هر چند که قداست و برکت و معنویت این سفره بر جنبه مادی و دنیوی آن ارجحیت دارد اما نباید از تلاش و کوشش خدمتگزاران صدیق و بی‌ریا غافل شد که جانانه و مخلصانه به نیت کسب رضایت حضرت حق و خشنودی میزبان و صاحبخانه کریم این سفره، از ساعت‌های اولیه صبح تا دو ساعت پس از افطار با دهان روزه و در شرایط گرمای هوا، عاشقانه می‌کوشند تا به بهترین وجه ممکن از میهمانان ارجمند سفره خانه کریم پذیرایی کنند.
خیلی از مجاوران و حتی زائران دوست دارند که شبی افطار، میهمان این سفره باشند و خیلی‌ها هم این توفیق نصیب آنان شده است اما آن چیزی که اکنون مورد بحث و بررسی در این گزارش است، چگونگی آماده سازی و تمهیدات پهن کردن این سفره باعظمت و با قداست می‌باشد.
خدمتگزارانی که ساعت ۱۰ شب افطار می‌کنند
«سیدحسن هاشمی» رئیس اداره میهمانسراهای حرم مطهر رضوی است. وی در گفت‌و‌گو با خبرنگار قدس می‌گوید: برای آماده سازی سفره‌های مراسم ضیافت اکرام رضوی نیروهای افتخاری میهمانسرای حضرت رضا(ع) (خادمیاران میهمانسرا) در دو قسمت خواهران و برادران از ساعت ۷ صبح با توکل بر خداوند متعال و توسل و کسب اجازه از محضر حضرت رضا(ع) کار خود را هر روز آغاز و معمولاً تا دو ساعت پس از اذان مغرب (حدود ساعت ۲۲) با نهایت علاقه و ارادت به ساحت مقدس رضوی در پذیرایی از میهمانان امام هشتم(ع) خالصانه خدمت می‌کنند.
مطابق گفته‌های وی، روزانه دو کشیک روز و فوق‌العاده از خواهران و برادران به تعداد(۲۴۰ نفر خواهران و ۳۰۰ نفر برادران) مربوط به خادمیاران میهمانسرای حضرت رضا(ع) در آماده سازی اقلام موادغذایی سفره‌های این مراسم و مواد مورد نیاز آشپزخانه میهمانسرا، آماده سازی بسته‌بندی‌های مربوط به این سفره (پک‌های پیش‌بینی شده)، قرار دادن غذای آماده شده و بسته‌بندی‌های مربوط در داخل پلاستیک، چیدمان بسته‌های آماده شده در داخل گیت‌های ورودی میهمانان، دریافت دعوت نامه‌های ویژه مراسم از میهمانان و تحویل بسته‌بندی‌های مربوط به مراسم به میهمانان، راهنمایی میهمانان جهت نشستن سر سفره‌ها و... فعالیت می‌کنند.
این گزارش حاکی است نیروهای خادمیاران میهمانسرا از ساعت ۷ صبح تا ساعت ۱۴ به فعالیت مشغول بوده و پس از یک استراحت مختصر مجدداً از ساعت ۱۵ تا هنگام اذان مغرب به انجام امور مربوط به آماده سازی مقدمات برگزاری مراسم اکرام رضوی مشغول بوده و پس از اذان مغرب و پذیرایی از میهمانان امام رئوف، این خدمتگزاران صدیق و با اخلاص حدود ساعت ۲۲ پس از اتمام کار و انجام امور، روزه خود را افطار و با شکرگزاری از درگاه ایزد متعال و ساحت قدسی حضرت اباالحسن الرضا(ع) از آن امام مهربان که توفیق پذیرایی از میهمانان ارجمندش را در ماه میهمانی خدا، نصیب آنان کرده است در پایان کار خالصانه و خاضعانه تشکر و سپاسگزاری می‌نمایند.
برنامه زمان بندی به دقت رعایت می‌شود
یکی از مهم‌ترین خصوصیات مراسم ضیافت اکرام رضوی رعایت نظم و انضباط در انجام امور و پیگیری کارها و مقدمات و ملزومات برگزاری این مراسم مطابق برنامه تنظیمی مشخص و اعلام شده می‌باشد، به گونه‌ای که هر کاری باید در وقت و زمان خودش و توسط افراد و نیروهای مشخص شده، به انجام رسد و وجود چنین شکوه و عظمتی در برگزاری این مراسم معنوی و وصف ناپذیر حکایت از وجود یک برنامه جامع و تنظیم شده مشخص و منظم دارد.
هاشمی در این ارتباط اظهار می‌دارد: نیروهای افتخاری خواهران در کشیک روز (به تعداد حدود ۱۲۰ نفر) وظیفه آماده سازی اقلام موادغذایی سفره اکرام رضوی (از قبیل: پاک کردن سبزی، برنج و سایر اقلام مورد نیاز آشپزخانه میهمانسرا از جمله سبزیجات و صیفی جات) را برعهده دارند.
نیروهای کشیک فوق‌العاده خواهران در هر روز (به تعداد حدود ۱۲۰ نفر) وظیفه آماده سازی بسته‌ها (پک‌ها) و انجام بسته‌بندی‌های لازم جهت مصرف زائران در مراسم ضیافت اکرام رضوی را برعهده دارند.
نیروهای افتخاری خواهران در کشیک روز (به تعداد حدود ۱۲۰ نفر) وظیفه آماده سازی اقلام موادغذایی سفره اکرام رضوی (از قبیل: پاک کردن سبزی، برنج و سایر اقلام مورد نیاز آشپزخانه میهمانسرا از جمله سبزیجات و صیفی جات) را برعهده دارند. نیروهای کشیک فوق‌العاده خواهران در هر روز (به تعداد حدود ۱۲۰ نفر) وظیفه آماده سازی بسته‌ها (پک‌ها) و انجام بسته‌بندی‌های لازم جهت مصرف زائران در مراسم ضیافت اکرام رضوی را برعهده دارند.
این دو گروه از بانوان از ساعت ۷ صبح لغایت ۱۴ به امور مذکور پرداخته و پس از یک استراحت مختصر مجدداً از ساعت ۱۷ با استقرار در صحن هدایت و گیت‌های ورودی زائرین به انجام امور مربوط به آماده سازی بسته‌ها و پک‌های پیش‌بینی شده پرداخته و تا اذان مغرب به فعالیت ادامه داده و بعد از اذان و هنگام ورود میهمانان به محل برگزاری مراسم (صحن هدایت) با دریافت دعوت نامه‌های ویژه مراسم و تحویل بسته‌بندی‌های مربوط (حاوی بسته‌های غذای متبرک و...) و راهنمایی زائران، تا حدود ساعت ۲۲ روزه خود را افطار می‌کنند.
رئیس اداره میهمانسراهای حرم مطهر رضوی در ارتباط با فعالیت نیروهای افتخاری برادران در کشیک روز و فوق‌العاده نیز می‌گوید: نیروهای کشیک روز برادران (به تعداد حدود ۱۵۰ نفر) از ساعت ۷ صبح آماده فعالیت بوده و تعدادی به آشپزخانه میهمانسرا رفته و در پختن غذا به آشپزهای مربوط کمک می‌کنند و همچنین در امور مربوط به بسته‌بندی پک‌ها و حمل سبدهای آماده شده و حمل ملزومات انبار (از قبیل: خرما، قند، چای، دسر، پنیر و...) و انتقال به قسمت بسته‌بندی، کمک می‌کنند.
نیروهای افتخاری کشیک فوق‌العاده برادران (به تعداد حدود ۱۵۰ نفر) نیز امور متعددی را انجام می‌دهند، به گونه‌ای که تعدادی از این افراد ساعت ۱۴ وارد میهمانسرای حضرت شده و نخستین کار آنان بسته‌بندی حدود ۱۲ هزار پرس غذای متبرک حرم مطهر رضوی است که از ساعت ۱۵ تا ۳۰/۱۷ بعد ازظهر معمولاً به مدت حدود دو ساعت و نیم این کار طول می‌کشد.
تعداد دیگری از این نیروهای کشیک فوق‌العاده برادران از ساعت ۰۰/۱۵ برای پهن کردن سفره‌های مراسم ضیافت اکرام رضوی در صحن هدایت بارگاه مقدس امام هشتم(ع) و گذاشتن اقلام مربوط بر سر سفره‌ها و... انجام وظیفه می‌نمایند. ضمناً تمامی سفره‌های این مراسم چه در قسمت برادران و چه در قسمت خواهران توسط نیروهای افتخاری آقایان (خادمیاران مرد میهمانسرا) در مدت زمان دو ساعت یعنی از ساعت ۱۵ تا ۱۷ با دقت و نظم خاص پهن می‌شود.
هاشمی همچنین اشاره می‌کند: این نیروهای افتخاری برادران از ساعت ۱۷ به بعد شروع به بسته‌بندی اقلام مربوط به بسته‌بندی‌های مربوط به میهمانان سفره اکرام رضوی در قسمت ورودی گیت برادران و آقایان و چیدمان در محل گیت‌های مربوط می‌نمایند.
مطابق برنامه زمان بندی، از ساعت ۱۹، نیروهای افتخاری برادران شروع به چیدمان بطری‌های آب تک نفره در قسمت سفره‌های این طرح می‌نمایند به گونه‌ای که ۱۲ هزار بطری آب مربوط توسط این نیروها در قسمت سفره‌های ویژه خواهران و برادران به طور منظم و مشخص چیده می‌شود.
همچنین از ساعت ۳۰/۱۹ کشیدن سوپ در داخل ظروف مربوط انجام می‌شود که برای هر چهار نفر یک کاسه سوپ بر روی سفره‌های موجود قرار داده می‌شود.
براساس گفته‌های هاشمی، نیروهای افتخاری برادران پس از اذان مغرب همانند نیروهای افتخاری خواهران در داخل گیت‌های ورودی مستقر و پس از دریافت دعوت نامه‌های مراسم، به میهمانان مربوط، بسته‌های حاوی غذای متبرک و... را تحویل و جهت نشستن بر سر سفره‌ها آنان را راهنمایی کرده و پس از اتمام مراسم و رفتن میهمانان این نیروهای افتخاری برادران تقریباً از ساعت ۰۰/۲۱ شروع به جمع‌آوری فلاسک‌های آبجوش و ملزومات سفره‌ها نموده که تا ساعت ۲۲ به طول می‌انجامد و در پایان کار این خدمتگزاران دلباخته حضرت رضا(ع) روزه خود را افطار و با شکرگزاری به درگاه احدیت، از ایزد متعال و سپس از امام هشتم(ع) به خاطر توفیق خدمتگزاری در این مراسم، صمیمانه و خالصانه سپاسگزاری می‌نمایند.
کیفیت و بهداشت، تحت نظارت کارشناس موادغذایی
پذیرایی از ۱۲ هزار نفر از مجاوران و همشهریان مشهدی در هر شب از ایام ماه مبارک رمضان و مصرف اقلام خوراکی و همچنین آماده سازی ملزومات لازم چه از نظر موادغذایی و یا در حوزه خدمت رسانی در زمینه‌های گوناگون کار چندان سهل و آسانی نیست و علاوه بر الطاف الهی و عنایات خاصه حضرت اباالحسن الرضا(ع) پشتکار و همت مسئولان و مدیران و نیروهای خدمتگزاری با اخلاص و بی‌ادعایی را می‌طلبد که به عشق خشنودی و رضایت مولای مهربان خود در نهایت تلاش و کوشش به آماده سازی و اجرای صحیح و مناسب مقدمات برگزاری این مراسم باشکوه می‌پردازند.
تمام مراحل خرید موادغذایی، طبخ، توزیع و بسته‌بندی غذای متبرک در این مراسم، تحت نظارت کارشناس موادغذایی اداره میهمانسرای حرم مطهر امام رضا(ع) بوده و نظارت کافی با دقت در این زمینه انجام می‌شود
پرواضح است که یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در مورد موادغذایی، کیفیت و بهداشت آن می‌باشد. این موضوع در بحث سفره‌های اکرام رضوی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا حرمت و احترام میهمانان این سفره که در حقیقت میهمانان امام رئوف حضرت اباالحسن الرضا(ع) هستند از یک سو، و از طرف دیگر قداست و عظمت و حرمت بارگاه مقدس رضوی ایجاب می‌کند که در جهت تکریم و گرامیداشت میهمانان این بارگاه منور و حسب تأکیدات تولیت معزز آستان قدس رضوی و مسئولان ارشد و عالی رتبه این نهاد مقدس، موادغذایی به کار رفته در تهیه اقلام خوراکی و طبخ غذا در مراسم ضیافت اکرام رضوی از بهترین نوع و باکیفیت مطلوب و مناسب تهیه شوند، به همین دلیل تمام مراحل خرید موادغذایی، طبخ، توزیع و بسته‌بندی غذای متبرک در این مراسم، تحت نظارت کارشناس موادغذایی اداره میهمانسرای حرم مطهر امام رضا(ع) بوده و نظارت کافی با دقت در این زمینه انجام می‌شود.
سفره‌های اکرام رضوی به روایت آمار
هاشمی در بخشی از سخنانش به طور خلاصه به آمار و ارقام ذیل در برگزاری مراسم ضیافت اکرام رضوی (در هر شب) اشاره می‌کند:
تعداد میهمانان: ۱۲ هزار نفر/ مقدار برنج مصرفی: حدود ۲۴۰۰ کیلوگرم/ مقدار گوشت مصرفی: حدود ۲۴۰۰ کیلوگرم/ میزان سوپ طبخ شده: حدود ۴۸۰۰ کیلوگرم/ آبجوش: ۲۲۵۰ لیتر/ سفره: ۴۸۷۰ متر/ تعداد فلاسک چای ۵/۱ لیتری: ۱۶۲۵ عدد/ تعداد کاسه سوپ ۴ نفری: ۳۲۵۰ عدد/ خرما: ۲۴ هزار عدد (برای هر نفر ۲ عدد خرما)/ بطری شربت و بطری آب یک نفره (۵۰۰ سی سی): هر کدام ۱۲ هزار عدد/ تعداد بسته‌های تحویلی به میهمانان: ۱۲ هزار بسته (که در هر بسته ۱۱ قلم مورد نیاز وجود دارد)/ تعداد آبجوش: توسط یک دستگاه مولد آبجوش ۴۰۰۰ لیتری/ نان بسته‌بندی (نان زائر رضوی): ۲۴۰ هزار عدد (برای هر میهمان ۲ عدد نان)/ قند حبه‌ای: ۴۸ هزار قطعه قند حبه‌ای (برای هر میهمان ۴ عدد قند)/ چای کیسه‌ای (نپتون): ۱۲ هزار عدد (برای هر نفر یک عدد چای کیسه‌ای)/ دسر زعفرانی: ۱۲ هزار عدد (برای هر نفر یک عدد دسر)/ پنیر خامه‌ای تک نفره: ۱۲ هزار قوطی یک نفره/ سبزی خوردن: یک تن (۱۰۰۰ کیلوگرم) برای مجموع ۱۲ هزار نفر/ تعداد تخته فرش ماشینی جهت مفروش کردن صحن هدایت (قسمت پهن کردن سفره‌های مراسم): ۲۰۰۰ تخته فرش ماشینی ۶ مترمربعی جمعاً به میزان ۱۲ هزار مترمربع/ تعداد تخته فرش ماشینی جهت مفروش کردن قسمت برگزاری مراسم نماز جماعت، تلاوت قرآن، ادعیه و... (قسمت خواهران و برادران): ۱۳۰۰ تخته فروش ماشینی ۶ مترمربعی جمعاً به میزان ۷۸۰۰ مترمربع/ تعداد گلدان گیاه شمشاد طلایی (جهت تزیین سفره‌های مراسم و ایجاد جلوه بصری زیبا در سر سفره‌ها برای میهمانان): جمعاً به تعداد ۴۰۰۰ گلدان گیاه شمشاد طلایی که نسبت به مقاومت در نور آفتاب و جابه‌جایی مداوم در ایام ماه مبارک رمضان مناسب می‌باشد/ تعداد مکان قرار دادن (دپوی بسته‌بندی‌های غذا): ۱۹ مکان برای برادران و ۲۶ مکان برای خواهران/ تعداد نیروی افتخاری و رسمی از میهمانسرای حضرت رضا: حدود ۶۰۰ نفر/ سایر نیروهای تلاشگر در اجرای این مراسم: در برگزاری مراسم ضیافت اکرام رضوی معاونت‌ها، مدیریت‌ها، اداره‌ها، بخش‌ها و واحدهای گوناگونی در حوزه اماکن متبرکه و امور زائرین، تبلیغات و ارتباطات اسلامی، سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع)، خدمات فرش اماکن متبرکه و... عاشقانه و خالصانه به خدمتگزاری مشغول می‌باشند که در این زمینه و در کنار سایر نیروهای افتخاری و رسمی تلاشگر در برگزاری این مراسم از قبیل: مدیریت امور انتظامات و تشریفات، اداره امور تسهیلات زائرین، بخش پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان، بخش شمیم رضوان، خدمات فرش صحنین اماکن متبرکه، بخش خدمات زائرین (ویژه توزیع دعوت نامه‌های این مراسم در مناطق شهری مشهد مقدس)، اداره تبلیغات و مناسبت‌های ویژه، اداره علوم قرآنی و... همگی به عشق وعلاقه به ساحت مقدس امام رئوف و مهربان صادقانه و خالصانه در اجرای هر چه بهتر و بیشتر این مراسم باشکوه تلاش و کوشش می‌نمایند.
نظر شما