معاون هماهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به قدس آنلاین می گوید: سابقه اهدای کتاب به آستان ملائک پاسبان رضوی به حدود هزار سال قبل برمی‌گردد بگونه‌ای که در قرن سوم هجری قمری با اهدای نخستین جزوات قرآنی خطی توسط شخصی بنام «کشوادبن املاس» در سال ۳۲۷ هجری قمری این امر محقق می‌شود.
«جعفر درباغ عنبران» ادامه می‌دهد: از آن زمان تاکنون حدود هزار سال می‌گذرد و در حال حاضر کتابخانه‌های تحت پوشش این سازمان در آستان قدس رضوی دارای منابع غنی و ارزشمند از کتب خطی، چاپ سنگی و چاپی در موضوعات و مباحث مختلف علمی، علوم اسلامی، علوم انسانی و... بوده که در سطح کشور و در منطقه خاورمیانه کم نظیر و در بسیاری از موارد هم بی‌نظیر می‌باشند.
وی اضافه می‌کند: در حال حاضر این سازمان دارای یک کتابخانه مرکزی در حرم مطهر امام رضا(ع)، یک کتابخانه شبانه روزی (ویژه آقایان) در مسجد جامع گوهرشاد، ۱۷ کتابخانه عمومی در سطح شهر مقدس مشهد و ۲۱ کتابخانه عمومی در شهرهای مختلف کشور می‌باشد.
معاون هماهنگی این سازمان خاطرنشان می‌کند: همچنین ۱۰ کتابخانه تخصصی از قبیل: کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث، اقتصاد اسلامی، ادبیات، جغرافیا، مخطوطات (کتب خطی) و... در محل ساختمان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، کتابخانه تخصصی حضرت رضا(ع) و اهل بیت(ع) در مسجد جامع گوهرشاد، کتابخانه تخصصی هنر در ساختمان موزه مرکزی آستان قدس رضوی و کتابخانه‌های تخصصی تاریخ و مطبوعات در محل ساختمان مرکز اسناد آستان قدس رضوی دایر و فعال می‌باشد.
۴ میلیون نسخه کتاب چاپی
«در باغ عنبران» با بیان اینکه تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نسخه، در کتابخانه‌های تخصصی نزدیک به ۲۴۲ هزار نسخه و در کتابخانه‌های وابسته به این سازمان بیش از ۲ میلیون نسخه کتاب‌های چاپی وجود دارد، می‌افزاید: در مجموع نزدیک به ۴ میلیون نسخه کتب چاپی در موضوعات مختلف علمی، علوم انسانی، علوم اسلامی، علوم قرآن و حدیث، علوم پایه، اقتصاد، جغرافیا، هنر و... تا پایان نیمه اول سال جاری در کتابخانه‌های متعلق به سازمان کتابخانه، موزه‌ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد.
وی یادآور می‌شود: در زمینه مواد غیرکتابی از جمله منابع سمعی و بصری، میکروفیلم، منابع دیجیتال شده، کتاب‌های الکترونیکی و... نیز منبع قابل توجه و مناسبی در مجموعه کتابخانه‌های تابعه این سازمان وجود دارد که در این زمینه می‌توان به حدود ۱۴۱ هزار حلقه منابع صوتی و تصویری (CD، VCD، DVD، mp۳ و...)، بیش از ۴۸ هزار حلقه میکروفیلم، حدود ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار منبع دیجیتال شده و بیش از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار منبع کتاب الکترونیکی تا پایان ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۵ اشاره کرد، به گونه‌ای که در مجموع بیش از ۱۱ میلیون مواد و منابع غیرکتابی در کتابخانه‌های تحت پوشش این سازمان تا پایان شهریورماه سال ۱۳۹۵ گزارش شده است.
۵۷ هزار نسخه نفیس و ارزشمند
رئیس اداره مخطوطات این سازمان نیز با بیان اینکه کتب نفیس و ارزشمند قابل توجهی در مجموعه کتابخانه‌های تحت پوشش سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد، می‌گوید: کتب خطی و چاپ سنگی با ارزشی در طول تاریخ از سوی ارادتمندان، عاشقان و دلباختگان بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) به آستان قدس رضوی وقف و یا اهدای گردیده است که در نوع خود بی‌نظیر و یا کم نظیر می‌باشند.
«حجت الاسلام محمدحسن نوری نیا» ادامه می‌دهد: مجموعه قرآن‌های خطی، کتب علمی خطی در موضوعات علوم محض، علوم اسلامی و... با قدمت و پیشینه طولانی در کتابخانه‌های تحت پوشش این سازمان وجود دارند که علاوه بر اینکه از نظر مباحث میراث فرهنگی دارای ارزش‌های خاص بوده، از نظر خصوصیات کتابت و تألیف نیز بسیار نفیس و ارزشمند است.
وی یادآور می‌شود: تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵، بیش از ۱۵۷ هزار نسخه کتاب‌های خطی و چاپ سنگی در کتابخانه‌های تحت پوشش این سازمان گزارش شده است که از این میان ۹۹۳۸۳ نسخه مربوط به کتاب‌های خطی و ۵۸۳۶۶ نسخه مربوط به کتاب‌های چاپ سنگی می‌باشد بگونه‌ای که این سازمان از لحاظ تعداد نسخ خطی و کتاب‌های چاپ سنگی در مقایسه با سطح کشور و منطقه خاورمیانه در رتبه و جایگاه اول قرار دارد.
نوری نیا از رهبر معظم انقلاب اسلامی بعنوان بزرگترین واقف کتب خطی و چاپ سنگی در آستان قدس رضوی یاد می‌کند و می‌افزاید: توسط ایشان و از سال ۱۳۷۲ تاکنون، مجموعاً حدود ۱۷ هزار نسخه کتب خطی و چاپ سنگی در موضوعات مختلف اسلامی، علمی، هنری و... وقف آستان قدس رضوی شده است که از این تعداد، ۱۴ هزار و ۹۲ نسخه مربوط به کتاب‌های خطی و ۲هزار و ۹۳۴ نسخه مربوط به کتاب‌های چاپ سنگی می‌باشد.
۲۱ کتابخانه عمومی در سطح کشور
معاون امور کتابخانه‌های وابسته این سازمان نیز می‌گوید: در حال حاضر ۱۷ کتابخانه عمومی در سطح شهر مقدس مشهد و ۲۱ کتابخانه عمومی نیز در شهرستان‌های مختلف کشور (از قبیل: تهران، یزد، کرمان، رفسنجان، قائن، طبس، کرمانشاه، بیرجند و...) همگی تحت پوشش این سازمان دایر و مشغول فعالیت می‌باشند.
«مهدی قیصری نیک» می‌افزاید: تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ در مجموع حدود بیش از ۲ میلیون نسخه کتاب‌های چاپی در سطح کتابخانه‌های عمومی وابسته به این سازمان گزارش شده است که از این تعداد، بیش از ۹۵۰ هزار نسخه مربوط به کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد و بیش از یک میلیون نسخه نیز مربوط به کتابخانه‌های عمومی شهرستان‌های مختلف کشور می‌باشد.
وی یادآور می‌شود: همچنین تعداد ۷ هزار و ۳۵۸ نسخه کتاب خطی و ۶هزار و ۷۱۶ نسخه کتاب چاپ سنگی نیز تا پایان شهریورماه سال جاری مربوط به کتابخانه‌های عمومی شهرستان‌های مختلف کشور، گزارش شده است که جزو منابع غنی و ارزشمند قابل توجه در این کتابخانه‌ها به شمار می‌آید.
قیصری نیک از کتابخانه وزیری شهر یزد با زیربنای ۶ هزار و ۳۰۰ مترمربع و قدمت و پیشینه ۴۷ ساله، بعنوان قدیمی‌ترین و بزرگترین کتابخانه عمومی تحت پوشش این سازمان در بین شهرستان‌های مختلف کشور (غیر از مشهد) یاد کرده و اشاره می‌کند: این کتابخانه در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی تأسیس شده است و تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ حدود ۶ هزار نسخه کتاب چاپ سنگی، حدود ۴هزار و ۸۰۰ نسخه کتاب خطی، حدود ۲۳۵ هزار نسخه کتاب چاپی و بیش از ۶ هزار نسخه نشریات ادواری در آن گزارش شده است و بیش از ۲۶ هزار نفر، عضو فعال این کتابخانه بوده‌اند.
نظر شما