واقعیت این است که اگر تا پیش از این بانکها خزانه خود را روی تولید 3 قفله کرده بودند، اما پس از اختلاس بزرگ وضعیت به گونه ای دشوار شده که می توان گفت بانکها خزانه خود را به روی تولید و فعالان اقتصادی شش قفله کرده اند.شواهد نشان می دهد که این امر تنگنای شدید نقدینگی و نیز خالی بودن ظرفیتهای تولید را برای فعالان اقتصادی به ارمغان آورده است.

انتقاد تند فعالان اقتصادی

بانکها که در سالهای اخیر همواره با انتقادهای تند بخش خصوصی به دلیل تزریق قطره ای اعتبار مواجه بوده و هستند، در نتیجه فشارهای روانی ناشی از فساد اخیر، جریان ارایه منابع مالی به بخشهای تولیدی را تنگ تر کرده اند. این در حالی است که به گفته کارشناسان استمرار قحطی نقدینگی دیر یا زود آثار نامیمون خود را بر شاخص های کلان اقتصادی خواهد داشت .این موضوع تاکنون علاوه بر گلایه های تشکلهای اقتصادی بویژه اتاق بازرگانی که پارلمان بخش خصوصی به شمار می آید، انتقاد مجلسی ها و مسؤولان ارشد کشور را هم به همراه داشته است.
در این باره غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار داشته است: در حال حاضر بانکها در شرایطی قرار دارند که به طور طبیعی وارد رفتار انقباضی می شوند، اما امیدواریم بزودی دستگاه قضایی پرونده اختلاس را نهایی کند تا بانکها با فراغ بال بیشتری کار خود را انجام دهند.

ظرفیتهای خالی تولید

از سوی دیگر، یکی از مشکلاتی که این روزها واحدهای تولیدی با آن دست و پنجه نرم می کنند، خالی بودن ظرفیت تولید است که علاوه بر کاهش سودآوری و تهدید فرصتهای شغلی، چالش های متعددی را برای این بخش ایجاد کرده است.زیرا مطالعات انجام شده نشان می دهد، در حال حاضر ظرفیت تولید بین 30 تا 50درصد در بخشهای گوناگون خالی است.
این در حالی است که در بند28 قانون بودجه امسال، تأکید شده که سیستم بانکی باید به حمایت از تولید بیاید و روند دسترسی واحدهای تولیدی به منابع بانکی را تسهیل کند، اما هم اکنون که از میانه سال گذر کرده ایم، ارزیابی عملکرد بانکها نشانگر این است که تنها چند بانک محدود این رویه را پیگیری کرده اند.
این اتفاقها در حالی روی می دهد که مجلس چند روز قبل وزارت اقتصاد را موظف کرد تا با همکاری دستگاه های اجرایی و نهادهای بین المللی جایگاه ایران در رتبه بندی های جهانی کسب و کار را بهبود بخشد.

رونق بازار بانکها با جذاب شدن نرخ سود
اما در چند روز گذشته با اتفاقهای اخیر بازار طلا و ارز که به افزایش قابل توجه نرخ سود بانکی و اوراق مشارکت منجر شد، شنیده ها حاکی است قلک بانکها پر از پول نقدینگی سرگردان شده و همین امر بستر مناسبی را برای تزریق دوباره پول به بخش مولد جامعه فراهم کرده است.
از سوی دیگر پس از انتقادهای گسترده فعالان اقتصادی دیروز سرانجام مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی از شکسته شدن قفل تسهیلات دهی بانکها با اجرای بسته جدید نظام بانکی کشور خبر داد و گفت: منابع جدیدی که با شیوه جدید بانک مرکزی وارد بانکها می شود، ماندگار است.
سیدعلی اصغر میرمحمد صادقی در گفتگویی با مهر اعلام کرد: با اجرای بسته جدید بانک مرکزی و نرخهای جدید، قفل تسهیلات دهی بانکها شکسته می شود، بویژه با برنامه بانک مرکزی برای جمع آوری نقدینگی، منابع بیشتری به سمت بانکها جذب خواهد شد.
مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی افزود: با توجه به اینکه نرخ تسهیلات تغییر کرده است، بانکها برای تسهیلات دهی بیشتر راغب می شوند و این موضوع شامل تسهیلات خرد و کلان می شود.
وی با بیان اینکه افزایش منابع بانکی به افزایش تسهیلات دهی منجر خواهد شد، عنوان کرد: ولی به هر حال بانکها با توجه به منابع و مصارف خود اقدام به تسهیلات دهی می کنند.
این مقام مسؤول در بانک مرکزی در مورد اینکه بانکها در ابتدا و انتهای هر سال برای مدتی تسهیلات دهی را متوقف می کنند، اظهار داشت: بانکها باید به گونه ای رفتار و منابع را مدیریت کنند که بتوانند در طول سال تسهیلات دهی داشته باشند.میرمحمد صادقی عنوان کرد: اینکه منابع بانکها در 3ماه اول و 3ماه پایانی سال یعنی مدت زمان 6ماه تسهیلات دهی خود را قفل کنند، بانک مرکزی چنین اعتقادی ندارد.
مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی اضافه کرد: بانکها در برخی برهه های زمانی با کمبود منابع مواجه می شوند، ولی با توجه به ابلاغ بسته جدید بانک مرکزی با شرایط جدید امید است که یک رونق خاصی در زمینه تسهیلات دهی بانکها ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: این رونق از هم اکنون با برنامه ریزی برای جذب منابع به سمت بانکها آغاز شده است و این منابعی که وارد بانکها می شود، ماندگار است.
در همین حال وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در پاسخ به پرسشی مبنی بر انقباضی شدن ارایه تسهیلات پس از اخلال مالی گفت: بانکها پس از اخلال مالی برای ارایه تسهیلات محتاط تر شده اند.وی افزود: مقررات گشایش اعتبار داخلی نقایصی داشت که شورای پول و اعتبار در صدد رفع این مشکل برآمد.