به گزارش قدس آنلاین به نقل از راه دانا، فضای مجازی یکی از دغدغه های مهم رهبری محسوب می شود که بارها در بیاناتشان به آن اشاره کرده اند از جمله فرمودند  «اهمیت فضای مجازی به‌اندازه انقلاب اسلامی است.»

 با توجه به اهمیت این حوزه گفتگویی ترتیب داده ایم با یک فعال عرصه مجازی که از استادان دانشگاه فرهنگیان واز اعضای جمعیت  بانوان فرهیخته  استان هستند.

 پایگاه خبری فاروج، لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید در چه حوزه ای فعالیت می کنید؟

فریده شفیعی ثانی هستم عضو جعیت بانوان فرهیخته استان خراسان شمالی که مسئولیت کارگروه شبکه های اجتماعی جمعیت بانوان را بر عهده دارم و از سال 86 هم در فضای مجازی فعالیت مستمر دارم و وبلاگ نویسی هم می کنم.

پایگاه خبری فاروج: تعریفی از فضای مجازی و همچنین میزان تأثیرگذاری آن داشته باشید؟

 فریده شفیعی ثانی گفت: قبل از تعریف فضای مجازی لازم است اشاره ای داشته باشم به سخنان مقام معظم رهبری در این رابطه ، یکی از دغدغه‌های جدی رهبر معظم انقلاب در شرایط فعلی انقلاب اسلامی موضوع فضای مجازی است. ایشان در این زمینه می‌فرمایند: «اهمیت فضای مجازی به‌اندازه انقلاب اسلامی است.» ایشان در بیانات خود در دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی از فضای مجازی به‌عنوان قدرت نرم یاد کردند که دارای اثرگذاری بسیار بالا در عرصه‌های مختلف اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، سبک زندگی، ایمان، اعتقادات دینی و اخلاقیات است. (دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی،۱۶/۶/۱۳۹۴) این دو بیان رهبری به‌خوبی اهمیت و شمول فضای مجازی را در عرصه حیات امروز زندگی بشر نشان می‌دهد، اینکه اهمیت فضای مجازی به‌اندازه انقلاب اسلامی است، بیانگر حوزه اثرگذاری بسیار جدی این فضا بر عرصه حیات بشری است.

ظهور انقلاب اسلامی ایران را باید نقطه عطفی در تاریخ جهان دانست. این انقلاب در دورانی به پیروزی رسید که دو تفکر حاکم بر جهان آن روز، لیبرال‌سرمایه‌داری و مارکسیسم، دین را بر اساس مبانی خود از عرصه حیات اجتماعی بشر و به‌خصوص از عرصه حاکمیت کنار گذاشته بودند. در چنین شرایطی در بحبوحه نزاع میان این دو تفکر، انقلاب اسلامی ایران به رهبری یک مرجع برجسته شیعی، امام خمینی (ره) به پیروزی رسید. در واقع انقلاب اسلامی ایران بستر بازگشت دین به تمامی عرصه‌های حیات انسانی را فراهم آورد و در این چهارچوب به‌نوعی تمامی عرصه‌های حیات بشر را تحت تأثیر قرار داد.امروز هم فضای مجازی به‌صورت جدی تمام ابعاد زندگی و حیات بشری را در برگرفته است و بسترساز تحولات اساسی در زندگی انسان شده است.

تعریفی که از فضای فضای مجازی می توان ارائه داد عبارت است از محیط الکترونیکی واقعی که ارتباطات انسانی به شیوه ای سریع، فراتر از مرزهای جغرافیایی و یا ابزار خاص خود در آن زنده و مستقیم روی می دهد. فضای مجازی را می توان برای توصیف تمام انواع منابع اطلاعاتی موجود شده از طریق شبکه های رایانه ای به کار برد.

 پایگاه خبری فاروج، ویژگی های فضای مجازی را هم اشاره بفرمایید؟

عضو جمعیت بانوان فرهیخته استان خراسان شمالی ، فرامکانی و فرا زمانی بودن، دستیابی آسان به آخرین اطلاعات، جذابیت و تنوع، آزادی اطلاعات و ارتباطات وتعاملی بودن آن را از ویژگی های فضای مجازی برشمرد وگفت: فضای سایبر محیطی برای فعالیت‌های اجتماعی است و  مهمترین ویژگی این فضا، استقلال از زمان و مکان است.

چناچه بخواهیم به آخرین مقاله،کتاب و یا هر خبر دیگری که در هر زمینه ای در سطح جهان منتشر شده  دست یابیم ساده ترین راه و سریع ترین  راه ممکن استفاده از فضای مجازی است،  رسانه ها از فیلم و عکس، متن و یا هر هنر دیگری برای جذاب کردن خود به کار می برندو این ابزارها در فضای سایبر قابل دستیابی می باشند ،معنای واقعی آزادی اطلاعات و ارتباطات،در فضای سایبر محقق شده است از این رو ما هر نوع  اطلاعاتی را که بخواهیم بدون هیچ گونه محدودیت می توانیم به آن دسترسی پیدا کنیم ، دیگر رسانه ها تا حدی از این ویژگی آزادی ارتباطی و اطلاعی برخوردار نیستند و همواره یک سری محدودیت هایی بر آنها حاکم می باشد وبلاخره اینکه، فضای مجازی  یک رسانه دو طرفه است؛ به این معنا که هم تولیدکننده متن در این فضا و هم مصرف کننده آن در ادامه امر تولید با یکدیگر در ارتباط هستند و از هم تأثیر می پذیرند.

 تعاملی بودن این فرصت را برای کاربران فضای مجازی فراهم می کند تا در برخورد با فضای مجازی فرصت دخالت آرا و نظرات خود را دائما داشته و از نظرات دیگران نیز مطلع شوند

در ایران هم استفاده از فضای مجازی امروزه بسیار زیاد شده است با وجود آنکه در ایران یکسری محدودیت ها بر استفاده از این فضا حاکم هست اما تعداد کاربران استفاده از فضای مجازی و توانایی های آن زیاد  است و می توان گفت که فضای مجازی و استفاده از ان به بخشی از زندگی روزمره ی مردم جهان تبدیل شده است و نقشی مؤثر و پر رنگی در زندگی آنها ایفا می کند و امروزه نمی توان تأثیرات آن را نادیده گرفت.

 پایگاه خبری فاروج: تعریفی هم از شبکه های اجتماعی داشته باشید؟

 شفیعی ثانی گفت:  شبکه‌های اجتماعی اینترنتی پایگاه یا مجموعه پایگاه‌هایی هستند که امکانی فراهم می‌آورد تا کاربران بتوانند علاقه‌مندی‌ها، افکار و فعالیت‌های خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و دیگران هم این افکار و فعالیت‌ها را با آنان سهیم شوند. یک شبکه اجتماعی، مجموعه­ای از سرویس­های مبتی بر وب است که این امکان را برای اشخاص فراهم می‌آورد که توصیفات عمومی یا خصوصی برای خود ایجاد کنند، یا با دیگر اعضای شبکه ارتباط برقرار کنند، منابع خود را با آن‌ها به اشتراک بگذارند و از میان توصیفات عمومی دیگر افراد، برای یافتن اتصالات جدید استفاده کنند.

 پایگاه خبری فاروج: معایب و مزایای این شبکه ها را بفرمایید ؟

 این فعال عرصه فضاهای مجازی گفت: به طور خلاصه می توان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی، با هدف سرگرم سازی کاربران، آنان را از فضای صمیمانه خانواده دور می سازند و با زیرپا نهادن ارزش ها و باورهای اسلامی_ایرانی که سبب استحکام خانواده ایرانی می باشند، تزلزل آن را در پی دارند. این شبکه ها، نسخه پیشنهادی کشور های غربی برای جوامع خودشان هستند که روابط خانوادگی در آن اهمیتی ندارد و افراد به دلیل سلطه فردگرایی در تنهایی به سرمی برند و استفاده از آن با همان کاربرد درکشورمان، ضربه ای مهلک بر پیکره این قانون است که بی اعتمادی، خیانت، سردی روابط، اعتیاد به آن و پرخاشگری افراد، انحراف و ابتذال اخلاقی، ترویج سبک زندگی غربی و ارزش یافتن نیازهای کاذب، شکسته شدن حریم خصوصی افراد و سوء استفاده از آن ها را در پی دارد و یکی از مزایای این شبکه ها این است که کاربران در شبکه های اجتماعی مجازی این امکان را دارند که به طرح مسأله بپردازند و از سایرین برای حل آن کمک بگیرند. نیروی فکری چندین هزار کاربر در ارائه راه حل در زمینه های گوناگون و به اشتراک گذاشتن تجربیات خود می تواند بسیار مفید باشد و فرد دیگر به تنهایی تصمیم نمی گیرد یا به تنهایی به مسائل نمی اندیشد و یا می توان در این فضای مجازی با دوستان، آشنایان و یا حتی اعضای خانواده که از کاربر دور هستند بدون محدودیت زمانی ارتباط داشت.

 پایگاه خبری فاروج: دلایل وابستگی جوانان به شبکه های اجتماعی و فضای مجازی چیست؟

 وی اظهار داشت: این مسأله تهدیدی جدی برای خانواده ها محسوب می شود،  پیش از بررسی این تهدیدها بهتر است به این سوال مهم پاسخ بگوییم که چرا این شبکه ها توانسته اند تا این اندازه مورد توجه کاربران خصوصاً کاربران ایرانی قرار بگیرند و دلیل این همه جذابیت چیست؟گمنامی، اولین و مهمترین دلیل جذابیت شبکه های اجتماعی مجازی برای کاربران است. کاربر می تواند در این فضا آنچه را که در محیط اجتماعی امکان مشاهده، پرسش و یا ایجاد آن را ندارد و در صورت اعمال در فضای غیرمجازی دچار انزوا و طرد از اجتماع و یا از دست دادن برخی امتیازات می شود، آزادنه و بدون هیچ گونه تهدیدی انجام دهد،  دیگر دلیل جذابیت این شبکه ها را در خود تولیدکنندگی می توان خلاصه کرد، کاربر خود تولیدکننده پیام است و می تواند بازخورد پیامش را نیز شخصا دریافت کند، از این گذشته در این فضا، دیگر در برقراری ارتباط و اعمال نظر، سلسله مراتب اجتماعی، علمی، سیاسی و .... مد نظر قرار نمی گیرد و همه آزاد هستند تا با هر فردی که مدنظرشان است ارتباط برقرار کنند و نیز هر آنچه که مایل هستند را بدون در نظر گرفتن هیچ گونه ملاحظه کاری بگویند، همچنین کاربران می توانند در یک لحظه با بی نهایت کاربر ارتباط براقرار کنند و حتی صدا و تصویر یکدیگر را دریافت نمایند،این جذابیت ها سبب می شود کاربران نوجوان و جوان که عمدتاً از روی کنجکاوی به آن وارد شده اند هر روز بیش از پیش مجذوب آن شوند و زمانی به خود بیایند که به آن اعتیاد پیدا کرده اند و دیگر رهایی از آن را برای خود غیر ممکن بدانند

جذابیت‌های محتوایی، آزادی‌ای که به زعم بعضی از کاربران در این فضا وجود دارد و داشتن احساس امنیت ازجمله عواملی است که موجب شده این فضا با استقبال عموم و به‌خصوص جوانان مواجه شود،یک پژوهش مطالعاتی که در وزارت آموزش و پرورش انجام شده است، نشان می‌دهد به علت افزایش وقت‌گذرانی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی سابق در فضای مجازی، معدل تحصیلی آنها در تمام کشور افت کرده است،یکی از دلایل استفاده نامناسب و بی‌حساب و کتاب از فضای مجازی در کشور، به عدم مدیریت و نظارت بر استفاده زمانی از آن باز می‌گردد.

پایگاه خبری فاروج: شما وضعیت نظارت بر این شبکه ها را در سطح کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

عضو جعیت بانوان فرهیخته استان خراسان شمالی  گفت: باید اشاره کنیم که یکی از اهداف شورای عالی فضای مجازی حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمان های جهانی و ایجاد ائتلاف‌های قوی مرکب از ملت‌ها و دولت‌ها در جهت کاهش حاکمیت قدرت‌های بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی برای استفاده از این ابزار توسط همه ملت‌ها و دولت‌ها و همچنین تأمین حقوق ملت ایران در این عرصه می باشد. ولی با توجه به این که خصلت فضای مجازی بدون مرز بودن آن است و امنیت در فضای مجازی به دلیل هم افزایی نسبت به فضای حقیقی اهمیت بیشتری دارد اما مشکل این است که مهندسان ما در دانشگاه فقط در زمینه فنی آموزش می بینند و با حوزه ادراکی این فضا آشنایی ندارند، ما در فضای مجازی افزایش ارتباط داریم و از سوی دیگر می خواهیم هویت خود را حفظ کنیم اما به دلیل بدون مرز بودن این فضا تحقق امنیت در دنیای سایبر کار مشکلی است، امنیت فضای سایبری کشور باید در سه حوزه، فیزیکی، اطلاعاتی و تفهمی انجام شود و با توجه به این که درشبکه های اجتماعی تولید رفتار و هنجار می شود مسئولان ما باید در این سه حوزه امنیت سایبری را فراهم کنند و متأسفانه کشور ما در زمینه امنیت سایبری خیلی پیشرو نیست امیدواریم مسئولان زیر نطر شورای عالی فضای مجازی و همکاری هم بتوانند نظارت لازم را بر این شبکه ها داشته باشند.

پایگاه خبری فاروج:  به نظر شما فضای مجازی چگونه باید مدیریت و نظارت شود؟

 وی اظهار داشت: این مدیریت و نظارت قطعا مقدور خواهد بود به شرطی که هر چهار لایه و سطحی که در این رابطه مسئول هستند به میدان بیایند و به وظایف خود عمل کنند، در سطح اول، حاکمیت و شورای عالی فضای مجازی باید قواعد و اصولی را در این‌باره وضع کنند و با ساماندهی درست استفاده و بهره‌گیری از این فضا، مانع تلف‌شدن وقت و زمان کاربر شوند،در وهله دوم، ارگان‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که با این فضا مرتبط هستند و سرویس‌های مختلف مربوط به آن را ارائه می‌دهند، مسئولیت دارند، معمولا بخش خصوصی بیشتر در این حیطه فعال است و داده‌های قابل ارائه در فضای مجازی را تولید و منتشر می‌کند

در سطح سوم، مدارس، اولیا و والدین و خانواده‌ها باید به یک همگرایی و تفاهم در این زمینه برسند، در واقع باید سواد رسانه‌ای خانواده‌ها افزایش یابد و قواعدی مشخص و معین در ارتباط با استفاده از فضای مجازی به‌خصوص در مورد فرزندان‌شان آموزش داده شود،در لایه چهارم، خود فرد و کاربر مسئول است، اگر انسانی به خودش اعتقاد دارد و مایل است رشد کند باید به مدیریت وقت و زمانش توجه ویژه داشته باشد. من همیشه به دانشجویانم توصیه می‌کنم اگر قرار است برای یک کار تحقیقاتی وارد این فضا شوند توجه‌شان به داده‌های دیگر منحرف نشود و هر گاه احساس کردند به بیراهه می‌روند همان لحظه اصلا از دنیای نت خارج شوند، هر کاربری باید بیاموزد زمان خود را در استفاده از فضای مجازی مدیریت کند و وقتش را بیهوده هدر ندهد.

پایگاه خبری فاروج: چه توصیه ای به نوجوانان و جوانان دارید؟

 این فعال حوزه فرهنگی گفت: این توصیه درباره نوجوانان و جوانان کاربر فضای مجازی مصداق و تاکید بیشتری دارد، چرا که ارزش وقت آنها به نسبت بزرگسالان خیلی بیشتر و والاتر است، اگر هر کاربر برای خود برنامه‌ریزی مشخص داشته باشد و زمانی خاص و معین را برای استفاده از فضای مجازی تعریف کرده و به آن عمل کند، موفق خواهد بود.

بنابراین توصیه می‌شود که مدیریت زمان لزوما به معنای کاهش کمیت حضور در فضای مجازی نیست؛ بلکه مراد، بهینه کردن این حضور و نوع استفاده از این فضاست، ‌ شش اصل در مدیریت زمان وجود دارد که برای فضای مجازی هم صدق می‌کند، اول هدفدار بودن، دوم پیش‌بینی برنامه، سوم خروجی و نتیجه کار، چهارم زمان صرف شده در فضای واقعی به نسبت مجازی، پنجم مرزبندی میان اوقات کاری و زمان فراغت و ششم قائل شدن مرز و محدوده زمانی در بهره از فضای مجازی.

بنابراین توصیه می‌شود که همه کاربران فضای مجازی و به‌خصوص نوجوانان و جوانان به این شش اصل توجه ویژه کافی داشته باشند. در یک سطح بالاتر اما، نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط هم باید به آن عنایت وافی مبذول دارند