قدس آنلاین - وقتی فرامرز بن خداداد در قرن ششم داستان عامیانه سمک عیار را می‌نوشت، بعید می‌دانم می‌دانست عبارتی را ثبت و ضبط می‌کند که تا قرن‌ها مرجعی برای آرایش و زینت زنان است. واژه «هفت قلم آرایش» که اشاره به سرمه، نگار یا حنا، سفیداب، سرخاب، وسمه، زرک و خال دارد؛ همان هفت قلمی است که جعبه آرایش خانم‌های آن زمان را تشکیل می‌داد. جعبه‌ای که این روزها با رتبههایی که در مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در خاورمیانه و حتی دنیا داریم، به نظر می‌رسد از صد قلم هم تجاوز کرده باشد!
آرایشگاه‌های پُر از نوآوری!
اما حالا دیگر دغدغه، تنها مصرف لوازم آرایش نیست. آرایشگاه‌های امروز از آرایش و پیرایش صرف، تبدیل به بازار مکاره‌ای شده‌اند که در آنها همه چیز یافت می‌شود. از بساط خرید و فروش انواع لباس، زیورآلات و لوازم آرایش گرفته تا فیلم و موزیک و حتی انواع داروهای مجاز و غیرمجاز چاقی و لاغری. آن هم در کنار یک موزیک ملایم و انواع فال و فالگیر برای سرگرمی خانم‌های منتظر. حتی مشاوره ازدواج و همسرداری از افرادی که خود حتی شاید مشکلاتی عمیق در زندگی داشته باشند هم در آنجا ارایه می‌شود. به روز رسانی و ارایه انواع مدهای اروپایی، خلیجی، ماهواره‌ای و لایت هم از دیگر نوآوری‌ها و خدمات این مکان‌هاست.
* اسلام دینی زیبا
زیباخواهی و آرایش‌گری، بیش از آنچه در فطرت مردان وجود دارد، در نهاد و سرشت زنان نهفته و با وجود آنان عجین شده است. به همین دلیل است که دستورهای اسلام برای زنان نیز منطبق بر نهاد و سرشت آنها تنظیم شده است. دکتر مینا دادگستر مقدم می‌گوید: خداوند زیبایی و آراستن را دوست دارد و از نپرداختن به خود و خود را ژولیده نشان دادن، کراهت دارد. او خاطرنشان می‌کند در روایاتی که از پیامبر اکرم(ص) به ما رسیده است هم این طور دیده می‌شود که اسلام با اصل آرایش و زینت کردن مشکلی ندارد، البته این آرایش باید در شرایط خاصی باشد.
* لایک به چه قیمت؟
این روان‌شناس می‌گوید: آرایشگاه‌های جامعه ما تبدیل به سالن مُد شده‌اند. سالنهایی که نماد بارزی از تهاجم فرهنگی را در آنها می‌توان به روشنی دید. دادگستر مقدم توضیح می‌دهد: تهاجم فرهنگی به معنای وارد کردن یک فرهنگ بیگانه به جامعه‌است. برای اجرای این هدف نیاز به تغییر سبک زندگی خانواده‌های آن جامعه و در اولین قدم تغییر نگرش و خواسته‌های زن در خانواده است. اگر زن در خانواده کارکرد و نقش اصلی خود را فراموش کند، قطعاً آن خانواده و پس از آن جامعه دچار مشکل شده و سیستم ارزشی و فرهنگی کم‌کم ضعیف می شود و رو به افول می‌رود. رواج بیش از اندازه ماهواره و شبکه‌های اجتماعی، الگوهای جدید را به زنان جامعه ما ارایه کرده‌اند.
این مشاور خانواده می‌گوید: در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام، افرادی لایک بیشتری می‌گیرند که از لحاظ پوشش و آرایش ویژگی‌های خاصی داشته باشند. ویژگی‌هایی که این روزها در آرایشگاه‌ها اجرایی و پیاده‌سازی می‌شود. نیاز طبیعی انسان به تأیید شدن را می‌توان از دو بعد درونی و بیرونی مورد بررسی قرار داد. نیازی که به شکل صحیح باید از درون ارضا شود. اما متأسفانه با ایجاد فرهنگی اشتباه و البته همان تهاجم فرهنگی، افراد به صورت ظاهری و در آرایشگاه‌ها دنبال آن هستند. معیارهای جدید مورد پسند بودن و تأیید شدن مانند رنگ مو، مدل ناخن، مدل آرایش و ابرو، مدل لباس پوشیدن در این آرایشگاه‌ها ارایه می‌شود و البته بیشتر مخاطبان این آرایشگاه‌ها هم افرادی هستند که از درون خالی‌اند و دنبال برطرف کردن این خلأ و نیازمند به تأیید «ظاهر» خودشان هستند و مجبورند این نیاز را با تأیید جامعه برطرف کنند. این افراد وقتی از آرایشگاه‌ها بیرون آمده در جامعه قدم می‌گذارند، برای جامعه و افرادی که همین مشکل و خلأ را دارند، تبدیل به الگو می‌شوند و اینگونه می‌شود که زنان ما در دور باطل و بیهوده‌ای می‌افتند که هر روز بیشتر از قبل آنها را در خود غرق می‌کند.
دادگستر مقدم با اشاره به اینکه پُر رنگ‌ترین نقش یک زن ابتدا همسربودن و بعد مادربودن است، می‌افزاید: منِ خانوادگی، منِ فردی و منِ اجتماعی برای هر فردی تعریف شده است و درجات آن فرق دارد و اولویت باید با منِ خانوادگی باشد. یک زن وقتی به سمت مدگرایی، تجمل‌خواهی و تازه‌طلبی که در آرایشگاه‌ها ترویج و تبلیغ می‌شود، کشیده شد، سبک زندگی‌اش تغییر کرده اولویت‌های زندگی‌اش دستخوش تغییراتی اساسی خواهد شد که جز تباهی خود، خانواده و جامعه‌اش ثمری ندارد.
* سبک زندگی زنان آماج حمله رسانه‌های غربی
تهاجم فرهنگی، رویکردی است که استراتژیست‌های غربی در چند دهه اخیر برای رسوخ در فرهنگ ملل آزادی خواه و استقلال طلب برگزیده‌اند. مجید صوفی، کارشناس فرهنگی با توضیح اینکه متمرکز شدن بر موضوعات فرهنگی و استحاله فکری و فرهنگی جامعه ایران یکی از دستور کارهای رسانه‌های فارسی زبان غربی است، می‌گوید در همین راستا رسانه‌های غربی، برنامه‌های متنوعی را برای تغییر مفهوم زیبایی در ذهن و فکر و سبک زندگی زنان ایرانی تهیه و ارایه کرده‌اند. آنها استفاده از آرایش را بی هیچ محدودیتی به شکل افراطی، الگوسازی می‌کنند و اشاعه آن را برای ترویج بی‌بند و باری و حیازدگی بکار می‌برند. متأسفانه در داخل کشور سالن‌های زیبایی زنانه، دنباله‌رو اهداف آنان بوده، جا پای رسانه‌های غربی گذاشته و مرکز ارایه الگوهای غربی شده‌اند. مکان‌هایی که محلی شده‌اند بر سرآغاز این راه بی‌پایان که رؤیای زیباتر شدن است.
* آرایش غلیظ با هدف کسب مقبولیت اجتماعی
به گفته این استاد دانشگاه، انسان به طور طبیعی از دیدن و دیده شدن لذت می‌برد و از این رو میل به خودنمایی، جلب توجه و تأیید دیگران دارد و حتماً یکی از عمده دلایل توجه زنان به آرایش غلیظ نیز همین است. اما در این راه مسایل دیگری نیز خودنمایی می‌کند. مسایلی مانند رضایت نداشتن از جنبه‌های زیباشناختی جسمانی که سبب ناهماهنگی مسایل هویتی فرد می‌شود. او همیشه دغدغه این را دارد که آیا این چهره امروز او مورد قبول دیگران هست یا نه و در تلاش برای کسب مقبولیت اجتماعی برای خود در جامعه بر می‌آید. به همین دلیل و برای کسب این چهره اقدام به آرایش غلیظ می‌کند و بعد از آن به دلیل بی‌پایان بودن این راه و ارایه الگوهای جدید توسط رسانه‌ها، دست به عمل‌های زیبایی می‌زند.
صوفی توضیح می‌دهد: نباید از این مطلب غافل شویم که اگر جامعه و محیط، شرایطی را برای تأیید این افراد و ایجاد حس رضایتمندی از خود مهیا کنند، این حس ارضا شده و افراد کمتر به سمت این گونه ابراز وجودها کشیده می‌شوند. به عنوان مثال تحقیقات، بیانگر این است که زنان تحصیل کرده و افراد دارای جایگاه اجتماعی و علمی ویژه در جامعه، کمتر گرفتار معضل آرایش‌های غلیظ شده‌اند. اما دلیل عمده و شایع این کار، تو هم خود زشت‌انگاری و اعتماد به نفس ضعیف افراد است. آنها همواره در تلاشند که با پنهان کردن چهره واقعی خود پشت نقاب آرایش و عمل زیبایی بر این توهم خود غلبه و اعتماد به نفس خود را احیا کنند.
آرایش بدون ضابطه برای فرد آسیب‌های فراوانی به دنبال دارد. از ضررهای اقتصادی گرفته تا ناامنی اجتماعی و ارزشی، نگاه‌های آزاردهنده مردان بیمار دل، بیماری‌های کبدی و پوستی، ریزش مو، پیری زودرس پوست و اختلال‌های روانی، به گونه‌ای که این افراد دیگر بدون آرایش نمی‌توانند برای رفع نیازهای حداقلی زندگی خود در اجتماع ظاهر شوند.
* سندرم خودنمایی زنان
این استاد دانشگاه می‌گوید: سندرم خودنمایی، امروز در جامعه ما غوغا می‌کند و اثرات این نوع ناهنجاری‌ها در نهایت زوال رشد عمومی جامعه را در بر خواهد داشت. این صحبت‌ها به معنای نادیده گرفتن زیبایی و یا سرکوب آن نیست؛ چرا که در دین اسلام داریم «ان‌الله جمیل و یحب الجمال»؛ خداوند زیبا است و زیبایی را دوست دارد. البته اسلام بیشتر از زیبایی و زینت ظاهری، به آراستگی باطنی و فکری، اخلاقی و معنوی توصیه کرده است.
راه برون رفت از این معضل، احیای هویت انسانی، هوشیاری و بصیرت کارآمد، ترویج حقیقت‌گرایی به جای ظاهرگرایی، تردیدافکنی در رویه‌های متعارف، بازتعریف زیبایی، ایجاد حساسیت مناسب، تغییر نگرش، ارایه سبک و شیوه جایگزین و در یک کلام فرهنگ‌سازی صحیح و مناسب با ارزش‌های فرهنگی، ارزشی و اجتماعی خودمان است.
نظر شما