در طی هفته گذشته در نقطه ای از کشور عزیزمان، همایش بین المللی سربداران طی روزهای 26 و 27 آذر ماه با حضور جناب آقای جنتی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی که فردی کوشا و به حق از افرادی می باشد که همواره میدان را برای حضور جوانان و شایسته دانستن آنان در عرصه های علمی و پژوهشی کشور فراهم نموده است، در حالی کار خود را آغاز کرد که گویی سایر مسئولین به دور از چشمِ این وزیرِ کارآمد و نکته سنج، از لحظه آغاز، تنها میهمانان خارجی را کانون توجه و محقیین جوان و کوشای داخلی حکم ارکان درجه 3 و 4 را داشتند. بر این اساس به بررسی معضلات این همایش طی صحبتهایی با حاضرین پرداخته شده است، شاید بیان گوشه ای از این مطالب تجربه ای باشد برای عدم تکرار خطاهایی از این دست.

یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد که از شهر سیستان و بلوچستان برای سخنرانی در این همایش حضور یافته بود ضمن اشاره به عدم امکانات مورد نیاز در شهر خود و صرف وقتِ چندین ماهِ برای تدوین مقاله خود بیان می دارد: متاسفانه از نخستین لحظه پذیرش اجحافات مشهود بود. به عنوان مثال، میهمانان خارجی که بعضا نیز به صورت نمادی دعوت و شاید اطلاعات تخصصی به مانند یک محقق و اساتید حاذق ایرانی در حوزه بحث نداشته در بهترین مکان اسکان داده و من که بعنوان سخنران همایش بوده ام پس از ساعتها معطلی در بخش پذیرش در هوایی بسیار سرد و عدم ارائه وعده غذایی شام، راهیِ مکانی گردیده و در اتاقی سه نفره اسکان یافتم. این در حالی بود که من نفر چهارمِ این اطاق و شب را تا صبح با گرسنگی تمام تا صبح بر روی زمین گذراندم اما بر اساس شواهد امر دوستان خارجی با ظرف های میوه پس از شام پذیرایی و بر روی تخت و مکانی آسوده شب را بسر رساندند.

وی در ادامه می گوید: متاسفانه در روز همایش بدلیل بیماری والدینم و نیز نبود وسیله برای بازگشت به شهر خود خواهان گواهی ارائه مقاله خود گردیده و راهیِ صحبت با مسئول این امر شدم که وی پس از ملاقات با من، با دست بر روی سینه من کوبیده و بیان داشته است که من وقت صحبت با تو را ندارم، میهمانان خارجی ام را باید پذیرایی کنم و مشکلت را خودت باید حل کنی و بعبارتی دیگر بیماری والدین و نبود وسیله بازگشتت برای ما اهمیتی ندارد. این در حالی است که گروهی از محققین داخلی شاهد این امر بوده اند که تمامی بلیط های رفت و برگشت میهمانان خارجی از قبل رزرو و با لحنی بسیار صمیمانه و آکنده از لطف با آنان صحبت میشده است.

یکی دیگر از محققین جوان این همایش که تنها 25 سال سن دارد می گوید: خیلی جالب است که من با این سن اندک مقاله ای را نوشته ام که جوازِ سخنرانی گرفته و از نظر محتوایی و علمی مقاله ام با مقاله یک پرفسور خارجی دعوت شده برابری می کند، اما تبعیض در شیوه برخورد مسئولین موج می زند. اگر قرار بود فقط میهانان خارجی باشند، چرا دیگر ما را دعوت کرده و حال اینگونه برخورد می کنند. وی که بغض گلویش را گرفته بود، گفت: این رسمش نیست، من به این مرز و خاک علاقه دارم، پدر من در راه این سرزمین جنگیده است تا ما بتوانیم در آن به بهترین نقاط علمی برسیم و شکوفا شویم، اما حالا این نحوه برخورد با یک جوان محقق و جویا به والله صحیح نیست. وی که تا قبل از ورود به این محفل علمی عاشق کیان و سرزمین خود بود، در ادامه صحبت بیان داشت: من با تمام وجود عاشق این سرزمینم ولی پس از اینکه مدرک کارشناسی ارشد خود را بگیرم از ایران برای همیشه می روم. چراکه تحمل اینگونه برخوردها را نخواهم داشت.

یکی دیگر از محققین که پس از گفتوگو با او دریافتم در کارنامه علمی خود تالیف 8 جلد کتاب، 5 مقاله علمی پژوهشی و حضور در بیش از 50 همایش داخلی و خارجی را داشته و تنها 26 سال سن دارد و به عینه نخبه ای محض محسوب می گردد گفت: من شهرهای زیادی سفر کرده ام و در همایش های گوناگونی حضور داشته ام و متاسفانه هرگاه پسوندِ بین المللی به میان می آید، محقق جوان و مستعد داخلی می شود گوشت قربانی.

وی که بنظر فردی جوان ولی با کوله باری از تجربه بنظر می آمد ادامه داد: متاسفانه در این همایش شاهد هستیم که گویا شان افراد تنها به پسوند خارجی بودن آنان است که این امر متضاد بر سندهای راهبردی کشور است. نیاز امروز جامعه بنا به تاکیدات پیوسته مقام معظم رهبری، بها و میدان دادن به جوانان است و الا تحقیر جوانان پژوهشگر ایرانی به بهای پذیرایی تمام و کمال از میهمانان خارجی هیچ گره ای از مشگلات علمی جامعه حل نکرده و تنها بودجه ها حرام می شود و ثمره آن سرخوردگی محقین جوانِ داخلی و سفرهای بی بازگشت آنان به کشورهای اروپایی خواهد بود.

بر این اساس صاحب این نوشتار طی تماس با یکی از مسئولین این همایش خواهان بررسی یکی از مشکلات پژوهشگران در زمینه وضعیت مقاله خود گردید اما این فرد با این بیان که لطفا دیگر تماس نگیرید و شاید در ماههای آینده پاسخگوی شما باشم، تلفن را قطع و دیگر نیز پاسخگو نبود.

پس از شنیدن دردِ دلهای بسیاری از محققین و برخورد این استاد گرامی در راستای پاسخگویی به دغدغه های محققین که با مشکلاتی مشابه رو برو بودن و از تبعیض های قایل شده و هزینه های تجملاتی برای آقایان دعوت شده از آن سوی مرزها گله مند بودند، پس از اندکی تامل بوضوح این مسئله مکشوف گردید که براستی چرا به جوانان مستعد داخلی بها داده نمی شود؟ مگر آرمانهای انقلاب و امام راحل و مقام معظم رهبری غیر از این بوده است که برای برپا ماندن ایران در بعد علمی، تنها این جوانان هستند که می توانند بارِ آن را بدوش گیرند؟ چنانکه حضرت آیت الله خامنه ای با نگاهی ژرف و عالمانه در کلامی گوهربار و گرانسنگ بیان داشته اند: جوان درهر جامعه و کشوری، محور حرکت است. اگر حرکت انقلابی و قیام سیاسی باشد، جوانان جلوتر از دیگران در صحنه اند. اگر حرکت سازندگی یا حرکت فرهنگی باشد، باز جوانان جلوتر از دیگران اند و دست آن ها کارآمدتر از دست دیگران است. حتی در حرکت انبیای الهی هم – از جمله حرکت صدر اسلام – محور حرکت و مرکز تلاش و تحرک جوانان بودند.

 بر این اساس براستی باید مسئولین ذی ربط، تعمقی ژرف در نحوه رفتار خود نمایند. چراکه کوچِ هر یک از محققین و پژوهشگران جوانِ ایران، حکمِ از دست دادن یکی از ذخائر علمی و ثمره آن رکود و وابستگی به بیگانه است، امری که هیچگاه با آرمانهای نظام جمهوری اسلامی سازگاری نداشته و ندارد. از این رو شایسته است تا شورایی نظارتی بر برگزاری این قبیل همایش های بین المللی نظارت داشته باشند تا مبادا گروهی از مسئولین -خواه عمدی و خواه غیر عمد-  حب به میهن و وطن را در درون دلِ جوانان مملو از عشق به کشورِ خویش نخشکانند.