قدس آنلاین - رسانه ملی امسال هم نتوانست آن‌طور که انتظار می‌رفت نظر اکثر مخاطبان تلویزیون را تأمین کند؛ مردمی‌که قاب جادویی عضوی از خانواده‌شان است و در ایام نوروز اگرچه ممکن است تعطیلات خود را به سینما نروند، کتاب نخوانند و یا حتی وقت و سرمایه‌ای برای سفر نداشته باشند اما حتماً در طول شبانه‌روز گهگاهی تلویزیون را روشن گذاشته و شبکه‌های مختلف آن را انتخاب و رصد می‌کنند.
با این حال این روزها وقتی همه به یکدیگر می‌رسند، بعد از صحبت از آب و هوا و سفرهای رفته یا نرفته و مهمانی‌ها، ممکن است یک دیالوگ آشنا به هم بگویند و آن این است است که تلویزیون نوروز امسال چیزی برای دیدن نداشت که ممکن است منظور بعضی، یک سریال جذاب مثل «پایتخت» یا یک برنامه مثل «کلاه‌قرمزی» باشد.
در نوروز ۹۶ مردم کمتر پیگیر سریال‌ها می‌شدند و این در حالی است که امسال بعد از چند سال، نوروز بعد از ایام فاطمیه آغاز شد و شاید این توقع را در مخاطبان ایجاد می‌کرد که بتوانند برنامه‌های شاد و مفرحی را از قاب تلویزیون تماشا کنند.
با همه اینها اما برزو نیک‌نژاد، کارگردان سینما و تلویزیون، معتقد است که همه دوستان و همکارانش برای هر ۳ سریال امسال زحمتشان را کشیده بودند ولی توجه به پیشینه‌ای که همه مخاطبان و حتی همکارانشان از آثار قبلی آن‌ها سراغ داشته‌اند، توقع را از آن‌ها بیشتر می‌کرد.
قصه‌ها دغدغه این روزهای مردم نیستند
نیک‌نژاد ادامه می‌دهد: به نظر من این عدم استقبال می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد. یکی اینکه شاید حال مردم این روزها خوب نیست و این سریال‌ها نتوانسته حال آن‌ها را خوب‌تر کند. شاید قصه‌هایی که استفاده می‌شود دیگر دغدغه این روزهای مردم نیست. شاید دیگر سریال‌هایی با قصه‌های دنباله‌دار و منسجم در ایام عید، با توجه به اینکه مردم به‌صورت پراکنده شاهد آن هستند، نمی‌تواند برای مخاطبان کم‌حوصله و البته بلندنظر تلویزیون جذاب باشد. البته ترکیب نادرست عوامل هم می‌تواند باعث این عدم استقبال باشد.
این کارگردان می‌افزاید: وجود شبکه‌های مجازی و اینترنتی که در دسترس همه هست نیز در ایجاد این مشکل مؤثراست. ما برای اینکه از شبکه‌های مجازی و شبکه‌های مختلف فارسی‌زبان ماهواره عقب نمانیم، باید سریال‌های شاخصی داشته باشیم و با مردم همذات‌پنداری کنیم. باید کاری کنیم که مردم دوست داشته باشند آثار ما را ببینند و همه اینها مستلزم وقت‌گذاشتن توسط گروه سازنده است تا این اتفاق بیفتد.
نیک‌نژاد می‌گوید: به نظر من و همان‌طور که گفتم، نباید سریال‌های نوروزی خیلی متکی به یک قصة پیوسته باشند بلکه باید کاری کنیم که تماشاچی لذتش را در همان قسمتی که از کار ما می‌بیند ببرد چون عملاً مخاطب وظیفه‌ای ندارد که یک سریال را دنبال کند مگر اینکه آن لذتی را که مد نظرش است در همان قسمت‌های اولیه برده باشد. متأسفانه سریال‌های امسال از این قاعده پیروی نکرده بودند.
وی در ادامه می‌گوید: باور کنید ساخت سریالی که حداقل ۲۰ میلیون مخاطب را راضی نگه دارد واقعاً اتفاق وحشتناکی است. نمی‌شود که با این وضعیت سریالی بسازیم که فقط ۲ درصد از کل مخاطبان با آن ارتباط برقرار کنند. ما دیگر با مخاطبان صادق نیستیم. رو راستی با مردم خیلی مهم است که اگر مخاطب ما را باور کند حتماً اثر ما را هم دنبال خواهد کرد. مخاطب امسال با مخاطبان پارسال خیلی فرق کرده است و ما مجبوریم برای اینکه او را با خود همراه کنیم، به‌روز باشیم.
صدا و سیما از رقابت جا مانده است
علی خودسیانی، فیلمنامه‌نویس، ولی معتقد است که این بی‌علاقگی و عدم استقبال مخاطبان از سریال‌ها خیلی مختص به نوروز و مجموعه‌هایی که برای این ایام ساخته می‌شوند، نیست. وی می‌گوید: این ریزش مخاطب مربوط به همه برنامه‌های سازمان صدا و سیماست و طبعاً سریال‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند.
وی ادامه می‌دهد: به نظر من حتی اخبار رسانه ملی نیز همانند قدیم خیلی برای مخاطبان جذابیت ندارد. یک دلیل عمده بروز چنین اتفاقاتی آن است که خیلی از این اخبار توسط شبکه‌های مجازی در دسترس مردم قرار گرفته‌اند. این شبکه‌ها در عین اینکه می‌توانند باعث تبلیغ برنامه‌های مختلف شوند، به همان نسبت نیز می‌توانند مانع دیده‌شدن این برنامه‌ها شوند. چون از طریق شبکه‌های مجازی و اینترنت می‌شود به‌راحتی به سریال‌های درجه یک خارجی دسترسی پیدا کرد.
نویسنده سریال «رمز خوشبختی» می‌افزاید: الان رقابت در این زمینه در همه دنیا خیلی سخت شده ولی متأسفانه سازمان صدا و سیمای ما از این رقابت جهانی جا مانده است.
این نویسنده همه این ایرادات را متوجه مدیران رده‌بالای صدا و سیما می‌داند و می‌گوید: آن‌ها این جسارت را ندارند که بتوانند از شیوه‌های جدید و کارهای نو استفاده کنند و طبیعی است که به‌مرور این ریزش مخاطب بیشتر و بیشتر شود. به نظرم ما به یک حرکت اساسی نیاز داریم. باید این تغییر نگرش در مدیران و سپس در برنامه‌سازان ایجاد شود.
مهران مهام، تهیه‌کننده، هم معتقد است که قصه سریال‌های نوروزی این سال‌ها اصلاً به‌روز نبوده و حال و هوای عیدانه نداشته است.
وی می افزاید: در این سال‌ها کمتر سریالی دیده ایم که داستانش در ایام نوروز گذشته باشد. خیلی موضوعات مناسب این ایام نیست، مثلاً طنز سیاسی. دیگر اینکه، متأسفانه اکثر سریال‌هایی که در این ایام ساخته می‌شوند مختص پایتخت هستند در حالی که ایران کلی شهر و شهرستان دارد و به لحاظ موضوعی جغرافیای گسترده‌ای دارد. ساخت این‌گونه آثار می‌تواند مضرات زیادی از جمله ترغیب مردم به کوچ‌کردن به پایتخت را در پی داشته باشد.
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: در همه این سال‌ها متأسفانه هیچ‌وقت این قضیه درست بررسی نشده که دلیل موفقیت سریال‌های نوروزی سال‌های قبل چه بوده است. قصه‌هایی که در این سال‌ها ساخته شده از جامعه و مسائل آن به دور بوده‌اند و هیچ تأثیری در روابط اجتماعی مردم نداشته و طبیعی است که مردم نتوانند با این‌گونه آثار ارتباط برقرار کنند. مردم خود را از این عوالم به دور می‌بینند.
نظر شما