جمهوریخواهی که برنده انتخابات آمریکا نام گرفت، در ماههای گذشته و با اظهارنظرهای کم سابقه دنیا را ترسانده بود. دیروز اما نتیجه ترس از آمدن ترامپ در گام نخست به جان بازارهای مالی جهان افتاد و طلا، ارز، نفت و سهام را در وضعیت «موج مکزیکی» قرار داد؛ موجی که بالا رفتن قیمت جهانی طلا و افت بازارهای نفت، سهام و نرخ برابری دلار در برابر دیگر ارزهای بزرگ شکل گرفت.
تا لحظه تنظیم گزارش، قیمت نفت در بازارهای آسیا با 5/2 درصد کاهش به 87/44 دلار یعنی کمترین رقم در سه ماه گذشته رسید و نفت «وست تگزاس اینترمدیت آمریکا» با بیش از 4 درصد کاهش به 68/43 دلار رسید. طلای جهانی با رشدی 50 دلاری به بیش از هزار و 316 دلار ( بالاترین قیمت در 5 هفته اخیر) جهش داشت، ضمن اینکه ارزش دلار با کاهشی 2 درصدی در برابر ارزهای بزرگ جهان سقوطی بزرگ را تجربه میکند. کاهش نزدیک به هزار واحدی بورس آمریکا (نزدیک به 9/1 هزار میلیارد دلاری) ثمره دیگری است که از نتیجه انتخابات آمریکا برداشت شده است.
با آمدن ترامپ، بازارهای مالی ایران هم به نوسان دچار شدند. روز گذشته در پی افزایش 5 دلاری قیمت جهانی طلا، هر گرم طلای 18 عیار در کشور 3500 تومان گران شد و به 115 هزار و 500 تومان رسید و علاوه بر این سکه بهار آزادی در بازار داخلی 30 هزار تومان گران شد و بورس هم افتی 1500 واحدی در شاخص داشت.
بازار آزاد ارز هم در پی کاهش نرخ برابری ریال در برابر اغلب ارزها افزایشی عمل کرد؛ افزایش حدود نیم درصدی دلار و رسیدن دلار به 3635 تومان و 5/1 درصدی یورو و افزایش قیمت یورو به 4098 تومان.
شوک زودگذر
با وقوع زلزله در بازارهای مالی کشور، دیروز صف فروش در بورس شلوغ شد و این در حالی بود که در روزهای پیش به دلیل احتمال بالای پیروزی کلینتون در انتخابات، روندی صعودی را شروع کرده بود.
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در واکنش به این رفتار سهامداران میگوید: انتخابات آمریکا تأثیر طولانی بر بازار سهام ایران ندارد و سهامداران در بلندمدت به باور بیتأثیری انتخابات آمریکا بر بازار ایران میرسند، بنابراین ضروری است بر اساس تحلیل سهام و با نگاه بلندمدت سرمایه گذاری کنند.
کارشناسان دیگر حوزه بازار سرمایه هم ضمن تأیید سخنان رئیس سازمان بورس تأکید دارند، این شوک منفی حداکثر چند روز ادامه دارد و بر این اساس مردم نباید در این روزها خرید و فروش سهام داشته باشند.
محمودرضا خواجه نصیری، مدیر پیشین نظارت بر بورسها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار در این خصوص به خبرنگار ما میگوید: بورس در مسیر رشد قرار دارد و نوسانهای مقطعی اینچنینی دنبالهدار نیست و نمیتواند این روند را تغییر دهد یا معکوس کند.
خواجه نصیری هم این تأثیرهای منفی را چند روزه میداند.
تورم هراسی
دو اقتصاددان هم در گفتوگو با خبرنگار ما نوسانهای بازارهای مالی داخلی (بورس، طلا و ارز) را مقطعی، هیجانی و زودگذر توصیف میکنند و معتقدند، پیروزی ترامپ در چند ماه آینده تا حدود زیادی میتواند منشأ رونق و رکودزدایی از اقتصاد جهان باشد، زیرا وی فردی تاجر و دارای بینش اقتصادی است، بنابراین افت و خیز و سقوط بازارهای مالی با روحیه یک فعال اقتصادی بزرگ در تناقض است.
این دو صاحبنظر حتی ترامپ را شخصی مذاکرهپذیرتر از کلینتون میدانند که این امر امتیازی برای دولتمردان ایرانی خلق خواهد کرد و بر این اساس اگر دولت ایران بتواند سیاستهای خروج از رکود را بدرستی اجرا کند، اقتصاد ایران هم از وضعیت مثبت اقتصاد جهان بی بهره نخواهد ماند.
عباسعلی نورا میگوید: مردم جهان بزودی تغییر رویکرد ترامپ را در حوزههای اقتصادی خواهند دید، اما مهم این است که دولتمردان بدون ترس از احتمال نقض برجام از سوی آمریکا، «تورمهراسی» را هم کنار بگذارند و با عملیاتی کردن بسته سیاستی خروج از رکود با افزایش دو سه درصدی تورم اجازه دهند رکود از اقتصاد کشور دور شود.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم اظهار میدارد: بیتردید این نوسانها بازارهای مالی را برای مدتی درگیر و متشنج خواهد ساخت، اما نباید دولت را از اهداف تعریف شده رکودزدایی و رونق بخشی دور سازد.
مسعود حیدری اضافه میکند: در پی تحولات مقطعی عظیم در جهان ایران نمیتواند مدعی مصونیت اقتصادی باشد، زیرا محصور و محدود به داخل کشور نیست و با دیگر اقتصادها در ارتباط است، اما بهرهبرداری مفید از وضعیت ایجاد شده و افزایش مذاکرات اقتصادی با قدرتهای جهانی را باید در دستور کار قرار داد.
نظر شما