بیشترین آمار مربوط به جرم متهمان در این حوزه به دلیل ناآگاهی و اطلاع ناکافی از قوانین و آیین‌نامه‌هاست. نظام‌نامه اخلاق حرفه‌ای نخستین منشور اخلاق حرفه‌ای به شمار می‌رود که به صورت عام در مهندسی ساختمان کشور تعیین، تصویب و ابلاغ شده است. این نظام‌نامه در حال حاضر به سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، نظام کاردانی، ادارات کل استان‌ها، وزرا، رئیس قوه قضاییه، رئیس مجلس شورای اسلامی، استانداران، رؤسای دانشگاه، کانون وکلا و نهادهای دیگر مرتبط با حرفه ارسال شده است.
همچنین لزوم امضای این تعهدنامه از سوی تمامی مهندسانی که قصد دریافت پروانه اشتغال یا تمدید پروانه خود را دارند و برگزاری دوره‌های آموزشی ارتقای پروانه مهندسی و برگزاری همایش های مختلف با هدف تبیین ابعاد گوناگون این نظام‌نامه در دستور کار قرار گرفته است.
براساس اصل برائت که یک اصل معروف حقوقی بوده و در قانون اساسی و قوانین عادی ما نیز تأکید گردیده، ذکر شده است که رعایت رفتار حرفه‌ای اخلاقی به وسیله تمامی اشخاص مشمول آن، احراز شده تلقی می‌شود، اصلاحیه آیین‌نامه بر مبنای اخلاق حرفه‌ای صورت گرفته است. مصادیق رفتار حرفه‌ای در رفتار عمومی، رفتار با کارفرمایان، طرف قراردادها و اشخاص در استخدام، رفتار با اشخاص حقیقی و حقوقی همکار، نکات مورد نیاز برای فعالیت‌های بین‌المللی و کار در عرصه جهانی و تجربیات موجود از وضعیت فعلی در این نظام‌نامه آمده و درحال حاضر مبنا بر این قرار گرفته که ضمن اطلاع و آشنایی مهندسان از این مبحث شرایط لازم برای تقویت آن ها نیز فراهم شود.
با توجه به گزارش‌ها و نتایج موجود مشخص است که بیشترین آمار مربوط به دلایل جرم متهمان در این حوزه به دلیل ناآگاهی و عدم اطلاع کافی از قوانین و آیین‌نامه‌هاست که مطمئناً اگر فرد می‌دانست که این اقدام خلاف قانون است مرتکب آن نمی‌شد هرچند که قاعده عمومی جهل، قانون رفع مسوولیت محسوب نشده و فرد نمی‌تواند به صرف این موضوع از مجازات مربوطه تبرئه شود.
به کار گرفتن دقت و مهارت دانش لازم در انجام کار حرفه‌ای، پرهیز از توسل به روش‌های متقلبانه برای کسب منافع مالی و امتیازات حرفه‌ای، خودداری از استفاده از موقعیت شغلی در امور سازمانی، تعهد به انجام کار حرفه‌ای تنها در صورت برخورداری از اصول و دانش آن حرفه، برخورداری از امکانات لازم برای انجام کار(درصورتی که در حین انجام کار یک یا چند شرایط را ازدست داده شد یا مدت پروانه اشتغال خاتمه یابد موضع را به کارفرما اعلام کند) نمونه‌ای از موارد ذکر شده در آیین‌نامه به شمار می‌رود که اجرای آن بدون شک ضرورت دارد.
در پایان باید به این نکته در خصوص تخلفات انضباطی نیز اذعان کرد آن است که درج یا نشر یا نقل قول هرگونه متن، تصویر یا سایر موارد مغایر با اصول اخلاقی و شوون حرفه‌ای در رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی و پیام انبوه از درجه دو تا پنج و همچنین انجام اقداماتی که موجب ایجاد اخلال در انجام وظایف قانونی و جاری سازمان نظام مهندسی ساختمان و ارکان آن شود یا نامه پراکنی یا سخنرانی که موجب اتهام، وهن و لطمه به حیثیت سایر مهندسان شود، به مجازات انتظامی از درجه دو تا درجه چهار، نمونه‌های مهمی از تخلفات این حوزه به شمار می‌رود.
*مدیرکل دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای وزارت راه و شهرسازی
نظر شما