به گزارش قدس آنلاین به نقل از مشرق، در دو دهه گذشته محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک (تراریخته) در چند نوع ذرت، سویا، کانولا و پنبه به بازار جهانی وارد شده که درمجموع ٩٩ درصد مساحت زیر کشت این نوع محصولات در جهان است. تقریبا صددرصد این محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک دارای ویژگی مقاومت در برابر حشره یا علف‌کش هستند.
در دو دهه گذشته فقط ١٠ کشور در جهان، ٩٨ درصد مساحت زیر کشت این محصولات و سه کشور آمریکا، آرژانتین و برزیل ٧٧ درصد از کل این مساحت را در خود جای دادهاند. محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک تقریبا روی ١١ درصد از کل زمین‌های قابل کشت در جهان و با کمتر از یک‌درصد از کل کشاورزان جهان کشت شده است. در این دو دهه شواهد و مطالعات زیادی در زمینه اثرات محیط‌زیستی و سلامت محصولات کشاورزی دست‌کاری‌شده ژنتیک انجام شده که درمجموع منجر به تصمیم ٣٨ دولت در جهان، در نکاشتن این محصولات و استفاده محدود از این محصولات در کشورشان شده است.
در قوانین اتحادیه اروپا محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک این‌چنین تعریف شده‌اند: «ماده ژنتیکی به روشی تغییر داده شده است که به‌طور طبیعی، با آمیزش یا ترکیب طبیعی اتفاق نمی‌افتد». در پروتکل «کارتاهنا» در ایمنی‌زیستی که تفاهم‌نامه بین‌المللی است و ١٧٠ کشور جهان ازجمله دولت جمهوری اسلامی ایران آن را امضا کرده، حفاظت از تنوع زیستی در برابر تکنولوژی‌هایی که می‌توانند منتهی به دست‌کاری ژنتیکی گیاهان شوند، آمده است: «محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک با آمیزش طبیعی متفاوت است» و ارزیابی ایمنی باید بر هر موجود زیستی دست‌کاری‌شده ژنتیک که قرار است در غذا از آن استفاده شود یا در محیط‌زیست رها شود، انجام پذیرد. از آنجا که کاشت ژنی دست‌کاری‌شده از زمان ورود به سلول گیاهی می‌تواند در هر نقطه از ژنوم سلول گیاهی میزبان قرار گیرد که در آنجا ژن‌های سلولی فعال هستند، بنابراین احتمال بالایی وجود دارد که اختلال در فعالیت‌های بیوشیمیایی و سلول گیاهی میزبان ایجاد شود.
آزمایش‌کردن این نوع اختلالات و ارزیابی دقیق این تغییرات با روشهای کنونی، ارزیابی ایمنی را قریب به غیرممکن می‌کند. مطالعات روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است ذرت دست‌کاری‌شده مونسانتو در دو سال باعث صدمه به کبد، کلیه و اختلال در فعالیت غده هیپوفیز و قطع فعالیت هورمون می‌شود. ذرت دست‌کاری‌شده Bt در سه ماه باعث ایجاد تفاوت در وزن، ارگان‌های بدن و بیوشیمی خون و باروری در مقایسه با ذرت غیردست‌کاری‌شده طبیعی شده‌اند.
مطالعات دیگری تأثیرات منفی محصولات گوناگون دست‌کاری‌شده ژنتیک در حیواناتی مانند موش، خوک، گوسفند و ماهی را نشان دادهاند و اندام‌های تأثیریافته در معده، پاسخ ایمنی و عکس‌العمل آلرژیک، اختلال ایمنی، التهاب معده، سمیت در کبد و کلیه، کبد بزرگ‌شده، اختلال در سیستم گوارش و تغییرات در کبد و پانکراس، رشد بیش از اندازه در لایه سلولی روده، اختلال در روده‌ها، تغییرات در بیوشیمی خون و فلور باکتری روده و پاسخ ایمنی، تغییر در فلور باکتری روده و وزن ارگانها، اختلال گوارشی و جذب مواد غذایی گزارش شده است.از مهمترین خطرات اصلی محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک در محیط زیست، پتانسیل عظیم در ایجاد اخلال در تنوع زیستی گونه‌ها، فرار ژنی و تخریب ذخایر ژنتیکی و سرعت‌بخشیدن به فرسایش ژنتیکی در کشور‌هایی است که این محصولات را کاشت می‌کنند. با وجودی که هم‌اکنون محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیکی در ایران کاشت نمی‌شود، اما کشور ایران سالانه میلیون‌ها تن از این محصولات را از کشور‌های برزیل و آرژانتین وارد کرده و به مصرف انسانی و دامی (که درنهایت توسط مردم مصرف می‌شوند)، می‌رسد.
در قوانین اتحادیه اروپا محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک این‌چنین تعریف شده‌اند: «ماده ژنتیکی به روشی تغییر داده شده است که به‌طور طبیعی، با آمیزش یا ترکیب طبیعی اتفاق نمی‌افتد». در پروتکل «کارتاهنا» در ایمنی‌زیستی که تفاهم‌نامه بین‌المللی است و ١٧٠ کشور جهان ازجمله دولت جمهوری اسلامی ایران آن را امضا کرده، حفاظت از تنوع زیستی در برابر تکنولوژی‌هایی که می‌توانند منتهی به دست‌کاری ژنتیکی گیاهان شوند، آمده است: «محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک با آمیزش طبیعی متفاوت است» و ارزیابی ایمنی باید بر هر موجود زیستی دست‌کاری‌شده ژنتیک که قرار است در غذا از آن استفاده شود یا در محیط‌زیست رها شود، انجام پذیرد. از آنجا که کاشت ژنی دست‌کاری‌شده از زمان ورود به سلول گیاهی می‌تواند در هر نقطه از ژنوم سلول گیاهی میزبان قرار گیرد که در آنجا ژن‌های سلولی فعال هستند، بنابراین احتمال بالایی وجود دارد که اختلال در فعالیت‌های بیوشیمیایی و سلول گیاهی میزبان ایجاد شود.
آزمایش‌کردن این نوع اختلالات و ارزیابی دقیق این تغییرات با روشهای کنونی، ارزیابی ایمنی را قریب به غیرممکن می‌کند. مطالعات روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است ذرت دست‌کاری‌شده مونسانتو در دو سال باعث صدمه به کبد، کلیه و اختلال در فعالیت غده هیپوفیز و قطع فعالیت هورمون می‌شود. ذرت دست‌کاری‌شده Bt در سه ماه باعث ایجاد تفاوت در وزن، ارگان‌های بدن و بیوشیمی خون و باروری در مقایسه با ذرت غیردست‌کاری‌شده طبیعی شده‌اند.
مطالعات دیگری تأثیرات منفی محصولات گوناگون دست‌کاری‌شده ژنتیک در حیواناتی مانند موش، خوک، گوسفند و ماهی را نشان دادهاند و اندام‌های تأثیریافته در معده، پاسخ ایمنی و عکس‌العمل آلرژیک، اختلال ایمنی، التهاب معده، سمیت در کبد و کلیه، کبد بزرگ‌شده، اختلال در سیستم گوارش و تغییرات در کبد و پانکراس، رشد بیش از اندازه در لایه سلولی روده، اختلال در روده‌ها، تغییرات در بیوشیمی خون و فلور باکتری روده و پاسخ ایمنی، تغییر در فلور باکتری روده و وزن ارگانها، اختلال گوارشی و جذب مواد غذایی گزارش شده است.از مهمترین خطرات اصلی محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیک در محیط زیست، پتانسیل عظیم در ایجاد اخلال در تنوع زیستی گونه‌ها، فرار ژنی و تخریب ذخایر ژنتیکی و سرعت‌بخشیدن به فرسایش ژنتیکی در کشور‌هایی است که این محصولات را کاشت می‌کنند. با وجودی که هم‌اکنون محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیکی در ایران کاشت نمی‌شود، اما کشور ایران سالانه میلیون‌ها تن از این محصولات را از کشور‌های برزیل و آرژانتین وارد کرده و به مصرف انسانی و دامی (که درنهایت توسط مردم مصرف می‌شوند)، می‌رسد.
نظر شما