هر سال دهه اول محرم به این فریضه عبادی اختصاص دارد و مسلمانان وظیفه دارند برای تحقق این امر مهم با وحدت، انسجام و همدلی، وارد عمل شوند.
یکی از نکات مهم در ادای این فریضه عبادی، شناختن شرایط و فرازهای امر به معروف و نهی از منکر است تا ضمن انجام این حرکت عبادی،اثربخشی مثبتی هم برای مخاطب حاصل شود.
برای بررسی جایگاه و ضرورتهای امر به معروف و نهی از منکر با حجتالاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمد حسینی قزوینی، مدیر شبکه جهانی ولایت گفتوگو کردهایم که در ادامه میخوانید.
دهه اول ماه محرم به احیای امر به معروف و نهی از منکر اختصاص دارد، چرا به احیای این فریضه توصیه شده است؟
همان طور که میدانید،امر به معروف و نهی از منکر به معنی واداشتن مردم به کار نیک و پرهیز و نهی کردن آنها از انجام اعمال زشت و ناپسند است. اگر بخواهیم درباره ضرورتهای توجه به امر به معروف و نهی از منکر صحبت کنیم، ذکر همین نکته کافی است که این فریضه عبادی از واجبات دین اسلام به شمار میرود و ترک آن خسارتهای جبران ناپذیری را به بدنه نظام اسلامی وارد میکند. نکته مهم درباره اهمیت و ضرورت انجام این عمل عبادی، شهادت امام حسین(علیه السلام) در صحرای کربلاست. آنچه این امام همام را به سرزمین تفتیده عراق کشانده، احیای امر به معروف و نهی از منکر بود؛ زیرا اصل دین در منجلاب حرکت های ضد دینی حاکمیت امیه در حال از بین رفتن بود و اگر سیدالشهدا(علیه السلام) برای احیای دین قیام نمیکرد، بیتردید امروز دیگر نامی از اسلام هم نبود، بنابراین امر به معروف و نهی از منکر شریان اصلی دین است.
اشاره کردید به این مطلب که ادای فریضه امر به معروف و نهی از منکر شریان اصلی دین به شمار میرود،اما برای انجام این عمل عبادی چه شرایطی در نظر گرفته شده است؟
همان طور که برای انجام هر عمل عبادی در دین اسلام دستورهایی ارایه شده، ادای فریضه امر به معروف هم شرایطی دارد که همه ما و بخصوص آمران به معروف باید به آن توجه داشته باشیم.
توجه کنیم که قرار نیست برای احیای این فریضه با کسی بجنگیم، بلکه باید شرایط گوناگونی را در نظر بگیریم تا امر دین احیا شود. امر به معروف و نهی از منکر سه مرحله دارد؛ اول با قلب که واجب است و نخستین مرتبه برائت جویی از گناه، انکار آن است و اگر ناهی بداند که با نشان دادن ناراحتی خود، فاعل منکر آن فعل را ترک میکند، بر او واجب است ناراحتی خود را از فعل او آشکار کند، اما اگر بداند اظهار کراهت کافی نبوده و بداند که نوعی اعراض و دوری از فرد گناه کننده کفایت میکند، همان بر او واجب میشود.
مرحله دوم، امر به معروف زبانی است؛ یعنی با زبان نرم و زیبا فرد را از گناه منع کنیم، اما جایی هم لازم است از لحن شدیدتر استفاده شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد.
اسلام دین مودت، رحمت و محبت است و هرگز توصیه به درگیری و زدن ندارد، بلکه تأکید میکند، به زبانی بگوییم که دلنشین و دلچسب باشد. تذکر ما به اشتباه یک فرد باید پنهانی و در خفا انجام بگیرد تا شخصیت و آبروی یک مؤمن زیر سؤال نرود. یادمان باشد که امر به معروف و نهی از منکر باید با رعایت شرایط آن و در راستای حفظ احکام اسلام و سلامت جامعه دنبال شود و اگر این فریضه در قالبی زیبا انجام نشود، بیتردید آثار معکوس خواهد داشت.
امر به معروف و نهی از منکر چه آثار و برکاتی برای جامعه اسلامی دارد؟
ادای امر به معروف و نهی از منکر آثار مثبت و سازنده ای برای جامعه اسلامی دارد که مهمترین آنها ایجاد ثبات و آرامش روانی در میان مردم است. نکته دیگر اینکه انسان از بیراهه ها دور میماند و همواره در مسیر حق قرار خواهد داشت.
چنانکه امام حسین(علیه السلام) نیز به این فریضه تأکید داشت و با نثار خون مطهر خویش این راه را برای همه مؤمنان باز کرد. آن حضرت با استناد به قرآن مجید می فرماید: «اگر امر به معروف و نهی ازمنکر در جامعه برقرار شود، همه واجبات از کوچک و بزرگ، عملی و همه مشکلات اجتماعی نیز حل خواهد شد.» بازگرداندن حقوق تضییع شده مردم نیز یکی دیگر از برکات امر به معروف است و اگر فردی خدای ناکرده بناحق به اموال مردم دست درازی کرده باشد با احیای این فریضه مال مردم به بیت المال برگردانده میشود و همه به صورت برابر از مواهب بهرهمند میشوند.
و احیای این فریضه در ایام محرم چه ثمراتی در جامعه دارد؟
محرم ماه امام حسین(علیه السلام) است و ورود به این ماه و شرکت در محافل و مجالس عزای سیدالشهدا(علیه السلام) آثار روحی قابل توجهی برای همه مردم دارد، بیتردید در این ماه دلها نرم تر و آماده تر برای پذیرش حق میشوند و اگر با شیوه زیبا و بیانی شیرین دیگران را به دین دعوت کنیم و یا اشتباهشان را به آنها یادآوری کنیم، روی گردان نخواهند شد.
امام حسین(علیه السلام) برای احیای دین به شهادت رسید و اگر جانفشانی آن حضرت نبود، جامعه اسلامی دیگر جانی نداشت و امروز اثری از حقیقت اسلام نبود، اما یک نکته مهم که هرگز نباید فراموش کنیم، این است که در محافل حسینی از انگیزه قیام امام حسین(علیه السلام) بیشتر بگوییم،مردم را از این حقیقت بزرگ و انسان ساز آگاه کنیم و اجازه ندهیم در مجالس حسینی تنها به عزاداری پرداخته شود، بلکه در کنار عزاداری که وظیفه تک تک ماست،باید درس های حسینی هم در میان مردم ترویج یابد.
امام حسین(علیه السلام)پیرو راستین میخواهد و همه آنها که مقید به احیای امر به معروف و نهی از منکر هستند، قطعاً با از هم گسیختگی جامعه اسلامی و اشاعه ناهنجاری ها در میان مردم،بیگانه اند و تلاش آنها برای ادای این فریضه مقدس است. در این ایام عزاداری امام حسین(علیه السلام)به یاد شهدای احیای امر به معروف و نهی از منکر باشیم که به تأسی از سیدالشهدا(علیه السلام) مظلومانه جان دادند.
نظر شما