براساس آخرین آمار در مورد سبد غذایی ایرانیان نشان می‌دهد، سرانه مصرف شیر در کشور 91 کیلوگرم است که این سرانه در اروپا 300 کیلوگرم است.
همچنین برآورد شده، به ازای هر نفر روزانه 139 گرم لبنیات مصرف می‌شود که از این میزان فقط 28 گرم آن را شیر تشکیل می‌دهد و این در حالی است که بنا به اظهار کارشناسان این میزان باید برای هر فرد روزانه 225 تا 240 گرم باشد. کارشناسان تغذیه تصریح می‌کنند، شیر دارای بسیاری از مواد بخصوص مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، منیزیم، فسفر، سدیم، آهن و نیز سرشار از ویتامین‌هاست.
آن‌ها یادآور می‌شوند: کمبود کلسیم در کودکان سبب نرمی استخوان، کندی رشد، خرابی دندان ها و لثه می‌شود و در بزرگسالان نیز بیماری شایع پوکی استخوان، به دلیل کمبود این ماده غذایی به وجود می‌آید و مصرف دو لیوان شیر در روز می‌تواند نیاز بدن را به کلسیم در افراد بالغ تامین کند.
بااین حال باتوجه به آمارها و اظهارات کارشناسان، میزان مصرف محصولات لبنی در کشور روند کاهشی به خود گرفته و بنا به نظر مصرف کنندگان، نوسان‌های قیمت در سال‌های اخیر عامل اصلی کاهش مصرف در کشور به شمار می‌آید.
افزایش هزینه‌ها؛ کاهش مصرف لبنیات
محسنی، یکی از شهروندان در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: زمانی مواد لبنی را به صورت روزانه خرید می‌کردم، اما رفته رفته با افزایش قیمتها مقدار خریدم کم شده است.
وی تصریح می‌کند: هزینه های اصلی زندگی از اجاره خانه گرفته تا هزینه های تحصیلی فرزندانم سبب شده که با احتیاط بیشتری مایحتاج ضروری را تهیه کنم.
وی می‌گوید: همگان بر مفید بودن مصرف مواد لبنی واقفند، اما افزایش قیمت محصولات لبنی خود به خود میزان مصرف این فراورده ها را کاهش داده است.
امید به تدبیر مسؤولان
خرسندی، یکی از شهروندان که خود را بازنشسته معرفی می‌کند، اظهار می‌دارد: باتوجه به شرایط سنی که دارم ضروری است مواد لبنی بیشتری مصرف کنم، اما به دلیل گرانی محصولات لبنی میزان مصرفم کاهش یافته است.
وی می‌افزاید: لازم است مسؤولان در خصوص بازار لبنیات تدبیر ویژه ای اتخاذ کنند و با حمایت از صنایع و کارخانجات تولیدی شرایط را به گونه ای فراهم کنند تا محصول تولید شده با قیمت ارزان در اختیار مردم قرار بگیرد و افراد بیشتری از این تولیدات بهره ببرند.
وی تاکید می‌کند: استفاده محصولات لبنی از نیازهای روزانه مردم به شمار می‌آید، اما برخی از تولیدکنندگان از این نیاز مردم سوء استفاده می‌کنند و شاهد گرانفروشی، کم فروشی و دیگر تخلفات آنان در بازار هستیم.
هدفمندی که گرانی را به دنبال داشت
در همین زمینه دکتر محمد قربانی، استاد دانشگاه فردوسی در گفت و گو با خبرنگار ما می‌گوید: مصرف کنندگان مواد لبنی به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروهی که نیاز دایمی دارند، مانند کودکان و سالمندان و گروهی دیگر که مصرف کننده غیر مستمر هستند، مانند افراد بالغ و برای تأمین نیاز گروه اول باید توجه ویژه ای از سوی مسؤولان صورت بگیرد.
وی با اشاره به موضوع هدفمندی یارانه در کشور اظهار می‌دارد: پس از هدفمندی یارانه ها شاهد افزایش قیمت محصولات لبنی بودیم و در مقابل این موضوع میزان مصرف انواع لبنیات در سبد خانوارها بشدت کاهش یافت.
وی می‌گوید: در یک فرایند تحقیقی و میدانی چهار ساله در سال‌های 94-90 به این نتیجه دست پیدا کردیم که خانوارهایی که پیش از هدفمندی یارانه ها به طور مثال در هفته دو یا سه بسته شیر و دو کیلوگرم انواع محصولات لبنی مصرف می‌کردند، پس از هدفمندی یارانه ها میزان مصرف آن‌ها به یک سوم کاهش یافته است. وی تصریح می‌کند: طبق آمارهای مرکز آمار، رفتارهای مشابه خانوارها در خصوص میزان مصرف لبنیات در کشور نیز همین یافته های مورد پیمایش شده ما را تأیید می‌کند.
تحمیل هزینه های گزاف بر شبکه بهداشت
وی آثار این یافته های پژوهشی را در جامعه نگران کننده عنوان می‌کند و می‌افزاید: آثار کاهش میزان مصرف لبنیات در کشور در آینده هزینه های درمانی و پزشکی زیادی را افزون بر خانوارها بر دیگر دستگاه‌های دولت و بخصوص شبکه بهداشت تحمیل می‌کند.
وی با اشاره به رابطه میان قیمت و مصرف لبنیات می‌گوید: همیشه با افزایش قیمت مصرف کاهش می‌یابد و خانوارهای آسیب پذیر با تبعیت از این قاعده مجبورند که بر ای تأمین دیگر هزینه های زندگی مواد غذایی ارزان‌تری را جایگزین کنند.
افزایش میزان فروش، نه افزایش قیمت
وی درباره راهکارهای بهبود وضعیت مصرف مواد لبنی اظهار می‌دارد: نهادهای تصمیم گیر و مرتبط با تولید و مصرف لبنیات باید به گونه ای فضا را مهیا کنند تا صنایع لبنی برای پوشش هزینه هایشان به جای افزایش قیمت، میزان تولید و فروش محصولاتشان را در بازار افزایش دهند.
وی افزایش یارانه به بخش تولید شیر را یکی دیگر از راهکار های ترغیب مردم به مصرف لبنیات بر می‌شمارد و می‌گوید: برای کاهش هزینه های دولت در نظام سلامت افراد جامعه ضروری است که به تولیدکنندگان یارانه ای مؤثر داده شود.
نظام قیمت گذاری مناسب نیست
وی در بخش دیگری از سخنانش به نظام خرید شیر در کشور اشاره می‌کند و می‌افزاید: نظام کنونی خرید مناسب نیست؛ چون در بحث قیمت گذاری، میزان چربی موجود در شیر مورد توجه واقع می‌شود، اما شیر دارای مواد مفید دیگری مثل انواع ویتامین‌هاست و لازم است هنگام قیمت گذاری به میزان وجود این مواد در شیر نیز توجه شود.
وی می‌گوید: توجه به دیگر مواد موجود در شیر، تولید کنندگان را ترغیب خواهد کرد تا شیر با کیفیت بهتری را تحویل بازار دهند و همین امر بر کیفیت محصولات لبنی در کشور می‌افزاید.
خرید مواد لبنی در اولویت‌های بعدی
وی درباره تأثیر فرهنگ بر مصرف شیر می‌گوید: در جامعه در چند سال گذشته در خصوص مفید بودن مصرف این فراورده اطلاع رسانی شده و تمامی افراد جامعه به این موضوع واقفند. وی تصریح می‌کند: شرایط اقتصادی جامعه به گونه ای است که خانوارها تلاش می‌کنند که برای تأمین نیازهای خود با توجه به شرایط و محدودیت‌های درآمدی خرید کنند و اولویت‌هایی برای خود در نظر بگیرند که در این میان مواد لبنی در اولویت‌های بعدی خرید آنان قرار دارد.
وی می‌افزاید: از سوی دیگر در چنین شرایطی صنایع لبنی چون با مشکل کاهش میزان فروش مواجه شده اند و برای جبران هزینه های خود رو به افزایش قیمت و در برخی از موارد به کم فروشی رو آورده اند که این رفتار، رفتاری منطقی نیست و در درازمدت به ضرر صنایع خواهد بود.
تدبیری برای حفظ سلامت جامعه
با این حال انتظار می‌رود، مسؤولان با توجه به شرایط موجود اقدام‌ها و تدابیری را به کار بگیرند که از یک سو سلامت افراد جامعه بیش از این در معرض خطر قرار نگیرد و از سوی دیگر در راستای حمایت از صنایع و تولیدکنندگان شیر و فراوردهای لبنی تصمیم گیری‌های منطقی صورت بگیرد تا در آینده خانوارها مجبور نباشند هزینه های بیشتری برای سلامت خود پرداخت کنند.
نظر شما