قدس آنلاین - قرار است به‌زودی نخستین کنگره سرود، ترانه و تصنیف دفاع مقدس به دبیری مصطفی محدثی خراسانی برگزار شود؛ رویدادی که اگرچه برای اولین بار است شکل می‌گیرد اما پس از وقفه‌ای طولانی در وادی سرود و اشعار انقلابی، حرکت تازه و نوینی است که شاید بتواند روح تازه‌ای در پیکر نحیف و فراموش‌شده سرودهای انقلابی بدمد. اختتامیه این کنگره که به‌زودی فراخوان آن منتشر خواهد شد، همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر، اوایل خردادماه سال جاری برگزار و از برگزیدگان تقدیر خواهد شد. به همین منظور با مصطفی محدثی خراسانی به گفت‌وگو نشستیم.
سرود از بطن انقلاب جوشید
محدثی خراسانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به تاریخچه سرودهای انقلابی و دورانی که طی این سال‌ها سپری کرده، گفت: سرودهای انقلاب از بطن انقلاب جوشید و متبلور شد. فضای انقلاب و شور و هیجان و معرفتی که در آن دوران وجود داشت، زمینه‌ساز پا گرفتن سرود انقلاب شد. از طرفی دیگر، سرود توانست با آرمان‌ها و نیازهای انقلاب تنگاتنگ حرکت کند و ما از سال‌های منتهی به انقلاب تا پیروزی انقلاب اسلامی، آن شکلِ تأثیرگذار را شاهد بودیم که اولین صداهایی که فریاد شدند، همین سرودها بودند.
وی در ادامه افزود: در طول سال‌های دفاع مقدس نیز همین راه ادامه یافت. اما بحث این است که بعد از دوران دفاع مقدس و با توجه به ورود صداهای مختلف به عالم موسیقی و پر شدن فضا از این صداها از یک طرف و از طرفی دیگر عدم وجود راهبرد و سیاست‌گذاری درست در حوزه سرود از جانب متولیان فرهنگی کشور، سرود نتوانست مسیر خود را به‌گونه‌ای ادامه بدهد که پوست‌اندازی کند، به‌روز شود و گام‌به‌گام با فضاهای جدیدی که در کشور و انقلاب به وجود می‌آید، همراه شود.
محدثی خراسانی یادآور شد: طبیعی است که سرودهای ابتدای انقلاب و یا دوران جنگ با آن ریتم و زبانِ آن روزها هماهنگ بود و برای این روزها باید موسیقی در ادامه همان مسیر، نوآوری‌ها و خلاقیت‌هایی داشته باشد و برای آن بازتعریف مشخصی به وجود بیاید که با همان پیشینه و پشتوانه راه را ادامه دهد. اما متأسفانه در این میان یک وقفه‌ای ایجاد شده است و ما دچار این وضعیت هستیم که احساس می‌کنیم سرود به حاشیه رفته است و چندان در میدان نیست.
سرود بدون متولی است
این شاعر با تأکید بر اینکه در زمانه فعلی سرود و وجود آن اقتضا می‌کند و نیاز آن هم به‌شدت احساس می‌شود، گفت: شاید این‌طور به نظر بیاید و برخی بگویند که ما سرود را در فضای موسیقی کشور نمی‌بینیم و احساس نمی‌کنیم. دلیلش هم این است که این مسیر ادامه پیدا نکرده است. در حالی که اگر این مسیر ادامه می‌یافت طبیعتاً سرود به‌روز می‌شد و راهش را به‌درستی ادامه می‌داد.
محدثی خراسانی در پاسخ به این سؤال که متولی سرود و شکل‌دهی به مسیر حرکت آن چه نهاد یا نهادهایی هستند، گفت: متأسفانه حوزه فرهنگ در کشور ما متولی ندارد و هر کسی هر کاری توانست، می‌کند. مخصوصاً عالم شعر و ادبیات که اصلاً متولی ندارد و همه مدعی هستند اما هیچ‌کس سیاست‌گذار کلان و پاسخگو نیست. علتش هم این است که جایگاهی برای آن در نظام فرهنگی ما وجود ندارد و تعریف نشده است. اگر کاری هم می‌شود بر اساس عشق و علاقه‌مندی و ارادت شاعران است.
وی در ادامه تصریح کرد: در مجموعه سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس که ما هستیم، این نیاز و ضرورت احساس شده است که با توان و بضاعتی که داریم بتوانیم کاری کنیم و وظیفه خود را انجام دهیم و تلاش کنیم برای اینکه این غبار از چهره سرود، ترانه و تصنیف انقلاب زدوده شود و با برگزاری این کنگره بتوانیم افق‌های تازه‌ای را فراروی گفتمان موسیقی دفاع مقدس باز کنیم.
محدثی خراسانی با اشاره به خروجی‌های برپایی نخستین کنگره سرود، ترانه و تصنیف دفاع مقدس گفت: ما در فراخوان که شنبه آینده اعلام خواهد شد، به اهداف مهم برپایی این کنگره اشاره خواهیم کرد. ما در تلاشیم فضای ذهنی و روانی نویی در فضای موسیقی دفاع مقدس به وجود آوریم؛ افق‌های تازه‌ای را فراروی گفتمان موسیقی دفاع مقدس باز کنیم؛ متون خلاقانه و بدیعی را برای تولید موسیقی دفاع مقدس فراهم سازیم؛ استعدادهای ادبی که در حوزه سرود و ترانه دفاع مقدس وجود دارند را شناسایی کنیم؛ و تلاش می‌کنیم قطعاً از آثاری که به دستمان خواهد رسید یک مجموعه متفاوت منتشر کنیم تا بتواند منبع و دستمایه کار کسانی باشد که در گروه‌های موسیقی می‌خواهند چنین کارهایی انجام دهند.
راه سرود قطع شد
وی در پاسخ به اینکه آیا کنگره برای گروه‌های دانش‌آموزی هم برنامه‌ای دارد، تأکید کرد: کنگره به ۳ بخش سرود، ترانه و تصنیف تقسیم شده زیرا می‌خواستیم نیازهای متنوع طیف‌های مختلف را تأمین کنیم. ترانه بیشتر برای فضای موسیقی پاپ کشور مد نظر هست که می‌خواهیم متون آن را تأمین کنیم. برای کارهای سنتی تصنیف و برای کارهای گروهی و دانش‌آموزی سرود را در نظر گرفتیم.
محدثی خراسانی با اشاره به اینکه سرود می‌تواند نیازهای امروز جامعه بویژه در حوزه مقاومت و فرهنگ انقلاب را اجرایی و عملی کند، افزود: یک‌زمانی در سینما «دیده‌بان» و «وصل خوبان» ساخته شد. در سال‌های بعد فیلم‌های دیگری در همین حوزه ساخته شد. چون سینما مسیر خودش را ادامه داد و قطع نشد توانست یک‌زمانی «عروسی خوبان» و مدت‌ها بعد «از کرخه تا راین» را بسازد. در برهه‌ای دیگر سینمای دفاع مقدس به سمت فضای طنز رفت و فیلم‌هایی مثل «لیلی با من است» و «اخراجی‌ها» ساخته شد. این حرف بدان معناست که سینما مسیرش را بدون انقطاع و بنا بر اقتضائات زمانه ادامه داد. اما سرود چون راهش را ادامه نداد، کارش سخت‌تر شد. پس باید تلاش شود تا این پیوند دوباره برقرار گردد و به قول معروف جلوی ضرر را از هرکجا بگیریم منفعت است. ما با همین هدف داریم این کار را انجام می‌دهیم و امیدوارم به نقاط خوبی برسیم.
نظر شما