محبوبه علیپور ، آرش خلیل خانه: وزیرتعاون ، کار و رفاه اجتماعی  با تأکید بر این که وضع صندوق های بازنشستگی مناسب نیست به گزارشگر ما می گوید: ساختار این صندوق‌ها مربوط به ۵۰ سال گذشته است و نیاز به اصلاحات و بازبینی جدی دارد. اقتصاد یونان اگر ورشکسته شد از صندوق‌های  بازنشستگی ضربه خورد. حتی فرانسه هم از اصلاحات در صندوق‌ها لطمه خورد و دچار بحران شد ما چون مردممان و بدنه جامعه ضعیف است و نمی‌توانیم به سرعت تحرکات اصلاحاتی انجام دهیم باید به مرور جهت گیری صندوق ها را اصلاح کنیم . نیروهای جدید و فعال را به سمت صندوق‌های جدید ببریم و بتوانیم صندوق‌های  قبلی را با ثبات تر کنیم و حتی آن ها را به سمت ادغام ببریم.

دکتر علی ربیعی ، همچنین با اشاره به مشکلات صندوق بازنشستگی فولاد ادامه می دهد: مشکلات صندوق‌های بازنشستگی اکنون حفظ تعادل میان منابع و مصارف آن هاست. البته صندوق تأمین اجتماعی شرایط مطلوبی دارد  اما در صندوق فولاد یک نفر کار می‌کند و ۱۰ نفر حقوق بازنشستگی می‌گیرند که در این شرایط دیگر صندوق معنایی ندارد.

ربیعی خاطرنشان می کند: در صندوق تأمین اجتماعی نسبت پرداخت کننده به دریافت کننده ۳۶ نفر به ازای ۱ نفر بوده  حالا شده۶ به یک و خوشبختانه صندوق هنوز روی پاست. البته ما سال ۹۵  بالغ بر ۱۰هزار میلیارد تومان از دولت کمک گرفتیم ولی تلاش داریم وضعیت صندوق را تعدیل کنیم تا جلو برود.

تلاش برای بازنگری ساختارها

رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز با تأکید بر وقوع سونامی صندوق های بازنشستگی در جامعه می گوید: درحال حاضر از چالش های عمده کشور وضعیت صندوق های بازنشستگی است که در این مقوله عوامل متعددی دخالت داشته است . نخست این که سیستم صندوق های یادشده از اساس درست نبوده و به جای توجه به سهم معین براساس مزایای معین شکل گرفته است. به این ترتیب افراد با سنوات مختلف خدمت و بیمه پرداز بودن از مزایای معین  واحدی برخوردار شده اند. درحالی که در سیستم های  موجود در کشورهای پیشرفته شهروندان براساس وضعیت پرداخت خود به صندوق ها  از مزایای آن بهره مند می شوند. در واقع همانقدر آش می خورند که پول می دهند.

وی با اشاره به تنگناهای ساختاری این مجموعه  ادامه می دهد: با بررسی وضعیت صندوق های بازنشستگی کشور می توان دریافت که این صندوق ها به جز صندوق بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی بقیه در شرف ورشکستگی هستند چرا که میزان افراد پرداخت کننده نسبت به افراد دریافت کننده خدمات حدود دو به یک برآورد می شود و همین شرایط صندوق های یادشده را خطرناک کرده است.این درحالیست که درکشورهای پیشرفته در ازای ۷ پرداخت کننده  ۹دریافت کننده خدمات از این صندوق ها وجود دارند. از این رو پیش بینی می شود با تداوم این چالش ها تا ۱۵ سال آینده  ۶۰ درصد بودجه عمومی کشور باید صرف این صندوق ها شود تا سرپا بمانند. به راستی کشور ما از چه میران درآمد عمومی برخوردار است که بخش قابل توجهی از آن صرف حمایت از صندوق های بازنشستگی شود؟

با بررسی وضعیت صندوق های بازنشستگی کشور می توان دریافت که این صندوق ها به جز صندوق بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی بقیه در شرف ورشکستگی هستند.این نماینده خانه ملت می افزاید: نکته قابل توجه دیگر این که طی سال های اخیر صندوق های بیمه و صندوق های بازنشستگی که باید به وظیفه اصلی خود که همان مدیریت مالی بپردازند برای تأمین منابع  افزونتر به بنگاهداری و کارخانه داری  روی کرده اند که با وجود اقتصاد سینوسی و نوسانات مختلف در این حوزه موفق نشده اند. این درحالیست که می توانستند در بورس و بانک سرمایه گذاری کرده و نتایج بهتری به دست  آورند. مسئله دیگر این که  صندوق های یادشده بر همین سرمایه گذاری های متداول خود نیز  نظارتی جدی نداشته اند.

خضری ادامه می دهد:در بروز چالش های موجود مجلس شورای اسلامی نیز در ادوار مختلف بی اثر نبوده است . چنانکه شاهدیم  نمایندگان درکمیسیون های متعدد هر از گاهی قانونی تصویب می کنند که گروه های جدید بیمه شوند بدون آن که هزینه و فایده این مقوله بررسی شود. برای نمونه در قالب طرح های مختلف همانند بازنشستگی های پیش از موعد علی رغم نبود منابع کافی صندوق های بازنشستگی را مکلف به تعهداتی افزونتر کرده اند.

حیاط خلوت دولت ها

وی با اشاره به ضرورت بازنگری وضعیت این صندوق ها می گوید: در همین زمینه به منظور ارتقای کیفیت و کارآمدسازی و مدیریت صندوق های بازنشستگی کشور طرحی پیشنهاد دادم که درحال حاضر پس از بررسی شورای نگهبان به مجلس بازگردانده شده است .به این ترتیب مطابق طرح  دو فوریتی مزبور در قالب ۶ ماده واحده بر حل معضلات صندوق ها از طریق راهکارهای عملی تأکید شده که در نوزدهم و بیستم  ماه جاری در مجلس شورای اسلامی مورد بحث و گفت و گو قرار می گیرد که این طرح به جز صندوق بازنشستگی لشگری و وزارت اطلاعات سایر دستگاه ها را شامل می شود.

رسول خضری تأکید می کند: از تنگناهای مدیریتی  در این حوزه نگاه دولت های مختلف به این عرصه است؛ چنانکه صندوق های بیمه و بازنشستگی به حیاط خلوتی برای دولت ها بدل شده که وابستگان و خویشاوندان خود را برای مدیریت و تصمیم گیری آن ها بر کرسی نشانده اند. همچنین گرچه وضعیت صندوق بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی نسبت به دیگر صندوق ها از شرایط مطلوبتری برخوردار است اما به دلیل نقش حمایتی دولت که تضامنی بوده حمایت های مالی چندانی دولت از این سازمان نکرده که حتی به آن نیز حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان  بدهکار است.

ضعف نظارت ها

در همین خصوص سیدفرید موسوی با اشاره به مقوله پایش مالی صندوق های بازنشستگی به «خانه ملت» می گوید:با وضعیتی که امروز صندوق های بازنشستگی دارند؛می توان گفت که تقریباً اکثر آن ها با مسائل و مشکلاتی روبرو هستند که نیاز است، دولت برنامه ای برای ساماندهی آن ها ارایه کند.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی می افزاید: موضوع نظارت بر صندوق های بازنشستگی بسیار ضعیف است به طوری که متولی رگولاتوری و نظارت واحد بر صندوق های بازنشستگی وجود ندارد.

وی خاطرنشان می کند: باید بستر قانونی ورود وزارت کار، تعاون و اموراجتماعی  به این موضوع را فراهم کنیم تا به صورت جامع نظارت خود را بر آن اعمال کند و پیش از اینکه وضعیت جاری به بحران و فاجعه برسد؛ پیش بینی ها و اقدامات لازم صورت گیرد.

موسوی ادامه می دهد:در نبود نظارت های کافی افرادی هم در سطوح عالی مدیریتی برخی صندوق های بازنشستگی نیز ورود پیدا کرده و مسایل جاری را رقم زده اند به این معنا که در این مدت اعمال مدیریت هایی بر این مجموعه ها شده  که با اصول مدیریتی در تناقض است.وی خاطرنشان می کند: اگر روند کنونی ادامه داشته باشد، بیم آن می رود که دیگر صندوق های بازنشستگی نیز به مسائل و مشکلاتی که صندوق فولاد امروز با آن مواجه است، روبه روشوند که این امر  نه منطقی و نه عادلانه است.