قدس آنلاین - محمدنبی حبیبی در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در تمامی تظاهرات فعال بوده و علیه رژیم ستم‌شاهی فعالیت‌های سیاسی داشته است. حبیبی در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بسیاری از استان‌های کلیدی ایران استاندار بوده است؛ وی استانداری تهران، فارس و خراسان را در کارنامۀ سوابق خود دارد. محمدنبی حبیبی که دارای فوق‌لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران است، سال ۶۰ به‌عنوان استاندار خراسان انتخاب و راهی این استان شد؛ اولین دیدار او با مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در صحن امام انجام شد. وی اکنون دبیر کل حزب مؤتلفه اسلامی است، دبیرکل یکی از قدیمی‌ترین احزاب سیاسی کشورمان که به‌عنوان جریان راست سنتی شناخته می‌شود.
گفت‌وگو با این فعال سیاسی در رسانه‌ها بیشتر به کنش و واکنش احزاب در فضای سیاسی، عملکرد دولت، ائتلاف اصول‌گرایان در ایام انتخابات و نحوۀ حضور حزب متبوعش در آوردگاه انتخابات سال آینده اختصاص پیدا می‌کند؛ اما «حبیبی» در گفت‌وگو با ویژه‌نامه «قدس» از ویژگی‌های مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی، ولایت‌پذیری او نقش و تأثیرگذاری آیت‌الله واعظ در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سخن گفت.
آقای مهندس شما اوایل انقلاب به‌عنوان استاندار خراسان انتخاب شدید. چه زمانی با آیت‌الله واعظ طبسی آشنا شدید؟
بنده اولین بار که به‌صورت حضوری توفیق زیارت مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی را پیدا کردم ۱۴ شهریورماه سال ۱۳۶۰ بود که به‌عنوان استاندار خراسان منصوب شده بودم. به مناسبت همین روز (۱۷ شهریور) و همچنین هشتم شهریور مراسمی از طرف آیت‌الله واعظ طبسی «تولیت فقید آستان قدس رضوی» در صحن امام برگزار شد و من آنجا ایشان را زیارت کردم. مرحوم آیت‌الله واعظ در آن مراسم سخنرانی کردند و چند دقیقه هم بنده به‌عنوان استاندار جدید استان خراسان سخنرانی کردم.
تا چه زمانی استاندار خراسان بودید؟
بنده بعد از فارس استاندار خراسان شدم و بعد در اردیبهشت سال ۶۲ به مدت کوتاهی استانداری تهران را بر عهده داشتم؛ استانداری خراسان به مدت ۲۲ ماه و تهران به مدت ۷ ماه بود.
با توجه به اینکه ۲۲ ماه استاندار خراسان بودید پیرامون مواضع انقلابی و خدمات مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در دورۀ نهضت حضرت امام (ره) توضیح دهید؟
آنچه دربارۀ مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی شنیده بودم این بود که ایشان یکی از مبارزان روحانی کاملاً شناخته‌شده و اثرگذار بر کل حرکات مبارزاتی علیه رژیم شاه بودند. ایشان در همین رابطه مورد شکنجه‌های فراوانی قرار گرفته بودند و مدت‌های قابل توجهی هم زندان بودند. به‌هرصورت آیت‌الله واعظ طبسی با توجه به سابقۀ مبارزاتی بسیار قوی و روشنی که داشتند بعد از پیروی انقلاب اسلامی از طرف حضرت امام به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی انتخاب شدند.
آقای حبیبی، به حکم امام برای آیت‌الله واعظ طبسی به‌عنوان تولیت آستان قدس اشاره کردید؛ ولایت‌پذیری ایشان در دوران امام و مقام معظم رهبری چگونه بود؟
اگر کسی ولایت‌پذیری مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی را ۹۹ درصد تلقی کند، به نظر بنده در حق او ظلم کرده است، ایشان کاملاً تابع ولی فقیه بودند؛ ازاین‌رو اگر حداکثر عدد را ۱۰۰ بگیریم تبعیت آیت‌الله واعظ از ولی فقیه صددرصد بود. آیت‌الله واعظ طبسی از انقلابیون اولیۀ نهضت اسلامی امام خمینی بودند؛ او یار امام و رهبری در قبل و بعد از انقلاب بودند و تا آخر پای ارزش‌ها و مبانی انقلاب ایستادند.
نظر شما دربارۀ مواضع مرحوم آیت‌الله واعظ در برهه‌های حساس انقلاب به‌ویژه اوایل انقلاب (غائلۀ بنی‌صدر و مرحوم منتظری) چیست؟
مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در غائلۀ بنی‌صدر پشتیبان قاطع شهید بهشتی و تفکر او بود و علیه بنی‌صدر نیز موضع مشخص داشتند. در خصوص مواضع ایشان نسبت به مرحوم منتظری هم باید بگویم آیت‌الله واعظ طبسی تا زمانی که مرحوم منتظری زاویه‌ای با حضرت امام خمینی (ره) پیدا نکرده بود آقای منتظری را تأیید می‌کرد؛ اما از زمانی که این زاویه‌ها بین منتظری و شخص حضرت امام خمینی (ره) پیدا شد، آیت‌الله واعظ طبسی هم در صف کسانی قرار گرفتند که بی‌چون‌وچرا از نظر امام (ره) در قبال آقای منتظری تبعیت کردند و بنابراین مخالف آقای منتظری شدند.
فتنه سال ۸۸ برهه‌ای دیگر بود که در انقلاب اتفاق افتاد، مواضع آیت‌الله واعظ در آن ایام چگونه بود؟
توجه داشته باشید در فتنۀ ۸۸ فهرستی از خیانت‌ها و جنایت‌های فتنه‌گران وجود دارد که هیچ‌گاه از صفحۀ تاریخ معاصر پاک نمی‌شود؛ متهم کردن نظام به دروغ، تقلب و پافشاری کردن بر آن، رمز آشوب‌های ماه‌های اول سال ۸۸ بود. این رویکرد با قانون‌گریزی و عدم پذیرش رأی نهادهای فیصله‌بخش شروع شد و سرانجام سر از براندازی نرم و هم‌زبانی با رسانه‌های دشمن برآورد. کمترین جرم بازی‌خورده‌های فتنه، ایجاد شکاف در وحدت و انسجام ملی و تبدیل یک پیروزی بزرگ به آشوبی کور بود.
حرمت‌شکنی، اهانت به مقدسات و حمله به ارزش‌ها رویکرد اصلی مخالفان نتایج انتخابات بود تا جایی که شعار مرگ بر اصل ولایت فقیه را برای همراهی با منافقین و ضدانقلاب علناً در روز عاشورای ۸۸ سر دادند؛ ضمن اینکه در روز قدس سال ۸۸ سردمداران فتنه در راهپیمایی خود در مقابل مردم حضور داشتند و شعار «نه غزه، نه لبنان» سر دادند. فتنه‌گران تمام تجربیات انقلاب‌های رنگی در دنیا را در سال ۸۸ به میدان آوردند؛ بنابراین باید اذعان داشت سران فتنه دشمن را در دخالت در امور داخلی ایران امیدوار کردند و امید او را به بی‌ثبات‌سازی در داخل افزایش دادند.
ده‌ها تن از مردم بی‌گناه در این آشوب‌ها کشته و زخمی شدند و میلیاردها تومان به اماکن خصوصی و دولتی خسارت وارد شد؛ اما آن‌ها از شرارت دست برنداشتند. کسی که کمترین اطلاع حقوقی داشته باشد فعل فتنه‌گران را «بغی» و «محاربه با نظام» می‌داند.
با توصیف این خیانت‌ها و جنایت‌هایی که صورت گرفت و با توجه به اینکه بنده مشی مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی را درک کرده بودم؛ ازاین‌رو می‌توانم بگویم مواضع ایشان در قبال موسوی و کروبی در فتنۀ ۸۸ کاملاً هماهنگ با بقیۀ مردم بود و ایشان هم علیه آن‌ها (سران فتنه) موضع‌گیری داشتند.
با توجه به ولایت‌پذیری آیت‌الله واعظ طبسی و موضع‌گیری ایشان در فتنۀ سال ۸۸ چرا تولیت فقید آستان قدس مظلوم واقع شدند و حتی برخی شخصیت ایشان را به نفع خود مصادره و تلاش می‌کردند چهرۀ آیت‌الله واعظ را به گونه‌ای دیگر نشان دهند؟
آنچه دربارۀ شخصیت ایشان می‌توان گفت این است: «آیت‌الله واعظ طبسی» تسلیم جو نمی‌شدند، اما درهرصورت اختلافاتی بین برخی از نظرات ایشان با افراد دیگر که آن‌ها هم پشتیبان انقلاب بودند به‌تدریج پیش آمد. بنده معتقدم که مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی مدیری متدین، خط‌شناس و با سلامت کامل بود؛ ضمن اینکه ایشان را باید با تبعیت کامل از حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری توصیف کرد.
من باز سؤالم را تکرار می‌کنم: «مظلومیت آیت‌الله واعظ طبسی» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ این سؤال را ازاین‌جهت مطرح می‌کنم که ما شاهد بودیم برخی از جریانات تلاش می‌کردند ایشان را به گونه‌ای دیگر معرفی کنند، حتی اتهاماتی مبنی بر تجمل‌گرایی رئیس فقید آستان قدس مطرح می‌شد. نظر شما در این باره چیست؟
بنده معتقدم آیت‌الله واعظ طبسی متدین واقعی و انقلابی واقعی بود و بعد از انقلاب هم تولیت حرم امام رضا (علیه‌السلام) را بر عهده گرفت. با توجه به اختیارات بسیار وسیعی که داشتند ایمان ایشان مثال‌زدنی است.
به‌هرحال عده‌ای اتهاماتی به ایشان می‌زدند و می‌خواستند با نشان دادن آیت‌الله واعظ طبسی به‌عنوان فردی تجمل‌گرا او را از دایرۀ نیروهای انقلابی و مدیری ساده‌زیست دور کنند.
من ۲۲ ماه استاندار خراسان بودم؛ ازاین‌رو نمی‌توانم بگویم ایشان روحیۀ اشرافیگر داشت، پس طرح چنین مسائلی یک اتهام به آیت‌الله واعظ طبسی بود. باز تأکید می‌کنم او به‌هیچ‌وجه روحیۀ اشرافیگری نداشت، اما تشریفاتی هم که هیچ تعارضی با موازین اسلام نداشت اجرا می‌کرد؛ به عبارتی آن برنامه و تشریفات را در چارچوب اصول اسلامی اجرا و در آن نه افراط و نه تفریط می‌کردند.
اگر موافق هستید از این سؤال فاصله بگیرم و به دستاوردها و خدمات مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در آستان قدس رضوی بپردازیم. شاخص‌های مدیریتی ایشان چه بود و به نظر شما چه دستاوردهای را در آستان قدس انجام دادند؟
آیت‌الله طبسی از مدیران موفق جمهوری اسلامی بود و طی ۳ دهۀ گذشته آثار وجودی خود را در سامان‌دهی ساخت بارگاه امام رضا (علیه‌السلام) نشان دادند که افتخار همۀ ایرانیان است.
به اعتقاد بنده آیت‌الله واعظ طبسی مدیری کلان‌نگر بود؛ نمونۀ آن توسعه‌هایی که برای حرم مطهری رضوی انجام و صحن‌هایی که در زمان ایشان ساخته شد، است. اکنون که جمعیت و زوار در مشهد نسبت به ده‌ها سال پیش افزایش پیدا کرده، نشان می‌دهد مرحوم آیت‌الله واعظ از چه مدیریتی برخوردار بودند؛ این مدیریت کلان‌نگر بودن مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی را نشان می‌دهد و این دیدی درست و صحیح بود و باید همین پیش‌بینی‌ها برای ادارۀ آستان قدس رضوی صورت می‌گرفت.
* این مطلب در ویژه نامه «یار صادق انقلاب» به چاپ رسیده که به مناسبت نخستین سالگرد ارتحال آیت الله واعظ طبسی توسط روزنامه قدس منتشر شده است.
*جهت دریافت ویژه نامه اینجا کلیک کنید
نظر شما