مهناز خجسته نیا: موزه ای که شهره آن جهانی است اما شاید خیلی از همسایگان ساکن در یک قدمی آن، تابحال موفق به تماشای آن نشده باشند.
لذا مجموع باغ موزه و آرامگاه نادرشاه از آن دست آثاری بشمار می آیند که چوب تماشای منظره تکراری نمای بیرونی اش در هیاهوی خستگی زندگی در هسته مرکزی شهر را می خورد.

تاریخچه بنای آرامگاه نادرشاه

در بیان تاریخچه این مجموعه تاریخی آمده است "نادر شاه در هنگام حیات خود دستور ساخت آرامگاهی کوچک، در جوار حرم امام رضا(ع) را داد تا مهم‌ ترین مکان گردشگری و تاریخی داخل شهر مشهد بعد از ارامگاه هشتمین امام تلقی ‌شود.
لذا این آرامگاه در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی از خشت و گل ساخته شد.
قوام‌ السلطنه در اواخر عهد قاجار (۱۲۹۶ خورشیدی) در محل یکی از مقابر ویران شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان های او را از تهران به مقبره مزبور حمل کردند.
بنای جدید که در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت مدتی بر پا بود تا این که انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسب نادرشاه برای وی در همان محل مقبره ساخته قوام‌السلطنه ساخته شود.
این کار از سال ۱۳۳۶ شروع و در تاریخ ۱۲ فرودین ماه سال ۱۳۴۲ به همت انجمن آثار ملی ایران بازگشایی شد.
ساختمان موزه آرامگاه نادرشاه از دو تالار تشکیل شده است. تالار اول به انواع سلاح‌های دوره افشاریه، تابلوی نقاشی از نادرشاه و صحنه‌های جنگ، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی از جمله تاریخ جهانگشای نادری و شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد.
تالار دوم هم در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شد که در حال حاضر برخلاف گذشته که در آن انواع سکه، ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش در آمده به نمایشگاه عکس از کاخ خورشید، کتبه نادری، برج، بند نادری، و آثار به جا مانده از نادر شاه در کلات تبدیل شده است.

نمایش شمشیر اهدایی در روز تاجگذاری نادرشاه

برای اطلاع از تاریخچه سلاح و ادوات جنگی بازمانده از نادر شاه که هم اکنون در موزه نادری نگهداری می شود به سراغ راهنمای این مجموعه می رویم.
همتی در گفتگو با گزارشگر ما می گوید: چون نادرشاه شخصیتی نظامی و جنگی داشت لذا آنچه جزو آثار دوره افشاریه تلقی می شود همه شامل سلاح و ادوات جنگی است.
به گفته وی در موزه نادری هم سلاح های سرد شامل نیزه، سرنیزه، تبرزین و هم سلاح های گرم مثل تفنگ، تپانچه و توپ که سرپر هستند به نمایش گذاشته شده هرچند که هیچ کدام از این آثار به عنوان سلاح آتش زا محسوب نمی شوند.
او برجسته ترین شی به نمایش گذاشته شده در موزه نادری را یکی از شمشیرهای نادرشاه عنوان می کند و اظهار می دارد: این شمشیر سال ۱۱۴۸ هجری قمری در روز تاجگذاری نادر در دشت مغان از طرف ملت ایران به وی اهدا شده است.
وی می گوید: بر روی این شمشیر نوشته شده "هست سلطان بر سلاطین جهان،               شاه شاهان نادر صاحب قران".
او همچنین به دیگر شمشیرهای نادر شاه اشاره می کند و می افزاید: شمشیر دیگری نیز از نادر شاه باقی مانده که از آن در جنگها استفاده می کرد و الان در موزه بزرگ خراسان واقع در پارک کوهسنگی به نمایش گذاشته شده است.
همتی سومین شمشیر نادر شاه را شمشیر جواهر نشانی عنوان می کند که در موزه ملی ایران نگهداری می شود.
به گفته وی تاکنون شمشیری هم در موزه روسیه وجود داشت که گویا به تازگی سرقت رفته است.
وی ادامه می دهد: خنجری هم از نادرشاه در موزه ترکیه وجود دارد.

بنایی سنگی برای نماد سرسختی نادر شاه

راهنمای مستقر در مجموع موزه و آرامگاه نادری همچنین به تاریخچه ساختمان بنای آن نیز اشاره می کند و می گوید: بنای اولیه این مجموعه به دستور خود نادر شاه در سال ۱۱۴۵ احداث شد به گونه ای که او دستور داد در باغ شخصی اش و  در جوار حرم امام هشتم آرامگاهی برای او ساخته شود.
وی با بیان اینکه تاکنون بناهای زیادی بر روی آرامگاه او ساخته شده می افزاید: اما چون اغلب آنها از خشت خام بوده تخریب شده اند.
به گفته وی تاریخچه بنای فعلی این مجموعه به سال ۱۳۳۶ برمی گردد بنایی که به همت انجمن حفظ آثار ایران و براساس طرحی از مهندس هوشنگ سیحون مرد بناهای ماندگار ایران  ساخته می شود که الهام گرفته از زندگی سیاسی اجتماعی نادر شاه می باشد.

او استفاده از سنگ گرانیت در این بنا به عنوان سخت ترین سخت که از کوههای کوهسنگی استخراج شده را نماد سرسختی نادر شاه اعلام می کند و اظهار می دارد: معماری این بنا هم به شکل خیمه یا یک چادر عشایر طراحی و اجرا شده چراکه نادر شاه جدا از اینکه از اهل عشایر بود جزو اولین پادشاهان ایرانی است که در چادر متولد شد، در چادر زندگی کرد و در چادر هم کشته شد.
به گفته وی سنگ قبر فعلی نادر شاه هم به شکل نمایی از الماس نور ساخته شده که جزو با ارزش ترین آثار به جا مانده از دوره افشاریه است.