قدس آنلاین-گروه استان ها-گنبدکاووس با دارا بودن ۱۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی که بیشتر آن نیز به کشت غلات اختصاص می یابد، از قطب های مهم تولید غلات بویژه گندم در گلستان و کشور است.

همه ساله از میانه خرداد ماه برداشت غلات در استان آغاز می شود و در شرق گلستان به ویژه شهرستان های کلاله، مراوه تپه، گالیکش و بخش هایی از مینودشت به دلیل وجود جنگل های دست کاشت سوزنی برگ دغدغه بیشتری در خصوص آتش سوزی وجود دارد چرا که به دلیل مواد سوختنی و رزینی که در این گونه ها وجود دارد آتش تمامی تنه درخت را درگیر می کند.

فصل پر کار ماموران آتش نشانی

مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گنبدکاووس در این رابطه می گوید: درسال گذشته و دریک ماه فصل برداشت غلات از ۲۸اردیبهشت تا ۲۸ خرداد، این سازمان با برپایی سه ایستگاه آتش نشانی در مجموع ۱۲۰ ماموریت اطفای حریق در مزارع انجام داد

سید سجاد حسینی گفت: بخش قابل توجهی از ماموریت های این سازمان درفصل برداشت سال قبل مربوط به اطفای حریق های جزیی بقایای درو محصولات، کاه و کلش مزارع و یا انبار کاه و نیز علف های هرز نزدیک مزارع بود.

وی افزود: تیم های اطفای حریق آتش نشانی گنبدکاووس سال گذشته هر روز از ساعت هفت صبح تا ۲۱ شب مشغول فعالیت بودند و حتی به یک فقره آتش سوزی در یک دامداری شهر همجوار نیز خدمات دادند.

این در حالی است که معاون برنامه ریزی و امور عمرانی فرماندار ویژه گنبدکاووس نیز در این خصوص می گوید: اصولا حضور خودروهای آتش نشانی شهرداری درخارج شهر مجاز نیست مگر در شرایط بحرانی که باید حضور یابند.

گفتنی است فصل پر کار سازمان آتش نشانی در سال گذشته و در میان مزارع موجب شد تا خودرو های این سازمان با مشکل اساسی مواجه شده و به دلیل آسیب دیدگی از گردونه ارایه خدمات خارج شوند.

حال مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گنبدکاووس می گوید: سازمان آتش نشانی گنبدکاووس به دلیل مشکلات مالی، اعتباری برای تعمیر این خودروها ندارد.

آتش به جان زمین

کارشناسان کشاورزی معتقدند، سوزاندن کاه و کلش بعد از برداشت محصول، میکرو ارگانیزم های خاک از جمله انواع باکتری، قارچ، جلبک و گلسنگ و همچنین مواد آلی خاک را نابود می کند و مواد مغذی زمین را از بین برده و آلودگی محیط زیست را نیز در پی دارد.

آلودگی هوا ناشی از آتش زدن باقی مانده کاه و کلش و تشدید بیماری های تنفسی یکی دیگر از مضراتی است که در کنار فقر زمین از مواد آلی به سلامت ساکنان این منطقه اسیب وارد می کند لذا بر این اساس اداره کل محیط زیست گلستان اعلام کرده است  آتش زدن هرگونه بقایای کشت شامل کاه و کلش در مزارع ممنوع است و در صورت مشاهده هرگونه آتش سوزی برخورد قضایی و قانونی با متخلفین خواهد شددر سال گذشته طبق آماری که مسئولان سازمان جهادکشاورزی گلستان ارائه دادند از بابت آتش زدن کاه و کلش روی زمین، علاوه بر آسیب به خاک و مواد مغذی آن، محصول افزون بر ۳۰۰هکتار از گندمزارهای استان نیز به خاکستر تبدیل شد.

دبیر ستاد برداشت محصولات پائیزه سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این رابطه بیان می کند: با توجه به کشاورزی بودن استان، اهمیت خاک و ممانعت از آلودگی زیست محیطی منطقه لازم است که سرمایه گذاری بیش از گذشته در امر فرهنگ سازی برای خودداری از آتش زدن بقایای کاه و کلش صورت گیرد.

عید محمد فاروقی افزود: کاه و کلش محصول کشاورزی، سرمایه گرانبهایی برای زمین و زراعت کشت دوم بوده که با آتش زدن به هدر می رود.

وی خواستار اتخاذ قوانینی برای ممانعت از آتش زدن بقایای محصول در زمین و چرای بی رویه دام بعد از برداشت شد و افزود: همچنین کشاورزان از برگردان کردن خاک و بقایای گیاهی خودداری کرده چون با این اقدام خاک در معرض فرسایش های بادی و خاکی قرار می گیرد.

فاروقی اضافه کرد: کشاورزان برای کشت دوم نیز می توانند از کارنده های کشت مستقیم یا بی خاک ورز استفاده کنند زیرا کارنده ها قادر هستند ضمن حفظ بقایای گیاهی؛ بذر سویا، پنبه، ذرت، آفتابگردان، گنجد و سرگوم (ذرت علوفه ای) را کشت کنند.

تشدید بیماری های ریوی

آلودگی هوا ناشی از آتش زدن باقی مانده کاه و کلش و تشدید بیماری های تنفسی یکی دیگر از مضرات این اقدام توسط کشاورزان بومی است که در کنار فقر زمین از مواد آلی به سلامت ساکنان این منطقه نیز اسیب وارد می کند لذا بر این اساس اداره کل محیط زیست گلستان اعلام کرده است  آتش زدن هرگونه بقایای کشت شامل کاه و کلش در مزارع ممنوع است و در صورت مشاهده هرگونه آتش سوزی برخورد قضایی و قانونی با متخلفین خواهد شد.

در این اطلاعیه آمده است: « آتش زدن بقایای مزارع کشاورزی علاوه بر آسیب به بافت ارزشمند خاک و تاثیر منفی بر حاصلخیزی خاک مزارع، موجب آلودگی هوا و انتشار گازهای آلاینده و تشدید بیماری های ریوی، قلبی و عروقی خواهد شد.»

بر افروختگان آتش مجازات می شوند

از آنجا که صدور چنین اطلاعیه هایی به نظر می رسد تاثیری در رویه سنتی و تخریبی کشاورزان بومی منطقه نداشته حال دستگاه قضا نیز با ورود به این موضوع سعی دارد تا از اهرم قانون و حبس و تعزیر برای جلوگیری از خسارات بیشتر وارد میدان شود.

رییس دادگستری کل گلستان در این رابطه اظهار داشت: افرادی که نسبت به آتش زدن کاه و کلش در مزارع اقدام کنند به یک سال حبس محکوم خواهند شد.

هادی هاشمیان در این رابطه افزود: آتش زدن بقایای گیاهی سبب آلودگی محیط زیست و آسیب به مواد آلی خاک می شود و براساس ماده ۶۸۸ قانون تعزیرات، آلودگی محیط زیست جرم است و تا یکسال حبس برای آن لحاظ شده است.

رییس شورای حفظ حقوق بیت المال گلستان افزود: سال های گذشته درباره برخورد قانونی با افرادی که بقایای گیاهی را آتش می زنند اطلاع رسانی شد واز امسال برای کسانی که اقدام به این کار می کنند پرونده قضایی تشکیل می شود.

وی اضافه کرد که در نامه ای به مسئولان اجرایی و دادستان های استان از آنان خواسته شده که ضمن آگاهی دادن به کشاورزان درباره زیان های آتش زدن بقایای گیاهی و کاه و کلش محصولات، کسانی را که اقدام به این کار می کنند به مراجع قضایی معرفی نمایند.