به گزارش قدس آنلاین به نقل از ویژه نامه بیت المقدس محمدمهدی رحیمی در یادداشتی نوشت: در آستانه سی و هفتمین سالگرد شهادت آیت الله سید محمدباقر صدر قرار داریم. شخصیتی کم‌نظیر که در همه سالهای پس از شهادتش و از جمله در روزگار حساس اخیر، که اگرچه بساط حکومت ظالم بعث در عراق جمع شده اما هنوز هم ناامنی و افتراق بر این کشور سایه افکنده، فقدانش کاملا محسوس است. شهید سید محمدباقر صدر مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و صفاتی را داراست که در کمتر شخصیتی اعم از شخصیت‌های فکری و حتی عالمان دینی معاصر مشاهده می‌شود. وی دارای نبوغی خارق العاده بود تا آنجا که در سن 25 سالگی تدریس دروس خارج را در حوزه علمیه نجف آغاز کرد و پیش از 40 سالگی و در پی درگذشت آیت الله سیدمحسن حکیم، بعنوان مرجع برجسته عراق شناخته شد. اما این دانش و تسلط تنها به حوزه فقه و اصول محدود نبود و دامنه دانش آیت‌الله به فلسفه، اقتصاد، سیاست و جامعه شناسی هم می‌رسید و تالیفات شهید در این موضوعات کماکان به عنوان مرجعی ارزشمند مورد رجوع اهل علم است و به اذعان بسیاری هنوز هم اثری در حد کتب «اقتصادنا» و «فلسفتنا» که از منظری نو به اقتصاد اسلامی و فلسفه اسلامی بپردازد، تالیف و گردآوری نشده است.
اما به نظرم برجسته‌ترین ویژگی شهید صدر، رویکرد انقلابی وی و اعتقادش به اسلام سیاسی است که موجب می‌شود رسالت دینی خود را نه تنها در مَدرس حوزه و کنج حجره، که در کنار آنها در میدان سیاست و مبارزه با حکومت فاسق بداند و برای فراهم نمودن ابزار تحقق حداکثری آن تلاش کند.
نبرد طولانی مدت با حزب بعث، انتشار مقاله در نشریات مختلف و راه اندازی مجله الاضواء گوشه‌ای از فعالیت‌های شهید است که البته باید به آنها تاسیس «حزب الدعوه الاسلامیه» عراق را هم اضافه کرد؛ حزبی که هنوز هم در عراق جایگاه ویژه و اثرگذاری دارد اگرچه با فراز و فرودهایی هم همراه بوده است.
در این میان فتاوی آیت‌الله صدر در مسائل سیاسی به وضوح نشان‌دهنده عمق بینش و اعتقاد وی به لزوم ورود علماء و بزرگان شیعه به امور روزمره مردم و مواجهه با طاغوت است. مانند فتوای جهادی که علیه حکومت جبار وقت عراق صادر کرد: «بر همه ملت مبارز و مسلمان عراق واجب کفایی است که به قیام مسلحانه علیه حزب بعث و سردمداران آن دست زنند… تا خود را از چنگال این دژخیمان خون خوار نجات دهند.»
در همین حال شهید از اوضاع سایر بلاد اسلامی هم غافل نبود و نگاه جهان اسلامی داشت، صدر نمی‌توانست در حوزه نجف بنشیند و ببیند در همسایگی کشورش جوانان انقلابی مسلمان به خاک و خون کشیده می‌شوند همین دغدغه‌مندی باعث می‌شود تا چنین فتوایی را صادر کند: «کسانیکه در ایران برای دفاع از اسلام و مسلمین قیام کرده و کشته می‌شوند، شهید هستند و خداوند آنان را با امام حسین علیه السلام، در بهشت محشور می‌گرداند. ان شاءالله تعالی» و البته او این جمله را هم درخصوص رهبر کبیر انقلاب اسلامی مطرح کرد که در تاریخ ماندگار شد: «ذوبوا فی الامام الخمینی کما ذاب هو فی الاسلام».در امام خمینی ذوب شوید همان گونه که وی در اسلام ذوب شد.
در مکتب شهید صدر طلاب زیادی حضور داشتند که بسیاری از آنها بعدها از بزرگان حوزه شدند که البته وجه بارز آنها همان نگاه انقلابی و دغدغه‌مندی سیاسی بود؛ سید عباس موسوی که حزب‌الله قهرمان لبنان را راه‌اندازی کرد و در مقام دبیرکلی آن به شهادت رسید، سید محمدباقر حکیم که در تبعید، مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را تاسیس کرد و در مقام ریاست آن در عراق شربت شهادت نوشید و نیز سید محمود هاشمی شاهرودی و سید کاظم حائری که اکنون در جایگاه مرجعیت در جهان اسلام قرار دارند.
همین هوشمندی، وسعت نظر، شجاعت و اثرگذاری آیت‌الله صدر در نهایت موجب شد صدام دیگر تاب تحمل او را نیاورد و پس از بارها زندان کردنش سرانجام تصمیم به قتل وی بگیرد، اقدامی که سرانجام در 19 فروردین 59 عملی شد و سید محمدباقر به همراه خواهرش بنت‌الهدی در زندان به شهادت رسیدند و مخفیانه در قبرستان وادی‌الاسلام نجف دفن شدند. حکام عراق به درستی متوجه شده بودند که پیروزی انقلاب ایران زمینه مساعدتری برای فعالیت های صدر فراهم کرده و دیر نخواهد بود که بساط حکومت آنها هم جمع شود.
در پی شهادت «این شخصیت علمی و مجاهد، که از مفاخر حوزه های علمیه و از مراجع دینی و متفکران اسلامی بود»، امام خمینی(ره) سه روز عزای عمومی اعلام کرد
کلام را با جملاتی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره شهید صدر به پایان می‌بریم: «او بی‌شک یک نابغه و یک ستاره درخشان بود. از جنبه علمی، جامعیت و تحقیق و نوآوری و شجاعت علمی را یکجا دارا بود. در اصول، در فقه، در فلسفه و در هر آنچه با این دانشها ارتباط می‌یابد در زمره بنیانگذاران و صاحبان مکتب محسوب می‌شد»./
انتهای پیام
محمد مهدی رحیمی
ویژه نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما