، جوش صورت و چاقی بی مورد و خطرناک نیز از عوارض الکل است .

10-حنجره و دستگاه صوت
معمولا در افراد الکلی حنجره التهاب پیدا می کند و صدا درشت و گرفته می شود و گاهی صدای گرفته و شبیه آن که از دهان الکلی شنیده میشود علامت خرابی ریه است .

11-امراض مثانه
شرب الکل مثانه را تحریک می کند و علت آن بیشتر به واسطه افزایش ادرار و ماده سمی الکل است که مخاط عضله مزبور را می ساید و ضعیف می سازد ، الکل تولید سنگ مثانه می نماید و گاهی سبب بروز قند در ادرار می شود.

یک جرعه یا چند بطری؟!
بعضی خیال می کنند اگر مشروبات الکلی کم مصرف شود ، مضر که نیست بلکه به حال اعصاب هم مفید است ولی اسلام باتوجه به فسادها و مضرات همه جانبه آن یک جرعه بلکه کمتر از یک جرعه آن را حرام و نجس دانسته است و راه سوء استفاده را به روی همه بسته است . امام هشتم (ع ) از قول پیامبر(ص) نقل می فرماید: هر نوع آشامیدنی که باعث تغییر عقل شود، کم و زیادش حرام است.
در این میان دانشمندن و غذاشناسانی که تحقیقات و مطالعات بیشتر درباره شراب داشته اند ، الکل را مطلقا سمی مهلک دانسته اند . برای قضاوت در این زمینه باید خاصیت الکل را در بدن بررسی نمود الکل در بدن هیچگونه تغییر شکل پیدا نمی کند و تمام الکلی که نوشیده می شود از راه تنفس و تعریق و ادرار دفع می گردد و تا زمانیکه الکل در بدن است ، دهان نوشنده بوی الکل می دهد . ثانیا خاصیت اصلی الکل آن است که جریان خون را سریع می کند و بدن را از حد معمولی بیشتر تحریک می نماید و در نتیجه سوخت بیشتری مصرف می گردد و این سوخت از اصل بعد از خوردن الکل ، اشخاص علاقه زیادی بخوردن مواد خوراکی تحت عنوان مزه دارند . همین که الکل دفع شد ، سرعت خون آهسته می گردد و شخص حالت سستی و رخوت در خود حس می نماید میل مجدد به خوردن مشروب پیدا می کند انسان دو حس نزدیک بهم دارد یکی حس گرسنگی و دیگری حس تشنگی نخستین اثر اکلل روی این دو حس می باشد و شخص را مبتلا به گرسنگی و تشنگی کاذب می نماید و آدم مست بدون داشتن احتیاج ، مقادیر زیادی غذا و آب می خورد ؛ همینکه مدت زیادی از این سم نوشید این دو حس ضعیف می شوند و دیگر گرسنگی و تشنگی را به موقع حس نمی نماید ، دائما برای رفع رخوت که در نتیجه نخوردن غذای به موقع و خوردن مشروب ایجاد می شود ، هوس مجدد مشروب می کند و سرانجام دچار مرگ تدریجی می گردد.

تاثیر شراب در نسل ها ی بعد!
زیانهای الکل تنها گریبانگیر نوشنده آن نمی شود ، بلکه در نسل های الکلیسم و فرزندان او نیز اثرات نا به هنجار می گذارد . به همین مناسبت دین مقدس اسلام ، برای نگهداری و حفظ جامعه از موالید معلول و ناقص الخلقه به پیروان خود کاملا توصیه کرده است که با شارب الخمر ازدواج نکنند و دختران پاک خود را به همسری افراد الکلیست در نیاورند . امام ششم (ع ) می فرماید: هر کس دختر خود را به شراب خوار بدهد ، ارتباط او را با خویش قطع کرده است .
دکتر کارل می گوید: مستی زن یا شوهر در موقع آمیزش جنایت واقعی است ؛ زیرا کودکانی که در این شرایط به وجود می آیند ، اغلب از عوارض عصبی یا روانی درمان ناپذیر رنج می برند . اطفالیکه از پدران الکلیست بوجود آمده و زنده بمانند ؛ غالبا ضعیف ، علیل و مبتلا به تشنجات شدید بوده و قدرت دفاعی آنان در مبارزه با مشکلات حیات ناچیز و در برابر عفونت های مختلف بسیار حساس خواهند بود ؛ نقص بدنی مانند عدم تقارن صورت ، انحراف ستون فقرات ، کر و لالی ، کودک نمائی و عوارض ناشی از نارسائی قوه تیروئید و همچنین ضایعات دماغی ، مانند عقب ماندگی بلاهت ؛ عدم رشد ، تصلب مغزی ، مالیخولیا ؛ دیوانگی های حاد ، هیستری و غیره در آنان فراوان دیده می شود. تاثیرات سوء الکل نه تنها روی یک نسل خواهد بود بلکه تا سه نسل و حتی گاهی به 7 تا 8 نسل نیز منتقل می گردد . یکی از پزشکان آلمانی ثابت کرده که تاثیر الکل تا سه نسل بطور حتم باقی است ؛ بشرط اینکه این سه نسل الکلی نباشند. نیکلومی گوید: حتی در حالت مستی ممکن است آثار الکل را در منی پیدا کرد . اغلب افراد الکی عجیب الخلقه بوده و گاهی پیش از موقع زائیده میشوند ، مرگ اطفال در اولاد الکلی سه برابر پیش از معمول است ، بچه های الکلی همیشه لاغری ، ضعف ، حساسیت فوق العاده در بیماریها و نقص های جسمانی و روحانی را به ارث میبرند .

اعتراف دیگران
چیزهائی را که اسلام ممنوع شمرده مانند ، شراب ، سگ ، خوک و مردار سبب جلب توجه نظر دانشمندان غیر مسلمان گشته است ، زیرا آنان نیز اعتراف می نمایند که اسلام در 14 قرن قبل با دید عمیق خود سلامت جسم و روان ملت ها را در نظر گرفته و امثال مسکرات را حرام نمودهاست . از این رو بتنام انگلیسی در کتاب خود می گوید: از محاسن دین م حمد(ص) این است که تمام مسکرات را حرام کرده است.
ادوارد ویلیام لین نیز می گوید: برخی حرامها در قرآن نامبرده شده که چون بشدت در اخلاق و شرائط اجتماعی مسلمانان تاثیر نکیو داشته ، باید اینجا نام برده شود ، شراب و هر گونه مسکری ممنوع گردیده به این معنی که ضررهایآن خیلی بیش از منافعش می باشد و همچنین ارنست - رنان مورخ فرانسوی می گوید: دین اسلام پیروان خویش را از بلاهای چندی از جمله شراب ، خوک و لعاب دهان سک نجات داده است.

منابع:
1-کلینی. فروع کافی، ج6: 403
2-علامه مجلسی. بحارالانوار، ج65: 164
3-غیاث‌الدین جزایری. اعجاز خوراکیها: 48
*احمد امین شیرازی. اسلام پزشک بی دارو: 14-16.