به گزارش خبرنگار ما، در این نشست که روز دوشنبه سیزدهم مهرماه در مرکز مطالعات و برنامه ریزی رسانهها برگزار شد، دکتر حسن نمکدوست، استاد دانشگاه، دکتر یونس شکرخواه، استاد دانشگاه تهران، دکتر اکبر نصراللهی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد، دکتر اردشیر زابلیزاده، رئیس دانشکده ارتباطات صدا و سیما، محمد فرنود و علی فریدونی، به عنوان عکاسان خبری و بینالمللی، افشین قالینژاد، خبرنگار آزاد و محمد سلطانیفر، مدیر دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانهها حضور داشتند.
سلطانی فر: بهشت روزنامهنگاری بحران
در ابتدای این نشست سلطانی فر به شرایط منطقه خاورمیانه- غرب آسیا و شمال آفریقا- اشاره کرد که همه روزه در بحران در قرار دارد و این شرایط، ایران را برای خبرنگاران بهشت روزنامهنگاری کرده است و گفت: بحرانهای پیشرو، نشاندهنده منطقه راهبردی است که میتوان آن را بهشت روزنامهنگاران بحران نامید. با این حال متأسفانه هنوز روزنامههای ما چهار تا هشت صفحه خود را به فتو فیچر اختصاص ندادهاند و باید گفت روزنامهنگاری بحران، گاه پشت سر روزنامهنگاری شهروندی قرار دارد.
وی سپس با بیان چند پرسش در حوزه روزنامهنگاری بحران، این پرسش را مطرح کرد که روزنامهنگاری بحران یعنی نشان دادن دست و پای قطع شده؟
نمک دوست: جهنم روزنامهنگاری بحران
در ادامه، حسن نمک دوست بر این باور است که استانداردهای روزنامهنگاری بحران رعایت نمیشود و بحران از رگ گردن به ما نزدیکتر است. حتی در تمام لحظاتی که در این نشست هستیم، چندین زلزله با عمق کم تهران را میلرزاند، اما هر آن ممکن است زلزله بزرگتری تهران را در نوردد و باز هم روزنامهنگاری بحران معنا پیدا کند. مدیر مرکز آموزش و پژوهش همشهری، تعبیر بهشت روزنامهنگاری بحران را درست و دقیق ندانست و گفت: چون هر جایی که بحران رخ میدهد، بهشتی در کار نیست و باید بین روزنامهنگاری بینالمللی، جنگ و بحران تفاوت قایل شد. موقعیتهای بحران پیش بینی نشده هستند و روزنامه نگاران ما باید هر لحظه آماده رویارویی با اتفاقات باشند. این آمادگی نباید فقط جسمی باشد، بلکه باید روحیه قوی داشت و در مواقع بحران، خبرنگار متکی به خود و بدون کمک گرفتن از نیروهای امدادی در صحنه حضور داشته باشد.
نمک دوست،خبرنگاران رادیو را آمادهتر از خبرنگاران سایر رسانههای مکتوب و آنلاین دانست، چون در مواقع بحران امکان دسترسی به رادیو بیشتر از رسانههای دیگر است و در این شرایط دیگر روزنامه، تلگرام، تلفن و اینترنت معنایی ندارد. این مدرس روزنامهنگاری به یک موضوع مهم اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین نکات در روزنامهنگاری بحران، نگه داشتن اخلاق حرفهای است و باید این را از خودمان بپرسیم، آیا ما از غمها و اندوهها برای معروف شدن استفاده میکنیم یا جلب مخاطب یا اینکه از روزنامهنگاری برای کمک به مردم در مواقع بحران استفاده میکنیم؟
شکرخواه: ما تنبل شدهایم
یونس شکرخواه دیگر سخنران نشست رسانه و بحران بود. وی گفت: یک روزنامه نگار باید در همه مواقع آمادگی کامل برای رویارویی با بحران را داشته باشد و در این مواقع، هیچ گاه اتاق خبر را نمیتوان نفی کرد. متأسفانه باید بگویم، ما روزنامهنگارها تنبل هستیم، نه میخوانیم، نه وقت میگذاریم و با توجه به ضریب اهمیت موضوع، برای آن اهمیتی قایل نیستیم. این استاد دانشگاه تهران در ادامه سه دایره فرضی را برای مواجه روزنامه نگاران با بحران مطرح کرد و افزود: در روزنامهنگاری بحران، عقبه آن اتفاق خیلی مهم است و برای نمونه، ای کاش یک رسانه به اتفاقاتی که در حج سال 66 رخ داد، میپرداخت. بنابراین گذشته آن اتفاق خیلی مهم است. در دایره دوم باید نگاه به آینده باشد و این را پرسید که این بحران به کجا خواهد رفت؟ در دایره سوم باید از خود بپرسیم که چگونه به بحران ورود یابیم؟
شکرخواه در ادامه این پرسش را هم مطرح کرد که چرا ما همه چیز را هیستیریک سازی و وقتی بحرانی رخ میدهد، مدام پمپاژ عکس میکنیم؟ بهتر است به جای هستیریک سازی- پدیدآوردن فضای همراه با تنش و عصبانیت - ، خرد را جایگزین کنیم.
نصراللهی: بحران آنجاست که پیشبینی نمیکنیم
اکبر نصراللهی استاد ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی هم تأکید کرد که رسانهها در شرایط بحرانی بسیار مهم هستند و حتی نادانترین مدیران هم میدانند که در بحران به رسانه نیاز است. وی با بیان اینکه، بحران قابل پیش بینی را پیشبینی نمیکنیم، گفت: ما حتی فکر نمیکنیم که بعد از وقوع بحران چه بحرانی رخ میدهد! در حالیکه من بحران را در این میدانم که از بحرانها به راحتی رد میشویم. در فاجعه «منا» با دو قطبیهای ایرانی-عربی و شیعه-سنی و سپس با دو قطب موافقان و مخالفان دولت مواجه شده ایم.
فرنود: اگر عکاس نیستید، ادیتور خوبی باشید
علی فرنود، عکاس سرشناس کشور، در سخنان خود در خصوص عکسهایی که به وقت بحران منتشر میشود، به چند نکته اشاره کرد. وی یادآوری کرد که در جهان، رسانهها انواع مختلف و تقسیم بندی دارند، مثلاً برای خشن ترین بحرانها یک رسانه، برای ثروتمندان یک رسانه و برای سایر عموم هم رسانه دیگری وجود دارد. به گفته این عکاس، افراد اگر عکاس خوبی نباشند، میتوانند ادیتور عکس خوبی باشند و عکسی را با گرافیک بالا منتشر کنند که خیلی هم تأثیرگذار است.
نظر شما