شواهد و مستندات دهه اخیر تأیید می‌کند، اتکای اقتصاد به نفت، پر از فراز و نشیب‌های استرس زا و شوک آور برای کشور است که اگر با اهرم  تحریم هم نوازش شود، این دردسرها مضاعف و فشار بر پیکر داد و ستدهای داخلی ایران افزون تر می‌شود.
رخدادهای سیاسی در اوپک و حوزه انرژی در کشورهای پیشرفته به گونه ای است که وابسته ترین کشورها از این حیث را هم به تجدید نظر وا داشته و حتی شیوخ عرب نیز در پی تبدیل سرمایه‌های خود به فرصت‌های بهتر برای کسب درآمد هستند. در این میان، ایران که کشوری با نیروی انسانی خلاق و استعدادهای قابل تحسین است، قطعا برای ترسیم افق مطلوب در اقتصاد و پاسخ به منویات رهبری درباره اقتصاد مقاومتی چاره ای جز تجدید نظر در شیوه‌های سنتی درآمد زایی ندارد.
هم اکنون صادرات غیر نفتی ایران بیشتر روی اقلام کشاورزی و تولیدات سنتی مانند فرش تمرکز دارد که رقابتی شدن آن‌ها و مشابه سازی چینی، این عرصه را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
نگاهی به آمارها از سهم 6/1 درصدی ایران از درآمدهای خدمات فنی و مهندسی در جهان حکایت دارد که با اندکی حمایت می‌توان آن را بشدت ارتقا داد.
با مهدی پازوکی اقتصاد دان و مشاور سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در این باره  گفت وگو می‌کنیم. وی یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران را نیروی تحصیلکرده و ارزان بودن نیروی کار نسبت به بازارهای بین‌المللی عنوان کرده و می‌افزاید: صادرات خدمات فنی و مهندسی با توجه به سطح دانش جوانان ایرانی زمینه خوبی برای ارز آوری فراهم می‌کند.
به گفته وی، موقعیت ممتاز جغرافیایی کشور ما و قرار گرفتن در نقطه ای که بازار 350 میلیون نفری اکو و کشورهای مسلمان خاورمیانه قرار گرفته اند، شرایطی را پدید آورده است که اگر از آن بهره نگیرد، قطعا با ضررهای هنگفت مواجه و فرصت سوزی فراوانی خواهد داشت.
وی معتقد است، اگر در چشم انداز پیش رو، سیاست ناگزیر فاصله از نفت و جایگزینی درآمدهای غیرنفتی تقویت نشود، بدون شک خدمات فنی و مهندسی ایران با مهارت کامل در بخش نفت و گاز، پتروشیمی، احداث سد، مسکن، راه و ارایه خدمات نرم افزاری می‌تواند بسیار پر رنگ باشد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران که خیلی کشورها از آن بی بهره هستند سطح دانش فنی و سواد نیروی انسانی جوانان کشور است، می‌افزاید: با توجه به اینکه شرکت‌های مهندسان مشاور و پیمانکاران قوی داریم، می‌توانند در کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای میانه یک زمینه خوب برای اشتغال و درآمد ملی فراهم کنند و بر رشد اقتصادی کشور نیز تأثیر بسزایی بگذارند، البته به شرط اینکه عملکرد آن‌ها نظام‌مند باشد.
این استاد دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی با تأکید براینکه شرکت‌های فنی و مهندسی در دوران پساتحریم هر چه با شرکت‌های خارجی و بزرگ چند ملیتی مشارکت کنند می‌توانند زمینه ساز انتقال فناوری به داخل شوند، می‌افزاید: مشارکت در مناقصه‌های بین المللی خانه سازی، دخالت در پروژه مخابرات در کشورهای فقیر و در حال توسعه، همراهی با کشورهای ثروتمند فاقد توان فنی برای تقویت زیر ساخت‌ها از مؤلفه‌هایی است که از متخصصان ایرانی بر می‌آید و در نهایت این همکاری به نفع اقتصاد ملی خواهد بود.
پازوکی با بیان اینکه دولت باید از شرکت‌های فنی و مهندسی حمایت کند و سفارتخانه‌های ما نیز باید از حقوق آن‌ها دفاع کرده و راهبری لازم را داشته باشند، می‌افزاید: اگر این اتفاق از سوی دولت از طریق ارایه اطلاعات لازم، حمایت بیمه ای و تسهیلات بانکی حمایت شود، ریل امن و پایداری برای تأمین درآمد ارزی و تزریق آن به اقتصاد کشور فراهم می‌شود و به موازات آن نیروی کار داخلی از روزنه‌های بین المللی برای اشتغال بهره می‌برد.
در عین حال رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران با انتقاد از مسؤولان وزارت صنعت عنوان می‌کند  که حوزه صادرات خدمات فنی مهندسی  به عنوان یکی از مهم ترین فرصت‌های ما با بی توجهی دولتمردان در حال از دست رفتن است.
یحیی آل اسحاق می‌گوید، کف صادرات فنی و مهندسی ما در بازارعراق سالانه 6 میلیارد دلار است، اما اکنون بروکراسی‌های اداری و ضمانت‌نامه‌های لازم که دولت برای بخش خصوصی تعیین کرده، اجازه این کار را به ما نمی‌دهد و متأسفانه ما هنوز نتوانسته ایم ضمانت‌نامه‌های فعالان حوزه فنی مهندسی را تضمین کرده و ضمانتی برای ریسکی که می‌کنند، ارایه دهیم.
دکتر سعید ملک الساداتی، عضو هیأت علمی و استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی در گفت وگو با خبرنگار ما با اشاره به کاهش صادرات غیر نفتی و وابستگی اقتصاد کشور  به درآمدهای نفتی می‌گوید: برای رشد اقتصادی  و مقاوم سازی آن نیازمند این هستیم که در سبد تولید کالا و خدمات تنوع ایجاد  کرده و بازارهای هدف را نیز گسترده تر کنیم.
به گفته وی، نگاهی به اشتراکات ایران با افغانستان که نیازمند تأسیسات برق رسانی، آبرسانی، نیازهای شدید ساختمان سازی، توسعه راه‌ها و سایر زیر ساخت‌های آسیب دیده جنگ 40 ساله است، نشان می‌دهد با یک ساعت پرواز می‌توان از هزار میلیارد دلار ظرفیت نوسازی در این کشور بهره برد.
کمی آن سوتر یعنی در تاجیکستان که ایران مسبوق به سابقه است نیز دست‌ها گشوده است تا با همزبانان تعامل و از ورود آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها که با فناوری خود، استعمار را هم می‌آورند، جلوگیری کنند. این امکان در سایر کشورهای همسایه شمالی و غربی از عراق تا سوریه و یمن  نیز وجود دارد، اما هم اکنون دلارهای سرگردان از راه می‌رسند و طعمه سوداگران قدیمی و چشم آبی‌های در کمین می‌شوند.
ملک الساداتی می‌افزاید: هم اکنون به خاطر بحرانی بودن روابط ترکیه با روسیه، حجم تجارت ترکیه کاهش پیدا کرده و به دنبال  بازار جایگزینی برای جبران این خسارت‌ها می‌گردد و هم اکنون به عنوان رقیب ما در بازارهای عراق و افغانستان محسوب می‌شود.
وی تصریح می‌کند: باید با دور اندیشی و برنامه ریزی، موقعیت کشور ترکیه را تحلیل کنیم تا بتوانیم  ضمن توسعه، بازارهای هدف خویش را هم حفظ کنیم.